Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Loạn Lục trấn”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
←Trang mới: “'''Lục Trấn khởi nghĩa''' (chữ Hán: 六镇起义) còn gọi là '''loạn Lục Trấn''' (六镇之亂, Lục Trấn chi loạn) là một chuỗi nh…” |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 5:
==Quá trình và kết cục==
===
Năm Chánh Quang thứ 4 (523), người Nhu Nhiên nhân có nạn đói, vào sâu biên giới Bắc Ngụy cướp bóc. Dân trấn Hoài Hoang cầu xin Trấn tướng Vu Cảnh chẩn cấp lương thực, không được, bèn nổi loạn giết Cảnh <ref>Tư trị thông giám, quyển 149, năm Phổ Thông (niên hiệu của [[Lương Vũ đế]], 520 – 526) thứ 4</ref>.
Tháng 3, năm Chánh Quang thứ 5 (524), người trấn Ốc Dã là [[Phá Lục Hàn Bạt Lăng]] cùng dữ tướng soái bất hòa, bèn giết đi, rồi kêu gọi mọi người nổi dậy ở đồn thú Cao Khuyết <ref>Ngụy thư, Túc Tông kỷ:
Tháng 4, dân trấn Cao Bình là bọn [[Hách Liên Ân]] nổi dậy, đề cử Sắc Lặc tù trưởng [[Hồ Sâm]] làm Cao Bình vương, đánh trấn Cao Bình để hưởng ứng Bạt Lăng. Tướng Ngụy là Lư Tổ Thiên đánh phá, Sâm trốn chạy lên phía bắc. Cùng tháng, biệt tướng của Bạt Lăng là [[Vệ Khả Cô]] chiếm được Vũ Xuyên, sau đó Hoài Sóc cũng vỡ <ref name="T"/>. [[Nguyên Úc]] bị Phá Lục Hàn Bạt Lăng đánh bại ở Ngũ Nguyên, một cánh quân Ngụy do Lý Thúc Nhân soái lĩnh cũng thua trận ở Bạch Đạo. Triều đình đổi phái Lý Sùng làm Bắc thảo đại đô đốc, mệnh cho Phủ quân tướng quân Thôi Xiêm, Trấn quân tướng quân Quảng Dương vương [[Nguyên Thâm]] đều chịu sự chỉ huy của Sùng <ref name="T"/>.
Tháng 7, [[Thôi Xiêm]] bị Phá Lục Hàn Bạt Lăng đánh cho đại bại ở Bạch Đạo, một ngựa chạy thoát. Bạt Lăng ra sức đánh Sùng, Sùng không thể chống nổi, đưa quân về Vân Trung, cùng nghĩa quân giằng co <ref name="T"/>. Không lâu sau, dân trấn Nhu Huyền phát động khởi nghĩa, Mạc Chiết Đại Đề đánh chiếm Cao Bình, nổ ra khởi nghĩa Quan Lũng. Đến lúc này, toàn bộ Lục Trấn đã bị Trấn dân chiếm cứ.
===Quan Lũng khởi binh===
Sau khi [[Mạc Chiết Đại Đề]] bệnh mất, con trai thứ tư là [[Mạc Chiết Niệm Sanh]] kế tục cầm quân, rồi phái em trai [[Mạc Chiết Thiên Sanh]] đánh bại các cánh quân Ngụy của Nguyên Chí và Kỳ Châu thứ sử Bùi Phân Chi, chiếm lĩnh Kỳ Châu, Kính Châu, Lương Châu. Triều đình đổi phái [[Tiêu Bảo Dần]] và [[Thôi Duyên Bá]] thay thế Nguyên Tu xưng bệnh. Tháng giêng năm Chánh Quang thứ 6 (
Tháng 4, thủ lĩnh nghĩa quân Cao Bình là Hồ Sâm sai bọn đại tướng [[Vạn Sĩ Sửu Nô]], [[Túc Cần Minh Đạt]] tấn công Kính Châu, đánh bại đại quân của
===Phá Lục Hàn Bạt Lăng thất bại===
Tháng 2 năm Chánh Quang thứ 6 (
Tháng 6, Nguyên Sâm bị Phá Lục Hàn Bạt Lăng đánh bại ở Ngũ Nguyên, buộc phải chạy về phía đông. Nguyên Sâm thay đổi sách lược, bắt đầu phân hóa chiêu hàng nghĩa quân. Sách lược này bắt đầu cho thấy hiệu quả, Khiết Liệt Hà soái 3 vạn người đầu hàng. Nguyên Sâm lại thừa cơ Bạt Lăng tập kích Khiết Liệt Hà mà bày sẵn mai phục, đánh bại Bạt Lăng <ref name="T1"/>. Bạt Lăng vượt sông trốn thoát Không có sử liệu nào nói rõ số phận của Phá Lục Hàn Bạt Lăng, quân Ngụy bắt 20 vạn quân dân của Lục Trấn phân phối cho 3 châu Doanh, Ký, Định thuộc [[Hà Bắc (Trung Quốc)|Hà Bắc]]. Tháng 7, [[Hiếu Minh Đế]] đổi niên hiệu là Hiếu Xương.
===Hà Bắc khởi binh===
Sau khi 20 vạn Trấn dân được an trí tại ở 3 châu thì Hà Bắc gặp lũ lụt, khắp nơi không có gì ăn, xuất hiện hiện tượng bỏ trốn <ref>Ngụy thư, quyển 14, liệt truyện 2 Thần Nguyên Bình Văn chư đế tử tôn truyện, [[Thác Bạt Hàn|Tần Minh vương Hàn]] tử [[Thác Bạt Nghi|Nghi]], Nghi đệ [[Thác Bạt Cô|Cô]], Cô tử Tố, Tố tử Đức, Đức tử [[Nguyên Huy|Huy]] truyện</ref>.
Tháng 8 năm Hiếu Xương đầu tiên (525), Nhu Huyền trấn binh [[Đỗ Lạc Chu]] tụ chúng ở Thượng Cốc khởi sự <ref name="T1"/>. Tháng 9, triều đình phái U Châu thứ sử [[Thường Cảnh]] và U Châu đô đốc [[Nguyên Đàm]] trấn áp, Thường Cảnh từ Lư Long tái đến Quân Đô quan, đều đặt quân phòng thủ những nơi hiểm yếu <ref name="T1"/>.
Năm Hiếu Xương thứ 2 (526), thú tướng các nơi Thạch Li, Lục Thành, Giải Diêm thuộc An Châu khởi binh hưởng ứng Đỗ Lạc Chu. Đỗ Lạc Chu tập hợp binh lực tiến đánh Nguyên Đàm ở [[Cư Dung quan]], thành bị hạ, Nguyên Đàm suốt đêm chạy trốn. Đồng thời, [[Tiên Vu Tu Lễ]] lãnh đạo Trấn dân Lục Trấn ở Định Châu tạo phản, đặt niên hiệu là Lỗ Hưng, bị Đô đốc Dương Tân đánh bại, buộc phải chạy về phía đông <ref name="T2">Tư trị thông giám, quyển 151 năm Phổ Thông thứ 7</ref>.
Tháng 4, Đỗ Lạc Chu tiến công Kế Thành (nay là [[Bắc Kinh]]), đánh bại Đô đốc Lý Cư, nhưng lại bị Thường Cảnh tập kích, bị bức lui về Thượng Cốc
Tháng 5, Đỗ Lạc Chu phái bộ tướng Tào Hột Chân tiến công Kế Nam, nhưng vào tháng 7, Tào Hột Chân bị bộ tướng của Thường Cảnh là Vu Vinh đánh bại, Đỗ Lạc Chu cũng thua trận ở Phạm Dương
Tháng 8, Tiên Vu Tu Lễ bị bộ hạ là [[Nguyên Hồng Nghiệp]] giết chết, nguyên Hồng Nghiệp lại bị [[Cát Vinh]] giết chết. Tháng 9, Cát Vinh đánh bại quân Ngụy do Nguyên Sâm, Nguyên Dung chỉ huy ở Bạch Ngưu La, Nguyên Dung bị giết. Sau đó Nguyên Sâm cũng bị kỵ binh của Cát Vinh giết chết ở Bác Lăng
Tháng giêng năm Hiếu Xương thứ 3 (527), Cát Vinh đánh hạ Ân Châu; tháng 11, đánh hạ Ký Châu; tháng 12 đánh bại Nguyên Tử Ung và Bùi Diễn, uy hiếp Nghiệp Thành <ref name="T3">Tư trị thông giám, quyển 151, năm Đại Thông (niên hiệu của Lương Vũ đế: 527 – 529) đầu tiên</ref>.
Tháng giêng năm Vũ Xương đầu tiên (
Tháng 2, Cát Vinh giết chết Đỗ Lạc Chu, rồi thống lĩnh quân đội của ông ta
Tháng 6 năm Vũ Thái đầu tiên (528), [[Nhĩ Chu Vinh]] sau khi gây ra [[sự kiện Hà Âm]], điều động 4 lộ đại quân, 36 vạn người <ref>Ngụy thư, Quyển 10, Hiếu Trang đế kỷ:
Tháng 12, tàn dư của Cát Vinh là [[Hàn Lâu]] tụ chúng khởi sự ở U Châu thuộc Hà Bắc, bị thủ hạ của Nhĩ Chu Vinh là [[Hầu Uyên]] trấn áp .
===Quan Trung loạn lạc===
Năm Hiếu Xương thứ 2 (526), Hồ Sâm bị thủ hạ của Phá Lục Hàn Bạt Lăng là Phí Luật giết chết. Quân đội của ông ta do Vạn Sĩ Sửu Nô thống lĩnh
Tháng giêng năm thứ 3 (527), Vạn Sĩ Sửu Nô đánh bại Tiêu Bảo Dần. Trong khi đó, Mạc Chiết Niệm Sanh phát động phản kích, liên tiếp chiếm lĩnh đông Tần Châu, Ky Châu, U Châu (châu trị nay là [[huyện Ninh]], [[Cam Túc]]), Bắc Hoa Châu, Ung Châu (châu trị nay là [[Tây An]]),
Tháng 3, triều đình tuyên bố
Nhưng Tiêu Bảo Dần sợ triều đình trách tội mình chinh thảo bất lực, nên tạo phản T2. Hiếu Minh đế phái Thượng thư bộc xạ [[Trưởng Tôn Trĩ]] trấn áp, Tiêu Bảo Dần bị bộ tướng Hầu Chung Đức làm phản, bèn đầu hàng Vạn Sĩ Sửu Nô. Đến lúc này, khu vực Quan Trung nằm dưới sự khống chế của loạn quân Lục Trấn.
Tháng 7 năm Vĩnh An thứ 6 (528), Vạn Sĩ Sửu Nô xưng đế, đặt niên hiệu là Thần Thú <ref>Tư trị thông giám, quyển 151, năm Đại Thông thứ 2: ''Tháng ấy, Vạn Sĩ Sửu Nô tự xưng thiên tử, đặt trăm quan. Gặp nước Ba Tư hiến sư tử cho Ngụy, Sửu Nô giữ lại, đổi niên hiệu là Thần Thú''</ref>.
Tháng giêng Vĩnh An thứ 3 (530), Nhĩ Chu Vinh dùng [[Nhĩ Chu Thiên Quang]] làm Đại đô đốc soái quân trấn áp khởi nghĩa Quan Trung. Tháng 3, Vạn Sĩ Sửu Nô soái quân tiến công Kỳ châu, lại phái bộ tướng [[Úy Trì Bồ Tát]] đem quân tiến công Vũ Công, tướng Ngụy là [[Hạ Bạt Nhạc]] đánh bại Úy Trì Bồ Tát, Vạn Sĩ Sửu Nô đành đình chỉ tiến công Kỳ châu. Tháng 7, Nhĩ Chu Thiên Quang dùng kế của Hạ Bạt Nhạc, đánh tiếng hưu chỉnh quân đội, Vạn Sĩ Sửu Nô tin là thật, thả cho nghĩa quân đóng đòn cày cấy. Quân Ngụy thừa cơ tập kích, đánh bại nghĩa quân. Vạn Sĩ Sửu Nô bị bắt ở Lương Châu, phản tướng Tiêu Bảo Dần cũng bị bắt.
Nhà Bắc Ngụy bình định Quan Trung, Lục Trấn khởi nghĩa xem như hoàn toàn bị dập tắt.
==Tham khảo==
* [[Ngụy thư]]
* [[Bắc sử]]
* [[Tư trị thông giám]]
==Xem thêm==
|