Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận Somme (1916)”

|result = [[Entente|Phe Hiệp Ước]] thất bại<ref name="spencertuckspencert419"> Spencer Tucker, ''Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict'', các trang 419-422.</ref>, nhưng lấy được lợi thế [[chiến thuật]] và [[chiến lược]]<ref name="Gilbert243">{{citechú bookthích sách|last=Gilbert|first=Martin|title=The Somme: Heroism and Horror in the First World War|publisher=Henry Holt and Company|year=2006|page=243|isbn=0-8050-8127-5}}</ref><ref>{{citechú bookthích sách|last=Williams|first=John Frank|title=ANZACS, The Media and The Great War|publisher=UNSW Press|year=1999|page=162}} The definition of 'victory' after such a tremendous bloodletting during the Battle of the Somme is very much disputed by historians such as John Frank Williams.</ref><ref>Sheffield 2003, p. 156</ref>. Quân đội Đức triệt binh {{convert|40|mi}} về [[Phòng tuyến Hindenburg]] vào [[tháng 2]] – [[tháng 3]] năm [[1917]]<ref>{{citechú thích booksách|last=Griffith|first=Paddy|title=Battle Tactics of the Western Front; The British Army's Art of Attack 1916–1918|publisher=Yale University Press|date=1994|page=84|isbn=0-300-05910-8}}</ref>

|combatant1 = [[Tập tin:Flag_of_the_United_KingdomFlag of the United Kingdom.svg|25px]] Liên quân Anh

* [[Tập tin:Flag_of_the_United_KingdomFlag of the United Kingdom.svg|25px]] [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh]]

* [[Tập tin:Flag_of_AustraliaFlag of Australia.svg|25px]] [[Úc]]

* [[Tập tin:Flag_of_CanadaFlag of Canada-1868-Red.svg|25px]] [[Canada]]

* [[Tập tin:Flag_of_New_ZealandFlag of New Zealand.svg|25px]] [[New Zealand]]

* [[Tập tin:Newfoundland_Blue_EnsignNewfoundland Blue Ensign.png|25px]] [[Newfoundland]]

* [[Tập tin:South_Africa_Red_EnsignSouth Africa Red Ensign.png|25px]] [[Nam Phi]]

'''Trận Somme''' diễn ra vào [[mùa hè]] và [[mùa thu]] năm [[1916]], là một trong những trận đánh lớn nhất của [[Thế chiến thứ nhất]]. Với con số thương vong hơn 1 triệu người, đây được xem là một trong số [[những trận đánh đẫm máu nhất trong lịch sử loài người]]. [[Phe Hiệp ước]] cố gắng bẻ gãy phòng tuyến dài 40 &nbsp;km của quân Đức dọc [[sông Somme]] ở miền bắc nước [[Pháp]]. Một mục đích khác của trận Somme là kéo giãn lực lượng quân Đức ra khỏi [[trận Verdun]]. Tuy nhiên, khi trận Somme kết thúc, số lượng thương vong lại vượt quá cả ở Verdun. Quân [[Đế quốc Anh|Anh]] bị tổn thất nặng như vậy nhưng chỉ chiếm được có chút đất đai và thất bại trong việc chọc thủng phòng tuyến của quân [[Đế chế Đức|Đức]].<ref name="mosier240"/> Tuy nhiên, với Chiến dịch này liên quân Anh-Pháp đã giảm nhẹ gánh nặng cho quân Pháp ở Verdun.<ref name="britannica101">Britannica Educational Publishing, ''World War I: People, Politics, and Power'', trang 101</ref> Chiến dịch đẫm máu này đã đặt nền tảng cho những thay đổi lớn lao của hai phe sau này,<ref name="spencert419">Spencer Tucker, ''Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict'', các trang 419-422.</ref> nên được xem là một trận đánh quan trọng trong suốt bề dày [[lịch sử thế giới]]. <ref>Spencer Tucker, ''Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict'', trang XV</ref>

Trong khi trận Verdun được ghi hằn trong ý thức của người Pháp trong nhiều thế hệ, trận Somme cũng có cùng một vai trò với các thế hệ người Anh. Trận đánh này được ghi nhớ nhất do ngay trong ngày mở màn trận đánh, ngày [[1 tháng 7]] năm [[1916]], quân Anh đã chịu tổn thất 57 470 thương vong, trong số đó 19 240 bị chết, là ngày đẫm máu nhất trong lịch sử quân đội [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh]]. Trong ngày hôm ấy, quân Đức chỉ chịu tổn thất nhẹ<ref name="spencert419"/>, quân Pháp gặt hái thành công hơn do chiến đấu với những cứ điểm yếu ớt của quân Đức, nhưng thắng lợi này không có ý nghĩa trọng đại. Sau thất bại của liên quân trong ngày đầu, Chiến dịch trở thành một ''trận đánh tiêu hao''. Vào ngày [[14 tháng 7]] năm 1916, người Anh chiếm cứ phòng tuyến của quân Đức ở hướng Nam, tuy nhiên họ vẫn không thể phát huy thắng lợi và phải tiếp tục tiến công với thắng lợi nhỏ nhoi.<ref name="britannica101"/>. Và, đến [[tháng 9]] năm 1916, trận đánh này đã ghi dấu ấn trong lịch sử như lần đầu tiên [[xe tăng]] được đưa vào chiến địa (bởi người Anh). Vào ngày [[13 tháng 9]] năm 1916, quân Anh gặt hái một [[chiến thắng]], nhưng sau đó, thời tiết xấu đã buộc họ phải chấm dứt chiến dịch.<ref name="spencert419"/> Không chỉ quân đội Anh chịu tổn thất khủng khiếp mà cả các quốc gia khác cũng tương tự. Một sĩ quan quân đội Đức miêu tả trận đánh như một "phần mộ đầy bùn của quân đội Đức", cho dầu tổn hại của quân Đức hãy còn đỡ hơn tổn thất của quân Anh<ref name="mosier240">John Mosier, ''The Myth of the Great War: A New Military History of World War I'', các trang 236240–242.</ref><ref name="mosier240">John Mosier, ''The Myth of the Great War: A New Military History of World War I'', các trang 240–242.236</ref>. Quân Anh thực chất đã tiêu hủy được các binh sĩ tinh nhuệ nhất của Đức bằng Chiến dịch đẫm máu này, mà quân Đức không thể bù đắp cho thiệt hại ấy<ref name="britannica101"/>.<ref>Spencer Tucker, ''Battles That Changed History: An Encyclopedia of World Conflict'', các trang 419-422.<name="spencert419"/ref> Về cuối cuộc chiến, quân Anh rút ra nhiều bài học quý báu về chiến tranh hiện địa, và nhà sử học Anh Sir James Edmonds viết: "Không phải nói quá khi cho rằng nền tảng cho chiến thắng cuối cùng của mặt trận phía Tây dựa trên cuộc phản công ở Somme năm 1916" (''It is not too much to claim that the foundations of the final victory on the Western Front were laid by the Somme offensive of 1916''),{{fact|date=19:54, 1 April 2007 (UTC)}} dù cho quân Đức cũng rút ra bài học quý báu dẫn đến quyết định triệt thoái về [[phòng tuyến Hindenburg]], gây khó khăn cho quân Entente trong năm [[1917]]. <ref name="spencert419"/>

Cuộc tấn công được thực hiện liên quân Anh – Pháp gồm 13 sư đòan quân Anh, trong số đó gồm 11 sư đòan thuộc Tập đòan quân số 4, 2 sư đòan thuộc Tập đòan quân số 3, ở bắc sông Somme. Quân Pháp gồm 11 sư đòan ở phần tiếp giáp và nam sông Somme. Lực lượng Đức gồm Tập đòan quân số 2 của tướng [[Fritz von Below]]. Trục của cuộc tấn công trùng với [[con đường Lã mã]], chạy từ phía tây [[Albert, Pháp|Albert]] đến phía đông bắc của [[Bapaume]], dài 19 &nbsp;km (12 dặm)

Lực lượng bộ binh với trang bị nặng 32 &nbsp;kg, được xếp thành những đợt sóng ngang, tiến bộ về phía trước. Mặt khác, nhiều đơn vị trước đó bò vượt qua vùng đệm giữa hai chiến tuyến, do vậy họ có thể tấn công ngay khi pháo binh yểm trợ ngưng bắn. Tuy nhiên, mặc dù chịu đợt pháo kích nặng nề, lực lượng phòng thủ Đức tương đối nguyên vẹn, do được bảo vệ bởi hệ thống hầm ngầm kiên cố, đã buộc lực lượng tiến công trả giá đắt.

Ở khu vực phía nam của con đường, các sư đoàn Pháp thành công hơn. Ở đây, lực lượng Đức phòng ngự tương đối yếu. Bên cạnh đó, pháo binh Pháp, với sự vượt trội về số lượng cũng như kinh nghiệm so với người Anh, đã thành công cao độ. Tất cả các mục tiêu cho ngày thứ nhất của người Pháp từ thị trấn [[Montauban]] cho đên sông Somme đều được hoàn thành. Mặc dù nhiệm vụ của quân đoàn 20 Pháp chỉ là đóng vai trò hỗ trợ trong khu vực, nhưng trong trường hợp này, chính họ lại là những người dẫn đầu. Ở phía nam của sông Somme, các lực lượng Pháp tiến hành rất tốt, trên cả mức dự định ban đầu. Quân đoàn 1 thuộc địa xuất kích khỏi chiến hào lúc 9h30 sáng như một phần của hành động nghi binh nhằm lừa quân Đức. Hành động nghi binh này thành công đến mức, giống những các lực lượng khác của Pháp, họ tiến quân quá dễ dàng. Chỉ trong vòng một giờ, quân đoàn thuộc địa chiếm [[Fay]], [[Dompierre]], [[Becquincourt]], và chiếm được một phần của đỉnh [[Flaucourt]], thậm chí không cần đến cả quân tiếp viện. Ở bên phải của quân đoàn thuộc địa, quân đoàn 25 cũng bắt đầu tiến công vào lúc 9h30, nhưng chỉ có duy nhất một sư đoàn ở tuyến đầu và tiến quân được được ít. Tuy nhiên, tất cả các mục tiêu cho ngày đầu tiên đều hoàn thành. Các chiến hào của quân Đức hoàn toàn bị tràn ngập. Người Đức hoàn toàn bị bất ngờ bởi cuộc tấn công. Quân Pháp tiến được 1.5 &nbsp;km ở bờ nam và 2 &nbsp;km ở bờ bắc

Nhìn chung, ngày đầu tiên của trận Somme là một thất bại. Đây được coi là một trong những thảm họa lớn trong lịch sử quân sự thế giới và là thảm kịch bi đát nhất trong quân sử nước Anh<ref name="bosco3738"/>, với tổn hại có thể nói là kinh hoàng chưa từng thấy của quân Anh.<ref> Robert Cowley, Geoffrey Parker, ''The Reader's Companion to Military History'', trang 497</ref><ref name="heyman28">Neil M. Heyman, ''World War I'', trang 28</ref> Tổn thất của người Anh là 19.240 chết<ref name="bosco3738">Peter I. Bosco, Antoinette Bosco, ''World War I'', các trang 37-38.</ref>), 35.493 bị thương, 2.152 mất tích, 585 bị bắt làm tù binh. Tổng số thiệt hại là 57.470 quân, đây là số thương vong cao kỷ lục tính trong một ngày chiến đấu cho tới tận ngày nay. Số lượng [[sĩ quan]] chịu tổn thất đặc biệt nặng nề, do quân Đức đã được huấn luyện để nhận biết quân phục của họ, vốn khác biệt so với các [[hạ sĩ quan]] và binh lính. Tổn thất của phía Đức trong ngày 1 tháng 7 tương đối khó ước đoán. Người ta tính rằng, quân Đức chịu thiệt hại khoảng 8.000 lính trên trận tuyến với quân Anh, 2.000 trong số đó bị bắt làm tù binh chiến tranh. Sự chênh lệch giữa thiệt hại của Đức và Anh cao nhất là ở khu vực [[Ovillers]] với tỉ lệ là 18/1. Lực lượng tấn công là Sư đoàn 8 quân Anh chịu tổn thất đến 5.121 quân, trong khi lực lượng phòng ngự quân Đức là Trung đoàn 180 chỉ mất có 280 quân.

Trước diễn tiến của Chiến dịch, vua [[George V của Anh]] đã viết thư gửi [[Sa hoàng]] [[Nikolai II của Nga]] như sau : <ref name="carter383">Miranda Carter, ''George, Nicholas and Wilhelm: Three Royal Cousins and the Road to World War'', các trang 382-383.</ref>

Nhìn chung, Chiến dịch tấn công Somme của liên quân Anh - Pháp đã thất bại, cũng giống như Chiến dịch tấn công Verdun của quân Đức.<ref>LaMar Cecil, ''Wilhelm II: Emperor and Exile, 1900-1941'', trang 235</ref> Dù Haig đã đẩy hàng chục vạn binh sĩ lên các chiến hào và các đỉnh đồi, quân Anh đã không thể làm nên một cuộc đột phá mà người ta đã mong chờ từ lâu.<ref name="carter383"/><ref>Neil M. Heyman, ''World War I'', trang 18</ref> <ref name="carter383"/> Họ đã làm rung động trận tuyến quân Đức, nhưng quân Đức vẫn giữ được trận tuyến. Đối với Quân đội Anh, thất bại đắt giá ở sông Somme mở đường cho những mất mát kinh hoàng không kém của họ ở [[Flanders]] vào năm [[1917]].<ref>Neil M. Heyman, ''World War I'', các trang 42-46.</ref> Trận Somme cũng chứng tỏ sức mạnh khủng khiếp của người Đức trong việc tung những đòn phản công hủy diệt.<ref>Neil M. Heyman, ''World War I'', trang 39</ref> Song, hai chiến dịch Verdun và Somme đã chứng tỏ một kiểu ''chiến tranh tiêu hao'' mà người Đức khó thắng nổi. <ref>Robert Cowley, Geoffrey Parker, ''The Reader's Companion to Military History'', trang 273</ref>

Cả hai chiến dịch Verdun và Somme đều cho thấy, dù phe cố thủ phải chịu thiệt hại nặng nề, trận tuyến đôi bên chẳng có thay đổi gì đáng kể cho lắm. <ref name="heyman28"/>

Do trải nghiệm của ông trong thảm họa Somme (với khoảng 19 nghìn binh sĩ tử vong trong ngày đầu tiên), những năm về sau ông viết kiệt tác ''Lord of the Rings'', là câu chuyện huyền thoại cho thấy một cuộc tranh đấu giữa cái thiện và cái ác có thể thay đổi cân bằng quyền lực trên [[thế giới]]. <ref name="bosco3738"/><ref>Peter I. Bosco, Antoinette Bosco, ''World War I'', trang XIII</ref>