Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Babur”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
GhalyBot (thảo luận | đóng góp)
n r2.7.3) (Bot: Đổi sa:बाबर् thành sa:बाबरः
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
Dòng 32:
 
== Sáng lập đế quốc Mogul ==
Babur tự xưng là cháu sáu đời của của [[Timur Lenk|Thiết Mộc Nhi]], và nếu tính theo mẫu hệ thì có thể xem như ông là con cháu của [[Thành Cát Tư Hãn]], chính vì vậy vương triều của ông mới có tên là Mogul, một cách nói trại chữ "[[Mông Cổ]]" (Mongol) của người Ấn Độ<ref name = "tdtt">Thẩm Kiên (chủ biên), ''Thập đại Tùng thư - 10 đại hoàng đế thế giới. Phần 6: Đại đế Akbar'', NXB Văn hóa Thông tin 2003 (người dịch: Phong Đảo)</ref>. Thật ra ông là một thủ lãnh người [[Hãn quốc Đột Quyết|Đột Quyết]], nắm quyền trị vì ở [[deccan|cao nguyên Deccan]] (thuộc [[Turkestan]] ngày nay) từ năm 1495 và đã từng có thời xâm chiếm được thủ phủ của [[nhà Timur|đế quốc Timur]] là [[Samarkand]]. Nhưng toàn bộ lãnh thổ của ông đã rơi vào tay thế lực của vua [[Muhammad Shaybani]] xứ [[Uzbek]] vào năm 1501. Thất bại này đã khiến ông không còn nhà để về, trở thành một con người sống lang thang ở khắp vùng Trung và Tây Á.<ref name = "tdtt"/>
 
Tuy nhiên, cuộc sống lang thang đã khiến Babur gặt hái được những thứ quý giá khác. Ông đã quen biết và tập hợp được xung quanh mình một đội quân mạnh với rất nhiều chuyên gia về thuốc súng và pháo ở [[Iran|Ba Tư]], đồng thời đã lĩnh hội được chiến thuật [[Turkoman]] của người [[Uzbek]].<ref name = "tdtt"/> Tiếp đó, ông chụp được một cơ hội kéo quân vào [[Afghanistan]] và chiếm thành [[Kabul]] năm 1504.
 
Nguồn tài nguyên phong phú và dân số đông đảo ở tiểu lục địa Ấn Độ đã hấp dẫn Babur. Nhận thấy nguy cơ tiềm tàng về bất đồng chính trị ở lục địa nhỏ, nhất là ở [[vương quốc Hồi giáo Delhi|vương triều Hồi giáo Delhi]] láng giềng, Babur đã tiến hành rất nhiều cuộc tiến công và lần nào cũng chiến thắng và cướp được rất nhiều của cải quý báu. Đỉnh điểm là vào năm 1526 ông đánh bại vua [[Ibrahim Lodhi]] trong [[trận Panipat lần thứ nhất]] và đã cướp đoạt toàn bộ lãnh thổ của vương triều Hồi giáo Delhi, chấm dứt 200 năm thống trị miền Bắc Ấn Độ của người [[Afghanistan]]. Nói cách khác, Babur là vị vua đầu tiên của triều đại mới của Ấn Độ: [[đế quốc Mogul|nhà Mogul]] (1526-1857).<ref name = "tdtt"/> Năm 1527 ông lại ra quân chinh phạt vùng [[Rajput]].
 
Mặc dù về sau đó đã tiến hành rất nhiều cuộc chiến tranh, song đến năm 1530, Babur bỗng bệnh chết đột ngột và ông phải để lại tâm nguyện của mình về đế quốc Mogul sau này cho con cháu ông với nhiệm vụ kiểm soát và trị vì đất nước.