Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Madrid”

=== Tiểu vùng đô thị ===

Một dự án mới định ra những ''tiểu vùng đô thị'' bên trong [[vùng đô thị Madrid]]:

{| class="wikitable" cellpadding="1" style="font-size:90%; width:60%;"

|- style="background:silver;"

 

== Kiến trúc ==

Mặc dù vị trí của Madrid đã được chiếm giữ làm nơi sinh sống từ thời tiền sử, những dữ liệu lịch sử đầu tiên có liên quan đến thành phố ghi nhận lại khoảng thời gian vào giữa thế kỷ thứ 9, khi Mohammad I ra lệnh xây dựng một cung điện nhỏ (ngày nay vị trí này là Cung điện Real). Xung quanh cung điện này người ta xây lên một thành luỹ nhỏ (al-Mudaina). Cung điện nhìn thẳng hướng về sông Maanazanares, nơi các nhà Hồi giáo gọi tên là Mayrit, có nghĩa là nguồn nước (sau này đổi thành Magerit, và cuối cùng là Madrid). Năm 1085, thành trì bị [[Alfonso VI của León và Castile|Alfonso VI]] chinh phục trong quá trình bành trướng về phía Toledo.

 

== Môi trường ==

 

Madrid là thành phố châu Âu có lượng cây và bề mặt được cây xanh bao phủ lớn nhất tính trên đầu người; có lượng cây trồng theo hàng nhiều thứ hai trên thế giới, với con số lên đến 248.000, chỉ sau Tokyo. Cư dân Madrid có thể đến được khu vực cây xanh chỉ trong vòng 15 phút đi bộ. Từ năm 1997, các khu vực cây xanh đã tăng lên 16%. Ngày nay, 8,2% diện tích đất bề mặt Madrid được phủ xanh, điều này có nghĩa là có 16 m² xanh tính theo mỗi đầu người, vượt xa con số 10 m² mỗi đầu người mà tổ [[Tổ chức Y tế Thế giới]] khuyến nghị.

 

[[Công viên Buen Retiro]] (''Parque del Retiro''), trước đây là nơi xây dựng cung điện cho vua [[Philip IV của Tây Ban Nha|Felipe IV]], là công viên nổi tiếng nhất tại Madrid và cũng là công viên rộng nhất tại trung tâm Madrid. Công viên có diện tích hơn 1,4 km² (350 héc ta) và nằm rất gần với tượng đài [[Puerta de Alcalá]], cách [[Bảo tàng Prado]] không xa. Đây là một công viên rất đẹp, với nhiều tượng đài và tác phẩm điêu khắc, bộ sưu tập,... nằm khắp nơi cùng một hồ nước thanh bình; là nơi diễn ra nhiều sự kiện và là một trong những điểm thu hút hàng đầu tại Madrid. Toàn bộ công viên được bao bọc bởi thành phố Madrid ngày nay. Hồ ở giữa công viên từng là nơi tổ chức những cuộc diễn trận hải quân để giải trí cho hoàng gia, thời nay, thú tiêu khiển bằng thuyền thanh bình hơn rất được ưa chuộng. [[Palacio de Cristal|Lâu đài Pha lê]] (''Palacio de Cristal'') được xây dựng lấy cảm hứng từ lâu đài pha lê Luân Đôn, nằm ở cuối phía đông nam của công viên.

[[Nhà ga Atocha Madrid|Nhà ga Atocha]] không chỉ là nhà ga trung tâm đầu tiên của thành phố mà còn là nơi có khu vườn trong nhà đặc biệt phủ 4.000 m² thực vật nhiệt đới. Nhà ga Atocha đã trở thành một điểm đến bởi khu nhà kính dành cho những người yêu cây cỏ, với hơn 500 loài thực vật và những hồ nước có rùa và cá vàng nuôi bên trong, cùng những cửa tiệm và quán cà phê. Đây là một địa điểm đẹp để viếng thăm vào một ngày lạnh hay ẩm ướt với nhiệt độ luôn ổn định ở mức 24 độ C, hoặc thậm chí để ghé thăm vào những ngày hè nóng bức để xua tan nhiệt lượng.

 

 

[[Casa de Campo]] là vùng cây xanh đô thị khổng lồ nằm ở phía tây thành phố, đóng vai trò là lá phổi xanh chính của Madrid, với diện tích lớn nhất ở Tây Ban Nha, bao phủ diện tích tổng cộng 1.700 héc ta (6,6 dặm vuông). Đây là nơi có [[Zoo Aquarium de Madrid|Sở thú Madrid]], trong đó có khu công viên thuỷ cung. Madrid còn có một công viên giải trí mang tên ''Parque de Atracciones de Madrid'', cùng một hồ bơi thành phố ở ngoài trời, ở đây những người đến xem có thể tận hưởng tầm nhìn bao quát từ trên cao của toàn công viên và thành phố từ trên buồng cáp treo từ phía bên trên những cành cây cao nhất. Thực vật tại ''Casa de Campo'' có những đặc trưng vô cùng quan trọng, hình thành 3 hệ sinh thái khác nhau: [[sồi]], [[thông]] và nhóm cây bụi ven sông. Sồi là loài cây chiếm thành phần chủ yếu trong khu vực, mặc dù nhiều cây sồi trong số này có hơn 100 năm tuổi và đạt đến độ cao khổng lồ, chúng cũng có ở dạng cây nhỏ và cây bụi. Hệ sinh thái rừng thông có một lượng lớn cây đã thích nghi hoàn hảo với ánh sáng và điều kiện khô trong công viên. Ngoài ra, [[nấm]] thường sinh sôi sau những cơn mưa đầu mùa thu. Sau cùng, nhóm cây bụi ven sông, còn gọi là những khu rừng nhỏ ven sông, được tạo thành từ những loài cây đa dạng, chủ yếu là những loài rụng lá mọc ở những vùng ẩm ướt. Điển hình như [[dương]], [[liễu]] và cây [[tổng quán sủi]]. Đối với những loài động vật liên quan, không gian xanh là nơi sinh sống của khoảng 133 loài [[động vật có xương sống]].

=== Từ thời Trung cổ đến thế kỷ 20 ===

=== 1992 đến 2008 ===

Madrid là trung tâm chính về kinh doanh và thương mại quốc tế. Đây là một trong những trung tâm tài chính lớn nhất châu Âu và tại Tây Ban Nha.

 

 

=== Đường không ===

 

[[Sân bay Madrid-Barajas|Sân bay Barajas]] tại Madrid là [[trung tâm hàng không|trung tâm]] của hãng hàng không [[Iberia (airline)|Iberia Airlines]]. Do đó sân bay đóng vai trò là cửa ngõ chính đến [[bán đảo Iberia]] từ [[châu Âu]], [[châu Mỹ]] và những nơi khác trên thế giới. Số hành khách hiện nay lên khoảng 49,8 triệu lượt mỗi năm, điều này đã khiến cho sân bay Barajas trở thành sân bay lớn nhất và đông đúc nhất của đất nước. Trong năm 2009, đây là sân bay tấp nập thứ 11 trên thế giới,<ref name=ACI>{{Chú thích web|url=http://www.airports.org/cda/aci_common/display/main/aci_content07_c.jsp?zn=aci&cp=1-5-54-55-9812_666_2__ |title=ACI Passenger Traffic Data – 2009 |publisher=Airports.org |date=2010-08-05 |accessdate=2011-04-14}}</ref> ngoài ra còn là sân bay tấp tập thứ 4 tại châu Âu. Do gia tăng hàng năm khoảng 10%, nơi đây đã tiến hành xây dựng một nhà ga thứ tư. Nó đã làm giảm đáng kể sự trì hoãn và gia tăng gấp đôi khả năng vận chuyển của sân bay đến hơn 70&nbsp;triệu hành khách mỗi năm. Hai đường băng bổ sung cũng được xây dựng và làm cho Barajas trở thành một sân bay 4 đường băng vận hành hoàn toàn.

{{Liên kết chọn lọc|eo}}

{{Liên kết chọn lọc|es}}

[[ace:Madrid]]

[[kbd:Мадрид]]

[[ku:Madrîd]]

[[lad:Madrid]]

[[la:Matritum]]

[[lv:Madride]]

[[lb:Madrid]]

[[lt:Madridas]]

[[lij:Madrid]]

[[uk:Мадрид]]

[[ur:میدرد]]

[[ug:Madrid]]

[[vec:Madrid]]

[[vo:Madrid]]

[[fiu-vro:Madrid]]