Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thành Thang”

Vào năm thứ 15 đời vua Kiệt, Thang đời đô từ đất Lý (履) sang đất Bạc (亳) <ref name="ba">Bamboo annals Xia chapter on Xia Jie under the name Gui (癸).</ref><ref name="vi1">Virginia.edu. "[http://www2.iath.virginia.edu/saxon/servlet/SaxonServlet?source=xwomen/texts/bamboo.xml&style=xwomen/xsl/dynaxml.xsl&chunk.id=d2.4&toc.id=d2.4&doc.lang=chinese Virginia.edu contents of Bamboo annal]." ''Xia chapter.'' Retrieved on 2010-10-03.</ref><ref>Phía bắc huyện Thương Khâu, [[Hà Nam, Trung Quốc]]</ref>. Tính từ đời tổ tiên ông là Tiết đến đời ông đã di chuyển đô 8 lần trong 8 đời. Việc thiên đô sang đất Bạc có tác dụng lớn giúp đời sống xã hội trong bộ tộc được ổn định, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp. Trình độ làm nghề [[nông nghiệp|nông]] của bộ tộc Thương khá cao, ông còn cho người sang giúp bộ tộc Cát cày cấy<ref name="Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 6">Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 6</ref>.

Sau đó, Thương Thang chú trọng thu dụng nhân tài, sửa sang nội chính. Ông đã mời được [[Y Doãn]] về giúp cho mình. [[Sử ký Tư Mã Thiên]] nêu ra những thuyết khác nhau về việc Y Doãn đến với Thành Thang. Có thuyết cho rằng thời đó có một bộ lạc là Hữu Sằn gả con gái cho Thang, đi theo hầu có một người hầu là Y Doãn. Thấy Y Doãn có tài, Thương Thang liền cho làm hữu tướng. Tuy nhiên, ''Sử ký'' cũng dẫn thuyết khác cho rằng, Y Doãn là ẩn sĩ, Thành Thang nghe tiếng sai người đến mời 5 lần, Y Doãn mới nhận lời ra giúp<ref name="Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 6"/><ref>''Sử ký'', bản dịch của Bùi Hạnh Cẩn và Việt Anh, sách đã dẫn, tr 58</ref><ref>Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 6</ref>.

Trong một thời gian, Y Doãn đã bỏ Thương sang làm quan cho Hạ Kiệt, nhưng sau đó thấy Kiệt hoang dâm tàn bạo, khinh rẻ chư hầu nên Y Doãn trở lại với Thành Thang. Thành Thang vẫn một lòng kính trọng và trọng dụng Y Doãn<ref>Chu Mục, Trần Thâm, sách đã dẫn, tr 44</ref>. Có ý kiến trong giới sử học Trung Quốc căn cứ vào [[Trúc thư kỉ niên]], một cuốn biên niên sử cổ của [[nước Ngụy]] thời [[Chiến Quốc]] được phát hiện đời [[Tây Tấn]] cho rằng: Y Doãn thực chất được Thành Thang cử sang làm gián điệp bên [[nhà Hạ]] hai năm sau khi đời đô, lợi dụng sự bất mãn của nàng [[Muội Hỷ]] khi nàng không còn được Hạ Kiệt sủng ái để lấy tin tức về tình hình Hạ Kiệt. Sau khi nắm được nội tình nhà Hạ, Y Doãn trở về với Thành Thang sau 3 năm <ref name="ba" /><ref name="vi1" /><ref>Kỳ Ngạn Thần, sách đã dẫn, tr 51</ref><ref name="ba" /><ref name="vi1" />.

Thấy Kiệt bị sa lầy vào cuộc chiến với tộc Mân, Thang quyết định ra quân diệt Hạ. Ông bố cáo các tội trạng của Hạ Kiệt cho thiên hạ biết và để khích lệ mọi người, ông ban bố lời động viên còn được bảo lưu trong sách [[Kinh Thư|Thượng thư]]<ref name="Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 13">Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 13</ref>:

Năm 1767 TCN, Thương Thang quyết chiến với Hạ Kiệt tại [[Trận Minh Điều|Minh Điều]] (鳴條)<ref>Miền đông Phong Khâu, Hà Nam, Trung Quốc</ref> trong một cơn bão sét, kết quả là quân Hạ đại bại <ref name="ba" /><ref name="vi1" />. Kiệt trốn thoát và chạy đến thuộc quốc trung thành cuối cùng của Hạ là Tam Tông (三朡) <ref>Đông bắc Định Đào, Sơn Đông</ref><ref name="ba" /><ref name="vi1" /><ref>Đông bắc Định Đào, Sơn Đông</ref>. Quân của Thang do tướng Mậu Tử (戊子) chỉ huy truy đuổi Kiệt đến nước [[Thành, Lũng Nam|Thành]] (郕) và bắc giữ ông ta ở Tiêu Môn (焦門), khiến nhà Hạ chấm dứt từ đó. Sau đó Hạ Kiệt bị đày ra Nam Sào (南巢) <ref>Miền đông nam huyện Thọ, An Huy hiện nay</ref><ref name="ba" /><ref name="vi1" /><ref name="tonsiother" /><ref>Miền đông nam huyện Thọ, An Huy hiện nay</ref> và cuối cùng chết vì bệnh <ref name="gongtong30" />.

Sau khi nghe Y Doãn báo cáo tình hình các chư hầu đã quy phục, Thương Thang trở về đất Thái Quyển, sai Trọng Huỷ làm bản cáo mệnh bố cáo việc diệt Hạ và khuyên nhân dân chú trọng việc cày cấy. Ông chính thức lên ngôi vua, lập ra nhà Thương. Thành Thang ổn định lại xã hội sau thời kỳ chiến tranh, tiến hành giảm thuế và các nghĩa vụ quân sự của binh lính. Ảnh hưởng của ông lan rộng đến sông [[Hoàng Hà]], và nhiều bộ lạc xa xôi hẻo lánh, chẳng hạn các tộc [[người Đê]] (Thị) (氐), người Khương (羌) ở xa cũng đến tiến cống và xưng thần<ref> name="Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 13<"/ref>. Ông cũng chọn [[An Dương (địa cấp thị)|An Dương]] là thủ đô mới của Trung Quốc.

{{reflistTham khảo}}