Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sương Nguyệt Anh”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
n dọn dẹp
Dòng 1:
''' Sương Nguyệt Anh''' ([[1 tháng 2]] năm [[1864]] - [[20 tháng 1]] năm [[1921]])<ref> Ghi theo ''Nguyễn Đình Chiểu toàn tập'' (tập 2, Nxb. Đại học và Trung học chuyên nghiệp, 1980, tr. 28) và Mai Huỳnh Hoa (''Từ điển văn học'', bộ mới, tr. 1576). Bia mộ ghi bà "mất ngày 12 [[tháng 2]] năm [[Tân Dậu]] ([[1922]]), hưởng thọ 58 tuổi". Chưa rõ vì sao có sự khác biệt này.</ref>, tên thật là '''Nguyễn Thị Khuê''' (theo “Nguyễn chi thế phổ”)<ref> “Nguyễn chi thế phổ” do [[Nguyễn Đình Chiểu]] biên soạn, Nguyễn Đình Huy (cha ông Chiểu) hiệu chính.</ref>, tuy nhiên tên ghi trên bia mộ lại là '''Nguyễn Ngọc Khuê''', tự là '''Nguyệt Anh'''. Ngoài bút hiệu Sương Nguyệt Anh, bà còn ký nhiều bút hiệu khác như: '''Xuân Khuê, Nguyệt Nga, Nguyệt Anh'''...Bà là [[nhà thơ]] và là chủ bút nữ đầu tiên của [[Việt Nam]]. Tờ báo ''Nữ giới chung'' do bà phụ trách là tờ báo đầu tiên của phụ nữ được xuất bản tại [[Sài Gòn]]<ref>Theo ''Nguyễn Đình Chiểu toàn tập'', tập 1, tr. 28.</ref>.
 
== Tiểu sử ==
Dòng 7:
Thuở nhỏ, bà cùng người chị tên là Nguyễn Thị Xuyến, được cha (Đồ Chiểu) truyền dạy nên giỏi cả [[chữ Hán]] lẫn [[chữ Nôm]]. Khi cả hai khôn lớn, nổi tiếng tài sắc, được người quanh vùng ca tụng gọi là ''Nhị Kiều''.
 
Năm [[1888]], Sương nguyệt Anh được 24 tuổi thì cha mất. Tri phủ Ba Tường đến hỏi bà làm vợ không được, nên mang lòng oán hận, đang tìm cách hãm hại...Để tránh tai họa, bà cùng gia đình người anh (Nguyễn Đình Chúc) chuyển sang Cái Nứa ([[Mỹ Tho]]) rồi dời về Rạch Miễu ở nhờ nhà ông nghè Trương Văn Mân. Ở đây, bà kết duyên với một phó tổng sở tại góa vợ tên Nguyễn Công Tính <ref> Có sách ghi tên Trình. Ở đây ghi theo [[Nguyễn Liên Phong]] vì ông là người sống cùng thời với Sương Nguyệt Anh. Ngoài ra, ông còn cho biết thêm chi tiết: ''"Con gái ông Đồ Chiểu hình trạng nho nhã ốm yếu, tính nết điềm tịnh hiền lành. Thưở nhỏ cô lấy chồng, tên là thầy phó Tính, về ở theo quê chồng tại chợ Rạch Miễu"'' (''Điếu cổ hạ kim thi tập'' xuất bản [[1915]]).</ref>, sinh được một gái tên là Nguyễn Thị Vinh. Năm con gái được 2 tuổi, thì chồng mất. Từ đó bà thủ tiết nuôi con, thờ chồng và mở trường dạy [[chữ Nho]] cho học trò trong vùng để sinh sống. Và cũng từ đó, bà thêm trước bút hiệu Nguyệt Anh một chữ “sương”, thành "Sương Nguyệt Anh", có nghĩa là Nguyệt Anh goá chồng.
 
Những năm [[1906]]-[[1908]], hưởng ứng [[phong trào Đông Du]] của [[Phan Bội Châu]] bà bán một phần điền sản và vận động quyên góp để giúp học sinh xuất dương sang [[Nhật]] du học.
 
Năm [[1917]], Sương Nguyệt Anh được một nhóm chí sĩ ái quốc mời làm [[chủ bút]] tờ ''Nữ giới chung'' nghĩa là "tiếng chuông của nữ giới". Tờ báo ra số đầu tiên ngày [[1 tháng 2]] năm [[1918]], với chủ trương nâng cao dân trí, khuyến khích công nông thương và nhất là đề cao vai trò phụ nữ trong xã hội <ref>Toà soạn đặt tại số nhà 15 đường Taberd (nay là đường [[Nguyễn Du]], [[quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh]]). Chủ nhiệm là ông Henri Blanquière. Tờ báo phát hành định kỳ hàng tuần với các chuyên mục: xã thuyết, văn nghệ, gia chánh, học nghề, cùng các trang lời hay ý đẹp và mẹ con nói chuyện. Có thể nói, "Nữ giới chung" là tờ báo đầu tiên ở Việt Nam thời đó chú trọng đến việc dạy nữ công, đức hạnh phụ nữ và phê phán những luật lệ khắt khe đối với nữ giới.[http://www.quehuong.org.vn/vi/nr050307131435/nr050106094245/nr050302121615/ns060616092328],</ref>.
Nhưng dù ngòi bút của Sương nguyệt Anh có khéo léo đến đâu, tầm ảnh hưởng của tờ báo này khiến mật thám Pháp e ngại, [[tháng 7]] năm [[1918]], tờ Nữ Giới Chung bị đình bản <ref> Theo Nguyễn Ngọc Hiền'', Nữ sĩ Việt Nam'', NXB Thanh Niên, 2005, tr.478.</ref>.
Cũng ngay lúc này, người con gái độc nhất của bà tên Nguyễn Thị Vinh <ref>Cô Vinh lấy chồng là ông [[Mai Bạch Ngọc]] (hay Mai Văn Ngọc), sinh một cô con gái đặt tên Mai Huỳnh Hoa nhũ danh Kim Ba, sau này kết duyên với nhà hoạt động chính trị [[Phan Văn Hùm]] ([[1902]]-[[1946]]), tác giả ''Ngồi tù khám lớn'' ([[1929]])</ref>, vừa sinh nở xong, ngã bệnh qua đời.
Hết khóc mẹ, khóc cha, khóc chồng, lại phải khóc con cộng với việc viết lách rất lao tâm, khiến đôi mắt của bà thường xuyên đau nhức và sức khỏe cũng dần suy kiệt. Nghe lời thầy thuốc, Sương Nguyệt Anh dẫn cháu ngoại trở về Mỹ Chánh Hòa (Ba Tri), nương náu nơi nhà người em út tên là [[Nguyễn Đình Chiêm]] để chạy chữa, nhưng chỉ một thời gian ngắn sau, đôi mắt bà bị mù lòa hẳn.
Dòng 36:
 
Trong số bài thơ khác, Sương Nguyệt Anh đã kín đáo gửi gắm tấm lòng yêu nước, thương dân, quan tâm đến thời cuộc, trích:
:''Vui lòng thánh đế nơi xe ngựa,
:''Xót dạ thần dân chốn lửa than
:''Nước mắt có cùng trời đất biết,
Dòng 42:
:(Vua [[Thành Thái]] vào Nam)
 
Nhìn chung ''Thơ Sương Nguyệt Anh không có gì thật đặc sắc, nhưng lời lẽ thanh thoát, có ý vị. Thể vè do bà sáng tác có cái chất mộc mạc của thể vè truyền thống miền Nam, vừa giữ được ngòi bút cứng cáp, có truyền thống trong gia đình''...<ref> Mai Huỳnh Hoa, ''Tự điển Văn học Việt Nam'' (bộ mới), NXB Thế Giới, 2004, tr.1576</ref>
 
Năm [[1915]], ông Việt sĩ sau khi đã khen ngợi Sương Nguyệt Anh rằng: ''Cuộc đời bà đã trải qua biết bao đau khổ, nhưng biết bao nỗi khổ đó hình như để thử thách người thiếu phụ kiên trinh'' , ông còn nhận định như sau:
:'' Nhắc đến Sương nguyệt Anh, người ta còn thấy lại nơi bà một tấm gương hoạt động cho phái nữ lưu; người ta không quên một cây bút rắn rỏi đã từng nêu trên tờ ''Nữ giới chung'' nhiều vấn đề lý thú về phận sự đàn bà đối với gia đình và xã hội. Trong buổi giao thời, phụ nữ nước nhà vừa ra khỏi khuê môn để tiêp xúc với văn hóa Âu Tây, bà Sương Nguyệt Anh rất xứng đáng là nữ sĩ tiền phong trên đất Viêt''<ref> Dẫn theo GS. Trịnh Vân Thanh, ''Thành ngữ danh nhân tự điển'', NXB Hồn Thiêng, [[Sài Gòn]], 1966, tr. 1161 </ref>.
 
== Chú thích ==
Dòng 55:
*[http://www.hoilhpn.org.vn/newsdetail.asp?CatId=17&NewsId=2243&lang=VN Sương Nguyệt Anh] trên trang web của hội Phụ nữ VN
*[http://www.bentre.gov.vn/index.php?option=com_content&task=view&id=254&Itemid=47 Sương Nguyệt Anh] trên trang web của tỉnh Bến Tre
 
{{Thời gian sống|sinh=1864|mất=1922}}
 
[[Thể loại:Người Bến Tre]]
Hàng 60 ⟶ 62:
[[Thể loại:Người khiếm thị]]
[[Thể loại:Phụ nữ Việt Nam]]
{{Thời gian sống|sinh=1864|mất=1922}}