Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngụy Văn hầu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trang mới: “{{Thông tin nhân vật hoàng gia | tên = Ngụy Văn hầu | native name = 魏文侯 | tước vị = Vua chư hầu Trung Quốc | thêm = china | hình = …”
 
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 32:
| nơi mất = [[Trung Quốc]]
}}
'''Ngụy Văn hầu''' ([[chữ Hán]]: 魏文侯; trị vì: [[403 TCN]]-[[396 TCN]]), là vị quân chủ khai quốc của [[nước Ngụy]], [[chư hầu nhà Chu]] trong [[Lịchlịch sử Trung Quốc]].
 
Ngụy Văn hầu tện thật là '''Ngụy Tư''' (魏斯), là con trai của [[Ngụy Hoàn tử]], tức Ngụy Câu. Vốn họ Ngụy là quan khanh ở [[nước Tấn]], đến đời của Hoàn tử hợp sức với hai nhà [[Hàn (nước)|Hàn]], [[Triệu (nước)|Triệu]] diệt họ Trí, trở nên ngày càng hùng mạnh, không còn lệ thuộc vào vua Tấn nữa. Năm thứ 6 đời [[Tấn Ai công]], tức [[446 TCN]], Ngụy Hoàn tử chết, Ngụy Tư thế tập làm thủ lĩnh họ Ngụy.
 
Ngụy Văn hầu tện thật là '''Ngụy Tư''' (魏斯), là con trai của [[Ngụy Hoàn tử]], tức Ngụy Câu. Vốn họ Ngụy là quan khanh ở [[nước Tấn]], đến đời của Hoàn tử hợp sức với hai nhà Hàn, Triệu diệt họ Trí, trở nên ngày càng hùng mạnh, không còn lệ thuộc vào vua Tấn nữa. Năm thứ 6 đời [[Tấn Ai công]], tức [[446 TCN]], Ngụy Hoàn tử chết, Ngụy Tư thế tập làm thủ lĩnh họ Ngụy.
==Chiêu hiền đãi sĩ==
Ngụy Tư chú trọng thu dụng hiền tài để chấn hưng họ Ngụy. Năm đó Ngụy Tư nghe có người học trò của [[Khổng Tử]] là Tử Hạ, dạy học ở Tây Hà, bèn tự mình đến gặp bái làm thầy. Tử Hạ bị lòng chân thành của Ngụy Tư làm cảm động, nên đồng ý theo giúp Ngụy. Tử Hà khuyên Ngụy Tư chú tâm phát triển kinh tế, lo cho nhân dân, học theo cái đạo [[Nghiêu Thuấn]] thời xưa. Ngụy Tư đối với Tử Hà hết lòng cung kính. Sau đó nghe tiếng người tài là Điền Tử Phương, bèn tự thân đến mới, khi Tử Phương đến, Văn hầu cho đãi yến tiệc, lễ nhạc linh đình, Điền Tử Phương thấy thế cười lớn, Ngụy Tư hỏi nguyên do, Tử Phương đáp:
 
''Làm vua mà không lấy đại tâm mà xem xét cái đạo lí của người xưa, không biết dùng trí mà trị nước, mà chỉ ngồi đây nghe âm nhạc, thần thường nghĩ vua như thế làm sao mà trị nước được.''
 
''
Ngụy Văn hầu nghe lời Tử Phương, bảo con là thái tử Kích theo học Điền Tử Phương.
 
Hàng 45 ⟶ 46:
 
[[Nước Tần]] xuất binh đánh Ngụy, Đoàn Cam Mộc đích thân ra thuyết vua Tần, nước Tần chẳng mấy chốc lui binh.
 
==Giữa chiến tranh Hàn, Triệu==
Bấy giờ hai đất Hàn, Triệu phát sinh chiến tranh, quân Hàn sai sứ đến cầu cứu Ngụy Tư, đánh họ Triệu. Văn hầu đáp: "''Quả nhân với Triệu hầu tình thân tựa thủ túc, nên không thể giúp quý quốc được.''"
Quả nhân với Triệu hầu tình thân tựa thủ túc, nên không thể giúp quý quốc được.
 
Đến khi sứ nước Triệu đến, Ngụy Tư cũng nói như thế. Hai nước không ai được Ngụy giúp, đánh phải cùng lui binh. Đời sau vẫn khen Ngụy Văn hầu biết khéo dùng lời lẽ phân giải mà giúp hai nước tránh được chiến tranh.
 
==Ngô Khởi giữ Hà Tây==
[[Ngô Khởi]] là người tướng tài, đến [[nước Lỗ]] đã giết vợ để tỏ lòng với vua Lỗ nhưng [[Lỗ Mục công]] không tin dùng, nghe tin Ngụy Văn Hầuhầu là vua hiền, muốn đến theo. Ngụy Văn hầu bèn thu dụng Ngô Khởi phong làm tướng đi đánh nước Tần, chiếm được năm thành.
 
Năm [[406 TCN]], [[Ngô Khởi]] đánh Tần, chiếm được Hà Tây. Nguỵ Văn hầu thấy Ngô Khởi giỏi dùng binh, thanh liêm công bằng, được lòng quân sĩ, nên cho làm quan thú Tây Hà để chống lại nước Tần và [[nước Hàn]].
 
==Diệt Trung Sơn==
Năm [410 TCN]], Ngụy Văn hầu muốn đánh [[nước Trung Sơn]], bèn sai sứ đến xin [[nước Triệu]] hợp sức. [[Triệu Liệt hầu]] định từ chối, nhưng đại thần Triệu Khắc khuyên:
Hàng 64 ⟶ 67:
 
Nhạc Dương đem quân hồi triều, Văn hầu bèn phong cho đất Linh Thọ, nhưng không dùng nữa, rồi cho con là Ngụy Kích trấn giữ Trung Sơn.
 
==Được phong chư hầu==
Năm [[424 TCN]], Ngụy Tư xưng hầu, tức Ngụy Văn hầu. Năm [[422 TCN]], [[Tấn U công]] ra ngoài thông dâm với đàn bà nhà dân, bị kẻ trộm trong ấp giết chết. Ngụy Tư mang quân trấn dẹp bọn cướp và lập con U công là Cơ Chỉ lên nối ngôi, tức là [[Tấn Liệt công]]. Năm [[405 TCN]], Ngụy và Hàn, Triệu xin Chu thiên tử phong cho mình làm chư hầu.
 
Năm [[403 TCN]], [[Chu Uy Liệt Vương]] chính thức thừa nhận Ngụy Văn cùng cùng Hàn Cảnh hầu, [[Triệu Liệt hầu]] làm [[chư hầu]] ngang hàng với vua Tấn. Từ đó trên lãnh thổ nước Tấn cũ có 4 nước cùng tồn tại là Tấn, Hàn, Triệu, Ngụy.
 
==Qua đời==
Năm [[396 TCN]], Ngụy Văn hầu bệnh nặng, gọi [[Ngô Khởi]] và [[Tây Môn Báo]] về phó thác thái tử. Sau đó Văn hầu qua đời, thái tử Kích nối ngôi, tức [[Ngụy Vũ hầu]].
 
==Gia đình==
*Cha: [[Ngụy Hoàn tử]] (Ngụy Câu)
Hàng 79 ⟶ 85:
**Công tử Khuynh
**Công thúc Toạ
 
==Xem thêm==
*[[Ngụy Vũ hầu]]
Hàng 84 ⟶ 91:
*[[Ngô Khởi]]
*[[Nhạc Dương]]
 
{{s-start}}
{{s-hou|[[Chính khanh nước Tấn]]|||396 TCN||name=[[Ngụy Tư]]}}
Hàng 104 ⟶ 112:
[[Thể loại:Thiếu năm sinh]]
[[Thể loại:Mất 396 TCN]]
 
[[zh:燕武成王]]
[[en:Marquess Wen of Wei]]
[[ja:文侯_(魏)]]
Hàng 110 ⟶ 118:
[[ru:Вэнь-хоу (царство Вэй)]]
[[sh:Markiz Wen od Weia]]
[[zh:燕武成王]]