Khác biệt giữa bản sửa đổi của “A Lý Hải Nha”

▲*Diệc Hấc Mê Thất là người Duy Ngô Nhĩ , giống như A Lý Hải Nha . Diệc Hấc Mê Thất là tướng thứ 3 trong đội quân xâm lược Chiêm Thành năm 1282 ( sau Lưu Thâm và Toa Đô ) và là tướng chỉ huy 3 vạn <ref>có tài liệu nói là 2 vạn</ref> thủy quân Nguyên Mông xâm lược thất bại nước Java vào cuối năm 1292 .<ref>Tham gia lãnh đạo quân Nguyên trong lần chiến tranh này còn có Sử Bột và Cao Hưng . Đội binh thuyền Nguyên Mông có 1000 chiếc . Có lẽ con số này là sai vì như vậy, trung bình mỗi thuyền chỉ chở 20 người và sẽ quá nhỏ để vượt biển cũng như tham gia đánh trận . Trung bình mỗi thuyền của quân đội Việt Nam chở được '''50 người''' .

▲*Đường Cổ Nại ( tên đúng là Tang’utai hoặc Tanggudai ) có nghĩa là ''" Người của xứ [[Tây Hạ]]"'' ( Tang’ut ) . Đường Cổ Nại tham gia đánh Đại Việt và là người đưa quân đi tiếp ứng cho Toa Đô khi viên tướng này trúng kế trá hàng và sa lầy tại [[Chiêm Thành]] .

▲*Tích Đô Nhi ( tên đúng là Siktur )là người [http://en.wikipedia.org/wiki/Kipchak Kipchak] . Tích Đô Nhi là người chỉ huy “ động binh “<ref> “ động binh “ nghĩa là quân miền núi</ref> người [[Choang]] trong lần chiến tranh năm 1288 . Trước đó , Tích Đô Nhi là [[Đạt Hoa Lỗ Xích]] ở phủ vạn hộ Hữu Giang ở Quảng Tây <ref>địa danh này ngay cạnh biên giới Việt Nam – Quảng Tây</ref> . Đạt Hoa Lỗ Xích là một chức quan thay mặt nhà vua Nguyên điều hành toàn bộ công việc tại một đất nước hoặc 1 lãnh thổ hoặc là bị nhà Nguyên chiếm đóng , hoặc là thần phục nhà Nguyên . Trước đó , vua Nguyên cũng đặt chức Đạt Hoa Lỗ Xích tại Việt Nam , nhưng nói chung thì những quan lại đó đều bị Đại Việt mua chuộc cả .

▲Trong số này :

▲*[[Áo Lỗ Xích]] là nhân vật số hai ( sau Thoát Hoan ) trong đoàn quân Nguyên xâm lược Đại Việt lần thứ 3 vào năm 1288 . Khi khích lệ Áo Lỗ Xích trước luc đánh Đại Việt , Hốt Tất Liệt đã so sánh nhân vật này với [http://en.wikipedia.org/wiki/Muqali Mộc Hoa Lê] .

▲*[[Lưu Quốc Kiệt]] cũng giống như Ô Mã Nhi , nằm trong số rất ít sĩ quan Mông Cổ được trao danh hiệu ''Dũng sĩ'' ( danh hiệu này trong tiếng Mông Cổ là Ba'atur ). Năm 1293 , [[Hốt Tất Liệt]] đã đồng ý để Lưu Quốc Kiệt mang quân đánh Đại Việt lần thứ 4 . Khi họp bàn với Hốt Tất Liệt , mặc cho vua Nguyên nói phải cần quân 10 vạn , Kiệt cho rằng chỉ 1 vạn quân là đủ dùng . Sau đó , Hốt Tất Liệt và Lưu Quốc Kiệt đồng ý với con số 5 vạn . Các công việc chuẩn bị chiến tranh đã được khởi sự . Năm 1294 , Hốt Tất Liệt chết , việc binh bị hủy .

▲*Trình Bằng Phi là hàng tướng nhà Tống , theo quân Nguyên từ năm 1274 .

▲*[[Phàn Tiếp]] cùng với Ô Mã Nhi là tướng chỉ huy thủy quân Nguyên Mông trong lần chiến tranh thứ 3 với Đại Việt . Trong trận Bạch Đằng , Phàn bị quân đội Đại Việt dùng câu liêm bắt sống làm tù binh , nhưng sau đó , được tha về Trung Quốc .

▲*[[Toa Đô]] là Hữu thừa ( tức là Hữu Thừa tướng hay Phó Thừa tướng thứ nhất ) của ''Hành Trung thư tỉnh Chiêm Thành'' .<ref>Hành Trung thư tỉnh là cơ quan hành chính – quân sự do nhà Nguyên lập ra trước khi phát binh đi đánh nước khác . Nói nôm na , nó là cơ quan coi toàn bộ việc quân sự và hành chính . Chiêm Thành bị coi là 1 tỉnh của Nguyên Mông , bởi thế cơ quan này có tên gọi như vậy . Tả thừa của cơ quan này là Lưu Thâm .</ref> Quân của Toa Đô , ban đầu có 5000 người , sau được tăng thành 1,5 vạn ( lệnh tăng quân lên thành 2,5 vạn đã được phát ra , nhưng sau đó , lệnh này không thi hành được ) nhưng trúng kế trá hàng của vua tôi Chiêm Thành và sa lầy tại đây . Quân Nguyên sau khi bị dử vào 1 trận địa đã được bố trí sẵn phải liều chết mới chạy thoát về được căn cứ . Trong năm 1285 , Toa Đô từ Chiêm Thành tiến ra , đánh thắng quân của cả 2 vương tôn nhà Trần là [[Trần Quang Khải]] và [[Trần Nhật Duật]] nhưng sau đó , khi quân Trần tiến hành tổng công kích , Toa Đô thua to và thiệt mạng .

▲Con trai Toa Đô là [[Bách Gia Nô]] lĩnh chức Đô nguyên soái cũng tham gia đánh [[Đại Việt]] nhưng không mất mạng tại chiến trường Việt Nam .

▲*[[Ô Mã Nhi]] được phong danh hiệu ''Dũng sĩ '' nên cũng được biết đến với cái tên là Ô Mã Nhi Bạt Đô ( Omar Ba’atur ) . Cùng bị bắt sống với Phàn Tiếp khi 6 vạn thủy quân Nguyên thưa trận tại Bạch Đằng nhưng sau đó , Ô Mã Nhi bị [[Trần Hưng Đạo]] sai người đục thuyền giết chết .

▲Một số quan lại triều Nguyên đã có phản ứng về sự bành trướng thế lực của A Lý Hải Nha . Có thể coi những phản ứng đó như là một trong những sự chứng thực về quyền hành và uy thế của A Lý Hải Nha . Ví dụ như Thôi Úc - Hình bộ Thượng thư <ref>chức Thượng thư lớn thứ năm trong Lục bộ , trên Thượng thư bộ Công , dưới Thượng thư của các bộ Lại , Lễ , Hộ , Binh</ref> của nhà Nguyên đã tâu với [[Hốt Tất Liệt]] :

▲:"''A Lý Hải Nha nắm quyền binh dân , con cháu phe đảng chia giữ các chức vụ trọng yếu , quan lại ra vào cửa nhà y đến bảy tám phần mười , uy quyền y không kém Ahma , nên bãi chức và thanh toán phe đảng của y , tuy có người không dơ bẩn cũng nên đổi đi chỗ khác , chớ để giữ lâu ở Hồ Quảng .''" ( Nguyên sử , Thôi Úc truyện ) .