Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thổ Dục Hồn”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
986.568 sửa đổi
n clean up, replaced: {{Reflist}} → {{Tham khảo}}
Dòng 46:
Nước Thổ Dục Hồn được thành lập vào năm 284<ref>281 là năm thành lập nước đầu tiên trong bốn vương quốc Mộ Dung Tiên Ti. Xem Charles Holcombe, ''The Genesis of East Asia, 221 B.C.-A.D. 907: 221 B.C.-A.D.907,''University of Hawaii Press, 2001 các trang.130-131.</ref> khi họ khuất phục các sắc dân bản địa gọi là [[người Khương|Khương]], bao gồm trên 100 bộ lạc phối hợp lỏng lẻo và khác biệt, không quy phục lẫn nhau hay một thế lực nào.
 
Sau khi Thổ Dục Hồn mất tại [[Lâm Hạ (thị xã)|Lâm Hạ]], Cam Túc vào năm 317, những người con trai của ông đã mở rộng lãnh thổ với việc đánh bại các nước [[Tây Tần]] (385-430) và [[Hạ (thập lục quốc)|Hạ]] (407-431). Thanh Hải Tiên Ti, Thốc Phát Tiên Ti, Khất Phục Tiên Ti và Hách Liên Tiên Ti đã gia nhập cùng họ. Họ dời đô 6 &nbsp;km về phía tây hồ Thanh Hải.<ref>"Note sur les T’ou-yu-houen et les Sou-p’i." Paul Pelliot. ''T’oung pao'', 20 (1921), p. 323.</ref>
 
Sau khi [[nhà Tấn]] nâng vị thế của họ với việc ban cho các người lãnh đạo tước hiệu [[Hung Nô]] cũ là ''thiền vu'', năm 281 họ bắt đầu cai trị, từ 285, [[Mộ Dung Hối]] đã lãnh đạo người Tiên Ti trong suốt năm thập niên<ref>Mark Edward Lewis, ''China Between Empires: The Northern and Southern Dynasties'', Harvard University Press, 2009 pp.132-3</ref>. Các nhóm Tiên Ti này là nòng cốt của Thổ Dục Hồn và dân số lên đến 3,3 triệu người lúc đỉnh cao. Họ thực hiện các cuộc viễn chinh về phía tây, từng có lúc xa đến [[Hotan (thành phố)|Hòa Điền]] ở [[Tân Cương]], lập nên một đế quốc rộng lớn bao phủ [[Thanh Hải]], [[Cam Túc]], [[Ninh Hạ]], phía bắc [[Tứ Xuyên]], phía đông [[Thiểm Tây]], phía nam [[Tân Cương]], và nhiều phần của [[Tây Tạng]], kéo dài 1.500 &nbsp;km từ đông sang tây và 1.000 &nbsp;km từ bắc xuống nam. Họ là thế lực lần đầu tiên trong lịch sử đã thống nhất vùng tây bắc Trung Quốc, phát triển tuyến phía nam của [[Con đường tơ lụa]], thúc đẩy trao đổi văn hóa giữa các lãnh thổ phía đông và phía tây. Thổ Dục Hồn thống trị khu vực tây bắc trong hơn ba thế kỷ rưỡi cho đến khi bị [[Thổ Phồn]] tiêu diệt<ref>Zhou, Weizhou [周伟洲] (1985). Tuyühu shi [The Tuyühu History] 吐谷浑史. Yinchuan [银川], Ningxia ren min chu ban she [Ningxia People's Press] 宁夏人民出版社.</ref>. Thổ Dục Hồn tồn tại như một nước độc lập bên ngoài Trung Quốc<ref>''Empires of the Silk Road: A History of Central Eurasia from the Bronze Age to the Present''. [[Christopher Beckwith]] (Christopher I. Beckwith). 2009. Princeton University Press, pp. 128-129. ISBN 978-0-691-13589-2.</ref> và không được coi là một phần của [[sử học sử Trung Quốc]], không được tính là một trong [[Ngũ Hồ thập lục quốc|Thập lục quốc]].
 
===Xung đột giữa Đường và Thổ Phồn===
Dòng 128:
 
==Chú thích==
{{ReflistTham khảo}}
 
==Liên kết ngoài==
* [http://www.chinaknowledge.de/History/Altera/tuyuhun.html Tuyuhun 吐谷渾], Chinaknowledge.de
 
{{Link GA|zh-classical}}▼
 
[[Thể loại:Bãi bỏ năm 670]]
Hàng 139 ⟶ 141:
[[Thể loại:Lịch sử Thanh Hải]]
[[Thể loại:Lịch sử Cam Túc]]
[[Thể_loạiThể loại:Cựu quốc gia trong lịch sử Trung Quốc]]
[[Thể_loạiThể loại:Ngũ Hồ thập lục quốc]]
 
▲{{Link GA|zh-classical}}
 
[[cs:Tchu-jü-chun]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Thổ_Dục_Hồn”