Mô hình Black–Scholes

Mô hình Black–Scholes hay Mô hình Black–Scholes–Merton là một mô hình toán học ứng dụng để định giá một số sản phẩm tài chính mà tiêu biểu là quyền chọn kiểu châu Âu. Mô hình được đưa ra bởi Fischer Black và Myron Scholes trong bài báo năm 1973, "The Pricing of Options and Corporate Liabilities", xuất bản trong Journal of Political Economy.

Công thức Black - Scholes sửa

Công thức Black - Scholes được dùng để định giá quyền chọn châu Âu.

Giá của quyền chọn mua với các tham biến Black - Scholes là:

C(t,S)=Se^{-\delta (T-t)}N(d_{1})-Ke^{-r(T-t)}N(d_{2})\,

d_{1}={\frac {\ln({\frac {S}{K}})+(r-\delta +{\frac {\sigma ^{2}}{2}})(T-t)}{\sigma {\sqrt {T-t}}}}

d_{2}=d_{1}-\sigma {\sqrt {T-t}}.

Giá của quyền chọn bán là:

P(t,S)=Ke^{-r(T-t)}N(-d_{2})-SN(-d_{1}).\

Với:

N(•) là hàm phân bổ tích lũy của phân phối chuẩn N(0, 1)
T - t là thời gian còn lại đến kì hạn.
S là giá giao ngay (spot price) của tài sản gốc.
K là giá điểm (strike price).
r là lãi suất không rủi ro.
$\sigma$ là biến động giá của tài sản gốc
$\delta$ cổ tức được trả và tái đầu tư ngay lập tức vào cổ phiếu.

Phương trình Black Scholes cho quyền chọn kiểu châu Âu sửa

Phương trình Black Scholes là một phương trình đạo hàm riêng trong đó miêu tả sự phụ thuộc của giá một sản phẩm phái sinh theo thời gian và theo sản phẩm sản phẩm nền(underlying asset). Phương trình như sau

{\frac {\partial V}{\partial t}}(t,S)+rS{\frac {\partial V}{\partial S}}(t,S)+{\frac {1}{2}}{{\sigma }^{2}}{{S}^{2}}{\frac {{{\partial }^{2}}V}{\partial {{S}^{2}}}}(t,S)-rV(t,S)=0

trên miền

S\in \left[0,+\infty \right),t\in \left[0,T\right].

với ràng buộc payofff của sản phẩm phái sinh tại thời điểm đáo hạn $T$ là

V(T,S)=\Phi (S)

ví dụ

\Phi (S)=(S-K)_{+}

khi sản phẩm phái sinh là quyền chọn mua hoặc

\Phi (S)=(K-S)_{+}

trong trường hợp sản phẩm phái sinh là quyền chọn bán.

Phương trình Black Scholes cho quyền chọn kiểu châu Mỹ sửa

$\left\{{\begin{aligned}&\min \left({\frac {\partial V}{\partial t}}(t,S)+rS{\frac {\partial V}{\partial S}}(t,S)+{\frac {1}{2}}{{\sigma }^{2}}{{S}^{2}}{\frac {{{\partial }^{2}}V}{\partial {{S}^{2}}}}(t,S)-rV(t,S),V(t,S)-\Phi (S)\right)=0,S\in \left[0,+\infty \right),t\in \left[0,T\right]\\&V(T,S)=\Phi (S)\\\end{aligned}}\right.$

Mô phỏng Monte Carlo sửa

Lược đồ $\theta$ sửa

Ước lượng các tham số của mô hình sửa

Tham khảo sửa

Tham khảo chính sửa

Black, Fischer (1973). Myron Scholes. “The Pricing of Options and Corporate Liabilities”. Journal of Political Economy. 81 (3): 637–654. doi:10.1086/260062. [1] (Black and Scholes' original paper.)
Merton, Robert C. (1973). “Theory of Rational Option Pricing”. Bell Journal of Economics and Management Science. 4 (1): 141–183. doi:10.2307/3003143. [2]

Các khía cạnh lịch sử và xã hội sửa

Bernstein, Peter (1993). Capital Ideas: The Improbable Origins of Modern Wall Street. The Free Press. ISBN 0-02-903012-9.
MacKenzie, Donald (2003). “An Equation and its Worlds: Bricolage, Exemplars, Disunity and Performativity in Financial Economics”. Social Studies of Science. 33 (6): 831–868. doi:10.1177/0306312703336002. [3]
MacKenzie, Donald (2003). Yuval Millo. “Constructing a Market, Performing Theory: The Historical Sociology of a Financial Derivatives Exchange”. American Journal of Sociology. 109 (1): 107–145. doi:10.1086/374404. [4] Lưu trữ 2012-12-15 tại Archive.today
MacKenzie, Donald (2006). An Engine, not a Camera: How Financial Models Shape Markets. MIT Press. ISBN 0-262-13460-8.

Liên kết ngoài sửa

Historical sửa

The Sveriges Riksbank (Bank of Sweden) Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel for 1997
Trillion Dollar Bet—Companion Web site to a Nova episode originally broadcast on 8 tháng 2 năm 2000. "The film tells the fascinating story of the invention of the Black-Scholes Formula, a mathematical Holy Grail that forever altered the world of finance and earned its creators the 1997 Nobel Prize in Economics."
BBC Horizon A TV-programme on the so-called Midas formula and the bankruptcy of Long-Term Capital Management (LTCM)
BBC Horizon - The Midas Formula (1999). Documentary available at Stage6.