Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hộp đen”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{sơ khai}}
Hộp đen là tên gọi của một loại thiết bị lưu trữ thông tin thường được gắn trên các [[phương tiện giao thông]] và được thiết kế đặc biệt phù hợp riêng với từng loại phương tiện khác nhau. Có 2 loại hộp đen phổ biến là hộp đen cho [[máy bay]] và trên các phương tiện [[xe cơ giới]] (cụ thể là [[ôtô]]).
 
==Lịch sử ra đời==
Mục đích của Hộp đen ra đời nhằm ghi lại các dữ liệu của các chuyến bay, đề phòng trường hợp máy bay gặp nạn người ta có thể dựa vào thông tin từ hộp đen để tìm nguyên nhân gây tai nạn. Hộp đen do Tiến sĩ David Warren ở Melbourne, Australia phát minh vào khoảng năm 1954.
 
==Thiết kế chế tạo==
Hộp đen được thiết kế đặc biệt giúp nó chịu được va đập (3.400 Gs), sức ép (227kg/6,5cm<sup>2</sup>), nhiệt độ (1.100<sup>o</sup>C), nước muối (dưới đáy biển) 24-30 ngày không gỉ, không hư hại.
{{đang sửa}}<!--Đang tìm thêm tài liệu-->
 
Hộp đen ngày nay đã được cải tiến nhiều, gồm 2 phần chính: thiết bị ghi dữ liệu chuyến bay (FDR) và thiết bị ghi âm buồng lái (CVR). Các thông tin hành trình mà hộp đen ghi lại bao gồm tất cả hoạt động các máy bay từ khi bắt đầu cất cánh. Nó cung cấp các thông số thay đổi về hướng di chuyển, về tốc độ, về độ cao của máy bay,... Mỗi thông tin được ghi lại dưới dạng đường lỗ trong một dải kim loại mỏng. Thiết bị ghi này (FDR) được đặt chắc chắn trong một chiếc hộp để chống va đập, rất kín và không bắt lửa. Trong trường hợp tai nạn nó vẫn được bảo vệ nguyên vẹn. Riêng CVR được nối với những micro đặt trong buồng lái để ghi lại những âm thanh(như lời nói, tiếng bật công tắc, tiếng gõ cửa...). Thường có 4 cái, đặt trên đầu phi công chính, phi công phụ, phi công thứ 3 (nếu có) và ở giữa buồng lái. FDR được nối với các thiết bị cảm ứng đặt ở nhiều nơi trên máy bay để ghi lại những thông tin về thời gian, áp suất, tốc độ, độ cao, hướng, số, tay lái, nhiên liệu... . CVR có thể ghi dữ liệu suốt 2 giờ; FDR suốt 25 giờ.
 
Gọi là "hộp đen" vì ban đầu nó được sơn màu đen. Ngày nay nó thường được sơn các màu sáng, thường là màu cam để dễ tìm kiếm. Ngoài ra, hộp đen còn được trang bị một hệ thống dẫn giúp định vị vị trí của nó, rất cần khi nó bị rơi xuống nước (ULB). Thiết bị này có 2 "mắt thần", khi nước ngập đến mắt thần, thiết bị sẽ phát ra sóng âm thanh ở 37,5 kHz với tần suất 1 lần/giây trong suốt 30 ngày. Ngày nay, hộp đen không chỉ dùng trên máy bay mà còn dùng trên nhiều phương tiện khác như xe hơi, tàu lửa...
 
==Hộp đen cho máy bay==
Hộp đen cho [[máy bay]] là hộp lưu trữ thông tin của chuyến bay nhằm nâng cao độ an toàn của máy bay. Để hộp đen có thể tồn tại, nguyên vẹn trong trường hợp có sự cố xảy ra với máy bay, vỏ thiết bị được làm bằng vật liệu siêu cứng chống va đập, không bắt lửa. Nó có dạng hình hộp, kích thước khoảng 20cm x 30cm, được đặt ở một nơi an toàn nhất trên máy bay. Khi thường tai nạnở đuôi máy bay, hộp đen sẽ là vật người ta tìm kiếm đầu tiên để phụcgiảm vụthiểu côngcác tác thuđộng thậpkhi thôngmáy tin, dữ liệu trước thời điểm xảy ra tan nạn, giúp tìm ra nguyên nhân dẫn đến taibay nạnrơi. Trong điều kiện hoạt động bình thường, hộp đen giúp người quản lý bay rút kinh nghiệm sau mỗi chuyến bay thông qua thông tin hành trình thu thập được.
 
Khi có tai nạn máy bay, hộp đen sẽ là vật người ta tìm kiếm đầu tiên để phục vụ công tác thu thập thông tin, dữ liệu trước thời điểm xảy ra tan nạn. Buồng lái của phi công trên máy bay cũng có một thiết bị ghi âm các cuộc nói chuyện của tổ bay. Thiết bị ghi âm này và hộp đen, giúp tìm ra nguyên nhân dẫn đến tai nạn, ngay cả khi chuyến bay không còn một ai sống sót.
 
==Hộp đen cho ô-tô==
Hộp đen cho ô tô hay còn gọi là hộp đen [[GPS]], chính là thiết bị định vị ô tô có kích thước khoảng 04cm x 10cm được thiết kế chắc chắn, có vỏ bằng kim loại chống va đập và chống sốc ([[:en:shock]]), có thể hoạt động trong môi trường điều kiện thời thiết khắc nghiệt, thậm chí nhiệt độ lên đến 80[[Độ Celsius|°C]]. Hộp đen GPS sẽ được gắn bên trong xe ôtô và được kết nối với hệ thống máy chủ chuyên dụng, quản lý trực tuyến qua hệ thống [[SMS]]/[[GPRS]]/[[GPS]] (gọi là trung tâm giám sát); giúp người dùng có thể quản lý và giám sát các phương tiện của mình thông qua máy tính hoặc điện thoại có kết nối [[Internet]]. Các thông số về vị trí, tốc độ, quãng đường di chuyển, điểm dừng đỗ, đóng mở cửa, nhiên liệu… sẽ liên tục hoặc đều đặn được cập nhật về trung tâm và đều được hiện thị trên màn hình của người quản lý mọi lúc, mọi nơi trên thế giới.
 
Ở Việt Nam, hiện nay các xe ôtô, đặc biệt là các xe thuộc các doanh nghiệp vận tải, khi đi đăng kiểm đều bắt buộc phải có trang bị hộp đen GPS<ref name="">{{cite news|url=http://vietnamnet.vn/vn/xa-hoi/75382/xe-khach-thieu--hop-den--se-bi-cam-luu-hanh.html|author=Vũ Điệp|title=Xe khách thiếu 'hộp đen' sẽ bị cấm lưu hành|work= |date=06/06/2012 18:00(GMT+7)|accessdate=10/09/2012}}</ref> mới được phép lưu hành. Đây cũng là một trong những bước tiến đầutiếp tiêntheo nhằm đến tương lai đáp ứng nhu cầu quản lý giao thông công cộng mà Việt Nam đang hướng đến<ref>{{cite news|url=http://www.tienphong.vn/xa-hoi/98296/Lap-hop-den-cho-xe-khach-de-giai-ma-tai-nan-GT.html|author=Huy Thịnh|title=Lắp 'hộp đen' cho xe khách để giải mã tai nạn GT|work= Tiền Phong Online|date=08:16 10/10/2007(GMT+7)|accessdate=10/09/2012}}</ref>.
 
==Chú thích==