Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hồ Toba”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n r2.7.2+) (Bot: Thêm tt:Тоба (күл)
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n chú thích, replaced: {{cite web → {{chú thích web, {{cite journal → {{chú thích tạp chí (2)
Dòng 25:
|reference = <ref name="WorldLakes"/>
}}
'''Siêu núi lửa Toba''' hay '''Hồ Toba''' là một hồ nước trên đảo [[Sumatra]], [[Indonesia]]. Với chiều dài 100 &nbsp;km và chiều rộng 30 &nbsp;km, và điểm sâu nhất là 505 m (1,657 &nbsp;ft). Đây là [[hồ núi lửa]] lớn nhất thế giới.<ref name="WorldLakes">[http://www.worldlakes.org/lakedetails.asp?lakeid=8367 Worldlakes.org]</ref>
 
Hồ Toba là địa điểm của một vụ phun trào núi lửa xuất hiện khoảng 69.000-77.000 năm về trước,<ref>[http://www.volcano.si.edu/world/volcano.cfm?vnum=0601-09= Global Volcanism Program page on Toba]</ref><ref name=chesner1991 /><ref>{{citechú journalthích tạp chí|last=Ninkovich|first=D.|coauthors=N.J. Shackleton, A.A. Abdel-Monem, J.D. Obradovich, G. Izett|date=7 December 1978|title=K−Ar age of the late Pleistocene eruption of Toba, north Sumatra|journal=Nature|publisher=Nature Publishing Group|issue=276|pages=574–577 |doi=10.1038/276574a0|accessdate=5 March 2010|volume=276}}</ref> mộ vụ thay đổi khí hậu toàn to lớn. Người ta tin rằng vụ phun trào này có cường độ [[Volcanic Explosivity Index|VEI]] 8. Người ta tin rằng đây là vụ phu trào núi lửa lớn nhất trên [[Trái Đất]] trong 25 triệu năm qua. Theo [[giả thuyết đại thảm hoạ Toba]] mà một số nhà nhân chủng học và khảo cổ học mô tả, vụ phun trào này có các hậu quả toàn cầu, giết chết phần lớn loài người đang sinh sống lúc đó và tạo ra một [[cổ chai dân số]] ở Trung Đông Phi và Ấn Độ và gây ảnh hưởng đến di truyền gen của toàn bộ nhân loại ngày nay.<ref>{{citechú thích web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/2975862.stm|title=When humans faced extinction|publisher=BBC|date=2003-06-09|accessdate=2007-01-05}}</ref> Giả thuyết này tuy nhiên phần lớn bị tranh cãi do không có bằng chứng về sự suy tàn hay tuyệt chủng động vật khác, thậm chí trong số các loài nhạy cảm về môi trường.<ref>Gathorne-Hardy, F. J., and Harcourt-Smith, W. E. H., "The super-eruption of Toba, did it cause a human bottleneck?", Journal of Human Evolution 45 (2003) 227-230.</ref> Tuy nhiên, người ta đã chấp nhận rằng vụ phun trào Toba đã dẫn tới một [[mùa đông núi lửa]] với việc giảm sút nhiệt độ toàn cầu khoảng 3-5 độ C và đến 15 độ C ở các khu vực có độ cao hơn.
 
==Địa chất==
[[File:Lake Toba Aerial View.JPG|right|thumb|Lake Toba Aerial View]]
Tổ hợp [[miệng núi lửa]] ở Bắc Sumatra, Indonesia gồm 4 hõm chảo chồng lên nhau. Miệng núi lửa thứ tư và trẻ nhất là miện núi lửa Đệ Tứ lớn nhất thế giới với kích thước 100 kmx 30km30&nbsp;km và cắt qua 3 miệng núi lửa cổ hơn còn lại. Người ta ước lượng rằng {{convert|2800|km3|abbr=on}} vật liệu mảnh vụn [[thể tích đá quy đổi|quy đổi]], hay còn gọi là tuff Toba trẻ nhất, đã phun ra từ miệng núi lửa trẻ nhất trong trong lịch sử địa chất của nó. Theo sau đợt phu nổ tạo ra tuff đó, một dạng vòm được hình thành bên trong miệng núi lửa mới, nối hai nửa vòm được phân cách bởi một [[địa hào]] theo chiều dọc.<ref name=chesner1991>{{Cite web|url=http://www.geo.mtu.edu/~raman/papers/ChesnerGeology.pdf|last=Chesner, C.A., Westgate, J.A., Rose, W.I., Drake, R., Deino, A.|title=Eruptive history of Earth's largest Quarternary caldera (Toba, Indonesia)|publisher=Michigan Technological University|month=March | year=1991|accessdate=2008-08-23}}</ref>
 
Có ít nhất 4 cùi núi lửa, 4 [[núi lửa tầng]] và 3 hõm chảo được quan sát trong hồ. Cùi Tandukbenua ở rìa tây bắc có ít thực vật sinh sống, được cho là có tuổi trẻ chỉ vài trăm năm. Còn núi lửa Pusubukit ở rìa phía nam thì đang hoạt động [[phun khí lưu huỳnh]].<ref>{{Cite web|url=http://www.volcano.si.edu/world/volcano.cfm?vnum=0601-09=&volpage=synsub|title=Synonyms and Subfeatures: Toba|publisher=[[Smithsonian Institution]]|work=Global Volcanism Program|accessdate=December 13, 2008}}</ref>
 
==Sức mạnh của siêu núi lửa==
''Vụ phun trào Toba'' hay ''Sự kiện Toba'' là một vụ phun trào núi lửa vào khoảng 74,000 hay 73,000 trước đây<ref>{{citechú journalthích tạp chí | last = Zielinski | first = G. A. | coauthors = P.A. Mayewski, L.D. Meeker, S. Whitlow, M. Twickler and K. Taylor | year = 1996 | title = Potential Atmospheric impact of the Toba mega-eruption ~71'000 years ago | journal = Geophysical Research Letters | volume = 23 | issue = 8 | pages = 837–840 | publisher = American Geophysical Union | location = United States | doi = 10.1029/96GL00706}}</ref>.
== Hậu quả và vai trò ==
 
Dòng 69:
==Liên kết ngoài==
{{commonscat|Lake Toba}}
*[http://vietbao.vn/Khoa-hoc/The-gioi-ke-ben-tham-hoa-sieu-nui-lua/62117213/188/| Thế giới kề bên thảm họa siêu núi lửa?]
 
{{Liên kết bài chất lượng tốt|en}}
 
[[Thể loại:Núi lửa Indonesia]]
[[Thể loại:Siêu núi lửa]]
{{Liên kết bài chất lượng tốt|en}}
 
[[ar:بحيرة توبا]]