Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nguyễn Tôn Hoàn”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
5.681.853 sửa đổi
n Bot: Thay thể loại đã đổi hướng Nhà chính trị Việt Nam bằng Chính khách Việt Nam; sửa cách trình bày
Dòng 14:
 
===Lưu vong lần thứ nhất===
Khi người Pháp bắt đầu tỏ ra yếu thế trên các chiến trường trước sự gia tăng mạnh mẽ của [[Việt Minh]], hè năm [[1953]], với sự hậu thuẫn của người Mỹ, [[Ngô Đình Nhu]] đã tổ chức một Đại hội Đoàn kết, nhằm tập hợp các chính đảng [[chống Cộng]], trong đó có cả Đại Việt, nhằm tạo thanh thế cho [[Ngô Đình Diệm]] và công kích Bảo Đại.<ref>Miller, pp. 452&ndash;453452–453.</ref>. Nguyễn Tôn Hoàn bắt đầu tham gia chính trường trở lại. Dưới áp lực của người Mỹ và sự vận động của các chính đảng trong nước, đầu năm [[1954]], Ngô Đình Diệm được Bảo Đại bổ nhiệm làm [[Thủ tướng]].
 
Trước sự đi xuống của người Pháp và sự hỗ trợ từ người Mỹ, Thủ tướng Ngô Đình Diệm, với sự trợ giúp của 2 người em mình là Ngô Đình Nhu và [[Ngô Đình Cẩn]], và đảng [[Cần Lao]], tìm cách phế truất Bảo Đại và thống nhất quyền lực. Điều này dẫn đến xung đột quân sự với các lực lượng cát cứ như của [[Hòa Hảo]], [[Cao Đài]], [[Bình Xuyên]] và cả Đại Việt. Căn cứ quân sự quan trọng nhất của đảng Đại Việt là Ba Lòng ([[Quảng Trị]]) bị triệt hạ. Rất nhiều lãnh đạo đảng Đại Việt bị bắt giữ hoặc phải lẩn trốn hoặc lưu vong. Ông cũng nằm trong đó buộc phải [[lưu vong]] sang [[Pháp]],<ref name=obit/> sinh sống bằng cách mở quán ăn Sông Hương (''la Rivière des parfums'').<ref name="pvs"/>.
 
===Tham chính===
Đầu [[thập niên 1960]], khi chính quyền Ngô Đình Diệm đứng trước khả năng sụp đổ, một số chính khách Hoa Kỳ đã mời ông sang Mỹ để thảo luận khả năng về nước tham chính. Tuy nhiên, mãi sau cuộc [[Cuộc đảo chính Nam Việt Nam năm 1963|đảo chính quân sự 1963]], và sau khi tướng [[Nguyễn Khánh]] thực hiện cuộc [[Đảo chính Việt Nam Cộng hòa 1964|"chỉnh lý"]] để nắm được quyền lực, nhằm tranh thủ sự ủng hộ của đảng Đại Việt, tướng Nguyễn Khánh đã mời Nguyễn Tôn Hoàn về nước giữ chức vụ Thủ tướng.<ref name=obit/> Tuy nhiên, việc không thành<ref name=k355/> do thất bại trong việc lập Nội các<ref name=s2367/> và do đảng Đại Việt đã phân hóa thành nhiều nhóm, trong đó không ít nhóm tỏ ý bất phục do ông lưu vong nhiều năm ở nước ngoài và không còn hoạt động, nay đột nhiên về nước nắm quyền.<ref name=k355/> Tướng Khánh, nhân danh Chủ tịch [[Hội đồng Quân nhân Cách mạng (Việt Nam, 1963)|Hội đồng Quân nhân Cách mạng]] đành tự nắm quyền Thủ tướng và và bổ nhiệm Nguyễn Tôn Hoàn làm Đệ nhất Phó Thủ tướng, đặc trách công tác bình định nông thôn và quản nhiệm năm bộ, trong đó có Bộ Nội vụ và Bộ Quốc phòng. Trong những công việc chính của Nguyễn Tôn Hoàn là tổ chức lại hệ thống [[Ấp Chiến lược]] cũ thành "Ấp Đời mới" để đối phó với [[Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam|lực lượng Cộng sản]].<ref name=k355>Karnow, p. 355.</ref><ref name=s2367>Shaplen, pp. 236&ndash;237236–237.</ref>. Ông cũng là người cho thành lập Bộ Phát triển Sắc tộc, nhằm giải quyết các xung đột với người dân tộc thiểu số và các mâu thuẫn ở vùng [[Tây Nguyên]] với sự trỗi dậy của lực lượng [[BAJARAKA]], tiền thân của [[Fulro]].
 
Chủ trương của ông là nhằm mục đích mở cuộc thanh lọc chống tham nhũng và tìm cách chuyển giao sang chính phủ dân sự. Tuy nhiên, bấy giờ [[Chiến tranh Việt Nam|chiến cuộc]] bắt đầu lan rộng bởi sự phát triển của [[Quân Giải phóng miền Nam]]. Trong hoàn cảnh chiến tranh, do không phải là một quân nhân, vai trò Nguyễn Tôn Hoàn càng bị lu mờ trước các tướng lãnh được sự ủng hộ đắc lực hơn của [[đồng minh]] Hoa Kỳ.<ref>Blair, p. 132.</ref> Không lâu sau, ông bị [[Hội đồng Quân lực (Việt Nam, 1964)|Hội đồng Quân lực]] loại khỏi chức vụ bình định nông thôn.<ref name=obit/><ref name=s245>Shaplen, p. 245.</ref>
 
===Lưu vong lần thứ hai===
Từ địa vị tham chính, Nguyễn Tôn Hoàn dần quay sang lập trường đối kháng, chỉ trích chính phủ. Giữa năm [[1964]] khi giáo dân Công giáo xuống đường [[biểu tình]] thì Nguyễn Tôn Hoàn ngấm ngầm ủng hộ nhóm biểu tình và lên án tướng Khánh và [[đại sứ]] Hoa Kỳ là [[Henry Cabot Lodge, Jr.]] đã thiên vị [[Phật giáo]] để áp bức [[Thiên Chúa giáo]].<ref name=s246>Shaplen, p. 246.</ref> Ngày [[13 tháng 9]] năm 1964, [[Trung tướng]] [[Dương Văn Đức]] và [[Thiếu tướng]] [[Lâm Văn Phát]] dẫn lực lượng Quân đoàn 4 kéo về Sài Gòn thị uy, dự định lật đổ chính phủ Nguyễn Khánh để nắm quyền. Nguyễn Tôn Hoàn cũng tìm cách huy động các đảng viên Đại Việt dưới quyền ông ủng hộ đảo chính.<ref>Shaplen, pp. 268&ndash;269268–269.</ref> Tuy nhiên, cuộc đảo chính bất thành do thiếu kiên quyết và thiếu sự ủng hộ của nhiều thế lực khác nhau. Ngày 15 tháng 9, tướng Nguyễn Khánh trở về Sài Gòn, tuyên bố cách chức và buộc giải ngũ tướng Dương Văn Đức, Lâm Văn Phát và một số [[sĩ quan]] cao cấp chỉ huy đảo chính. Tuy nhiên, không ai trong số họ bị bắt giữ và vẫn được tự do. Dù vậy các chính khách dân sự ủng hộ đảo chính đều bị cách chức và [[trục xuất]], trong đó có Nguyễn Tôn Hoàn. Ông phải lưu vong sang [[Nhật Bản]] rồi lại sang [[Pháp]].<ref name=obit/><ref>Shaplen, p. 282.</ref> Được một năm thì ông lại bỏ Pháp vì bất đồng với đường lối ngoại giao của Pháp đối với Việt Nam Cộng hòa rồi sang Mỹ định cư năm [[1965]].<ref name=obit/>
 
Ở Hoa Kỳ ông làm giảng viên [[tiếng Việt]] tại một số cơ sở của [[Quân đội Hoa Kỳ]]. Ngoài ra ông mở [[nhà hàng]] [[ẩm thực Việt Nam|Việt Nam]].
Dòng 42:
*{{cite book| first=Howard |last=Jones| year=2003| title= Death of a Generation| publisher=Oxford University Press| isbn=0-19-505286-2|location=New York City, New York}}
*{{cite book| title=Vietnam: A history| first=Stanley |last=Karnow |authorlink=Stanley Karnow|year=1997 |publisher=Penguin Books | isbn=0-670-84218-4|location=New York City, New York}}
*{{cite journal |last= Miller |first=Edward |year=2004 |month=October |title=Vision, Power and Agency: The Ascent of Ngo Dinh Diem |journal=Journal of Southeast Asian Studies |volume=35 |issue=3 |pages=433&ndash;458433–458 |doi=10.1017/S0022463404000220 |location=Singapore |publisher=Cambridge University Press}}
*{{cite book|first=Robert |last=Shaplen| title=The Lost Revolution: Vietnam 1945&ndash;19651945–1965 | year=1965 |publisher=André Deutsch|location=London}}
==Liên kết== *[http://www.nytimes.com/2001/09/26/world/dr-nguyen-ton-hoan-84-pro-independence-vietnamese-official-is-dead.html Cáo phó trên báo [[The New York Times]] về Nguyễn Tôn Hoàn] *[http://www.daiviet.us/bsnguy%E1%BB%85n_t%C3%B4n_ho%C3%A0n Ngày giỗ Bác sĩ Nguyễn Tôn Hoàn theo trang nhà của Đảng Đại Việt]

[[Thể loại:ngườiNgười Tây Ninh]]
[[Thể loại:ngườiNgười Mỹ gốc Việt]]
[[Thể loại:nhàChính chính trịkhách Việt Nam]]
[[Thể loại:Đại Việt Quốc dân Đảng]]
[[Thể loại:Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa 1]]
[[Thể loại:Bộ trưởng Quốc gia Việt Nam]]
[[Thể loại:Bộ trưởng Việt Nam Cộng hòa]] [[en:Nguyen Ton Hoan]]
 
[[en:Nguyen Ton Hoan]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguyễn_Tôn_Hoàn”