Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Dao động tử điều hòa”

Trong [[cơ học cổ điển]], '''dao động tử điều hòa''' là một hệ thống cơ học thực hiện [[dao động]] mà chuyển động của có thể mô tả bởi những [[hàm số điều hòa]] của thời gian, mà cụ thể ở đây thường là hàm [[sin]] và [[cosin]] <ref>{{chú thích sách | last = Serway | first = Raymond A. | coauthors = Jewett, John W. | title = Physics for Scientists and Engineers | publisher = Brooks/Cole | year = 2003 | isbn = 0-534-40842-7 }}</ref>.

 

 

:''Xem bài chính [[dao động điều hòa đơn giản]]''

:<math>x = A \cos(\omega t + \psi)</math>

Các đại lượng tương ứng trong phương trình:

[[Tần số]] của dao động tỉ lệ nghịch với chu kỳ và tỉ lệ thuận với tần số góc:

:<math>f = \frac{1}{T}</math>

:<math>\phi = \omega t + \psi</math>

 

 

[[Vận tốc]] là sự biến thiên của ly độ theo thời gian, do đó nó cũng là một hàm tuần hoàn theo thời gian:

:<math>a = v' = x'' = -A \omega^2 \cos(\omega t + \psi)</math>

 

 

 

Dao động tắt dần có thể được mô tả bởi một hàm sin (hoặc cosin) với biên độ giảm dần theo thời gian theo hàm số mũ:

:<math>\omega_1 = \omega_0\sqrt{1 - \zeta^2}</math>

 

Dao động điều hòa cưỡng bức là một dao động điều hòa thực hiện dưới tác dụng của một ngoại lực điều hòa (lực có nguồn gốc từ ngoài hệ dao động và độ lớn của lực cũng biến thiên theo thời gian theo [[hàm điều hòa]]) hoặc ngoại lực khác (như lực [[hàm bậc thang|bậc thang]]).

 

Lúc đó, vế phải của phương trình sẽ biểu diễn tác dụng của ngoại lực, vế trái là dao động riêng của hệ với tần số dao động riêng ω0.

 

[[Tập tin:Simple pendulum height.png|nhỏ|phải|200px|Dao động của một con lắc đơn dưới điều kiện không có ma sát và góc dao động nhỏ.]]

Giả sử một con lắc đơn có chiều dài l, dao động trong phạm vi góc rất nhỏ, và không ma sát, phương trình chuyển động góc của nó có thể viết dưới dạng:

Với <math>\theta_0</math> là biên độ góc (góc lệch lớn nhất). Chu kỳ dao động của con lắc sẽ được cho bởi:

:<math>T_0 = 2\pi\sqrt{\ell\over g}\quad\quad\quad\quad |\theta_0| \ll 1.</math>

[[Tập tin:Harmonic oscillator.svg|nhỏ|phải|200px|Dao động con lắc lò xo nằm ngang ở 3 vị trí: (A) vị trí cân bằng, (B) bị nén, (C) bị giãn.]]

Đối với hệ con lắc lò xo nằm ngang, lực tạo ra sự dao động là [[lực đàn hồi]] của lò xo, theo định luật Hooke, nó quan hệ với độ biến dạng của lò xo (trong trường hợp này trùng với tọa độ con lắc) theo công thức:

còn thế năng ở đây chính là thế năng đàn hồi của lò xo, cho bởi:

<math>E_p = \frac{1}{2} k. x^2 </math>

 

* [[Dao động]]

* [[Chuyển động cơ học]]

{{Tham khảo}}

 

[[Thể loại:Dao động]]

[[Thể loại:Chuyển động sóng]]

 

{{Liên kết chọn lọc|ko}}

[[ar:هزاز توافقي]]

[[bs:Harmonijsko oscilovanje]]