Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Dặm Anh”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n r2.7.2) (Bot: Dời sv:Mil |
n cosmetic change using AWB |
||
Dòng 20:
Nó bắt nguồn từ [[Đạo luật]] của nghị viện Anh vào năm 1592 dưới thời trị vì của [[Elizabeth I của Anh]]. Luật này định nghĩa Mile pháp định là 5.280 [[feet]] hoặc 1.760 yard; hoặc 63.360 [[inch]]. Lý do xuất hiện những con số khá bất quy tắc này là do 5280 feet tạo thành từ tám [[furlong]] (chiều dài vết xe tạo ra trước khi ngựa đổi hướng, ''furlong'' = ''furrow'' (vết xe) + ''long'' (dài)). Đến lượt 1 furlong bằng 10 chain (xích) (xích của viên thanh tra, được dùng cho đến khi dụng cụ đo bằng [[laser]] thay thế); một chain bằng 22 yard và một yard bằng 3 feet, do đó thành ra là 5280 feet. 22 yard cũng là chiều dài của sân thi đấu môn [[cricket]], một trò chơi bắt nguồn từ Anh và vẫn còn được chơi ở một số nước trước đây là một phần của [[Đế quốc Anh]].
Trước khi có đạo luật của nghị viện Anh, đã có sự nhập nhằng đối với chiều dài của "mile". Mile của người [[Ireland]] bằng 2240 yard (6720
* Ngày nay, '''dặm pháp định quốc tế''' đã được thống nhất trên khắp thế giới. Nó được định nghĩa chính xác là 1.760 [[yard]] quốc tế (bằng 0,9144 m) và do đó bằng chính xác 1.609,344 mét (hay 1,609344 km). Một kilômét bằng 0,621371192 dặm. Nó cũng được dùng ở [[Hoa Kỳ]] và [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland]] như một phần của [[Hệ đo lường Mỹ]] và [[Hệ đo lường Anh]]. Các thành phần của dặm pháp định quốc tế cũng giống như Đạo luật Nghị viện Anh vào năm 1592, đó là 8 [[furlong]], 80 [[chain]] hoặc 5.280 [[foot|feet]] quốc tế.
Dòng 53:
* '''Dặm Ý''' còn được gọi là '''dặm La Mã''' (~1,52 [[kilômét]] hay 0,944 dặm pháp định) là một ngàn bước, mỗi bước là 5 feet La Mã (foot La mã bằng 1 phần 5 của một [[inch]] ngắn hơn foot London).
* Thuật ngữ '''[[Dặm Metric]]''' được dùng trong thể thao như môn [[điền kinh]] và [[trượt băng tốc độ]] để chỉ khoảng cách là 1,5 [[kilômét]]. Ở các giải thi đấu ở cấp phổ thông ở Mỹ, thuật ngữ này đôi khi được dùng cho một cuộc đua dài 1,6 kilômét.
* '''[[mil của Na Uy/Thụy Điển]]''' (dặm Thụy Điển, hiện được dùng ở [[Na Uy]] và [[Thụy Điển]]) được định nghĩa bằng 10 [[kilômét]] từ ngày [[1 tháng 1]] năm [[1889]], khi [[hệ mét]] được giới thiệu tại Thụy Điển. ''mil'', đơn vị tồn tại trước khi hệ mét ra đời, trước đây có tên là ''rast'', nghĩa là ''ngừng, nghỉ'', dài khoảng 11,3 kilômét ở Na Uy (xem ''Dặm dài'' ở dưới) và 10.688,54 mét ở Thụy Điển, đại diện cho khoảng cách thích hợp giữa hai chặng nghỉ khi đi bộ. Trong các tình huống thông thường và không chính xác liên quan đến những khoảng cách dài hơn vài cây số, theo một quy định, mil được dùng thay vì kilômét. Nó cũng được dùng phổ biến để đo mức tiêu thụ nhiên liệu của xe cộ; [[lít]] trên mil có nghĩa là số lít nhiên liệu tiêu thụ trên mỗi 10 kilômét [http://www.algonet.se/~hogman/slmatt_eng.htm#längdmått].
* '''Dặm Ba Lan''' gần bằng dặm Hà Lan.
* '''[[Dặm (Scotland)|Dặm Scotland]]''' bằng 1.976,5 [[yard]] (1,807.3116 [[mét|m]]).
* '''Dặm dài''', được sử dụng trước đây bởi người [[Na Uy]], [[Thụy Điển]] và [[Hungary]], gần bằng một dặm Đức rưỡi hoặc khoảng 11 kilômét.
* Đơn vị tương ứng của [[Phần Lan]], '''[[Đơn vị Phần Lan#Chiều dài|virsta]]''', là 1068,8 [[mét|m]]. Mười ''virsta'' tạo thành một '''peninkulma''' (có nghĩa là "tầm nghe của chó săn", khoảng cách xa nhất có thể nghe được tiếng sủa của chó trong không khí), 10,688 [[kilômét|km]]. Ngày nay ''peninkulma'' để chỉ 10
* Dặm của người bơi là 1500 mét hoặc 30 vòng trong một hồ 25 mét. Nó có thể chuyển đổi (thô) thành 1650 yard trong hồ nước 25 yard (33 vòng), khoảng cách chuẩn trong các cuộc thi Liên trường Đại học ở Hoa Kỳ.
* '''Dặm quốc gia''' được sử dụng thông tục để chỉ một khoảng cách rất dài.
| |||