Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đông Ấn Hà Lan”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n r2.7.1) (Bot: Thêm ka:ნიდერლანდის ოსტ-ინდოეთი |
n chú thích, replaced: {{Cite web → {{chú thích web, {{Cite book → {{chú thích sách (11) |
||
Dòng 63:
==Các cuộc chinh phục của người Hà Lan==
Kể từ khi chiếc tàu Hà Lan đầu tiên tiến đến vào cuối thế kỷ thứ 16, cho đến năm 1945, quyền kiểm soát của người Hà Lan đối với quần đảo Indonesia luôn rất mong manh.<ref name="LP_23-25"/> Mặc dù đảo Java do người Hà Lan thống trị, song nhiều khu vực khác vẫn duy trì được độc lập trong phần lớn thời kỳ này, bao gồm [[Aceh]], [[Bali]], [[Lombok]] và [[Borneo]].<ref name="LP_23-25">{{
{|align="left" cellspacing="0" cellpadding="0"
Dòng 69:
|}
Năm 1806, khi Hà Lan nằm dưới sự thống trị của [[Pháp]], [[Napoléon Bonaparte]] đã bổ nhiệm em trai là [[Louis Bonaparte]] nắm giữ vương vị của Hà Lan, dẫn đến việc bổ nhiệm [[Marshall Herman Willem Daendels]] làm Toàn quyền Đông Ấn Hà Lan vào năm 1808.<ref>{{
Kể từ khi thành lập Công ty Đông Ấn Hà Lan vào thế kỷ 17, việc mở rộng lãnh thổ của người Hà Lan dựa trên cơ sở thương mại. Chiến lược của Toàn quyền [[Graaf van den Bosch]] (1830–1835) đã khẳng định lợi nhuận là nền tảng của chính quyền và chính sách chính thức là chỉ hạn chế sự chú ý tại Java, Sumatra và [[Bangka]].<ref name="Rickelfs131"/> Tuy nhiên, từ khoảng năm 1840, dưới chủ nghĩa bành trướng quốc gia Hà Lan, họ đã tiến hành một loạt các cuộc chiến tranh để mở rộng và củng cố các vùng chiếm hữu của họ tại các đảo khác.<ref>Vickers (2005), tr 10; Ricklefs (1991), tr 131</ref> Ngoài ra, mục đích của hành động này còn là để bảo vệ các khu vực đã chiếm hữu; tham vọng về danh tiếng và thăng tiến của các quan chức Hà Lan; và việc thiết lập tuyên bố chủ quyền của Hà Lan đối với toàn bộ quần đảo sẽ ngăn chặn sự can thiệp của các cường quốc phương Tây khác.<ref name="Rickelfs131">Ricklefs (1991), p. 131</ref> Khi việc khai thác tài nguyên được mở rộng ra ngoài đảo Java, hầu hết các đảo xa đã nằm dưới quyền kiểm soát trực tiếp hay trong tầm ảnh hưởng của chính quyền Hà Lan.
Dòng 97:
[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM De religieuze maaltijd 'sedekah of selamatan' te Buitenzorg Java TMnr 10003364.jpg|thumb|Bữa tiệc '[[Slametan|Selamatan]]' tại [[Buitenzorg]], một bữa tiệc thông thường trong cộng đồng [[người Hồi giáo]].]]
Năm 1898, dân số Java là khoảng 28 triệu người, các đảo bên ngoài khác của Đông Ấn có tổng cộng khoảng 7 triệu dân.<ref>{{
{| class ="wikitable sortable"
Dòng 127:
[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Professoren der Rechts Hogeschool in Batavia TMnr 60012567.jpg|thumb|right|Dutch, Eurasian and Javanese professors of law at the opening of the ''Rechts Hogeschool'' in 1924.]]
Một số cơ sở giáo dục bậc đại học cũng được thành lập. Năm 1898, chính quyền Đông Ấn Hà Lan đã thành lập một trưởng để đào tạo [[thấy thuốc|bác sĩ]], được đặt tên là ''School tot Opleiding van Inlandsche Artsen'' (STOVIA). Nhiều người tốt nghiệp STOVIA sau đó đã đóng những vai trò quan trọng trong phong trào dân tộc của Indonesia hướng tới độc lập cũng như phát triển giáo dục y tế tại Indonesia, như bác sĩ Wahidin Soedirohoesodo đã thành lập hội chính trị [[Budi Utomo]]. Chính quyền thuộc địa Hà Lan đã thành lập ''De Technische Hoogeschool te Bandung'' vào năm 1920 để đáp ứng nhu cầu về kỹ thuật tại thuộc địa. Một người đã tốt nghiệp ''Technische Hogeschool'' là [[Sukarno]], ông sau đó đã lãnh đạo [[Cách mạng Quốc gia Indonesia]]. Năm 1924, chính quyền thực dân lại tiếp tục mở một cơ sở giáo dục bậc đại học, ''Rechts Hogeschool'' (RHS), để đào tạo viên chức, công chức dân sự. Năm 1927, STOVIA đã trở thành một cơ sở cấp đại học đầy đủ và tên gọi của trường đổi sang ''Geneeskundige Hogeschool'' (GHS). GHS giữ tòa nhà chính tương tự và sử dụng cùng bệnh viện thực hành với Khoa Y của [[Đại học Indonesia]] ngày nay. Các mối liên hệ trước đây giữa Hà Lan và Indonesia vẫn còn có thể nhận thấy trong các lĩnh vực công nghệ như thiết kế công trình thủy lợi. Cho đến ngày nay, những ý tưởng của các kỹ sư thủy lợi thuộc địa Hà Lan vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng mạnh trong thực tiễn thiết kế tại Indonesia.<ref name="tudelft.nl">[http://www.tudelft.nl/live/pagina.jsp?id=890cbbcf-a9ce-4ea6-9b38-4fdbecbee3ce&lang=en TU Delft Colonial influence remains strong in Indonesia]</ref> Hơn nữa, hai trường đại học có thứ hạng quốc tế cao nhất của Indonesia, [[Trường Đại học Indonesia]] thành lập năm 1898 và [[Học viện Công nghệ Bandung]] thành lập năm 1920, đều được hình thành từ thời thuộc địa.<ref>Note: In 2010, according to University Ranking by Academic Performance (URAP), ''Universitas Indonesia'' was the best university in Indonesia.</ref><ref>{{
Các cải cách giáo dục, và cải cách chính trị khiêm tốn, đã khiến một bộ phận nhỏ những người Indonesia bản địa ưu tú có học vấn cao đã thúc đẩy ý tưởng độc lập và thống nhất "Indonesia" cùng với các dân tộc bản địa khác nhau tại Đông Ấn Hà Lan. Một giai đoạn gọi là [[Phục hưng Quốc gia Indonesia]], nửa đầu thế kỷ 20 đã chứng kiến phong trào quốc gia phát triển mạnh mẽ, nhưng cũng phải đối mặt với sự đàn áp của Hà Lan.<ref name="LP_23-25"/>
Dòng 141:
*[[Fernand Braudel|Braudel, Fernand]], ''The perspective of the World'', vol III in ''Civilization and Capitalism'', 1984
* {{
* Nagtegaal, Luc. ''Riding the Dutch Tiger: The Dutch East Indies Company and the Northeast Coast of Java, 1680–1743'' (1996) 250pp
* Nieuwenhuys, Rob ''Mirror of the Indies: A History of Dutch Colonial Literature'' - translated from Dutch by E. M. Beekman (Publisher: Periplus, 1999) [http://books.google.co.uk/books?id=I4I7D3U19OsC&printsec=frontcover&dq=Mirror+of+the+Indies:+a+history+of+Dutch+colonial+literature&hl=en&ei=L5SkTOS_MpWQ4Qa6sJTuDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false]
*{{
*{{
* Robins, Nick. ''The Corporation that Changed the World: How the East India Company Shaped the Modern Multinational'' (2006) [http://www.amazon.com/The-Corporation-that-Changed-World/dp/0745325238/ excerpt and text search]
* {{
* Taylor, Jean Gelman. '' The Social World of Batavia: Europeans and Eurasians in Colonial Indonesia'' (1983)
* {{
*{{
==Liên kết ngoài==
|