Cách mạng México

(Đổi hướng từ Cách mạng Mexico)

Cách mạng México (tiếng Tây Ban Nha: Revolución mexicana) là một cuộc xung đột vũ trang quan trọng bắt đầu vào năm 1910, với cuộc nổi dậy của Francisco I. Madero chống lại chế độ chuyên quyền lâu năm của Porfirio Díaz, và kéo dài trong phần lớn hai thập niên sau đó cho đến năm 1929. Cuộc cách mạng Mexico đặc trưng bởi các phong trào xã hội chủ nghĩa, tự do, vô chính phủ, chủ nghĩa dân túy, và cải cách nông nghiệp. Vào phần sau của cuộc cách mạng, tính chất của nó đã thay đổi từ nổi dậy chống lại chế độ thành một cuộc nội chiến nhiều phe. Xung đột vũ trang này thường được phân loại như các sự kiện chính trị xã hội quan trọng nhất ở México và một trong những biến động vĩ đại nhất của thế kỷ 20.

Cách mạng México
Revolución Mexicana

Hình ảnh về Cách mạng México
Thời gian20 tháng 11 năm 1910 – 21 tháng 5 năm 1920
(Bản mẫu:Tuổi in years, months, weeks and days)
Địa điểm
Kết quả
Tham chiến

México Lực lượng phản cách mạng:

1910–1911:
Quân đội liên bang chỉ huy bởi Porfirio Díaz

México Lực lượng cách mạng:

1910–1911:
Maderistas
Orozquistas
Magonistas
Zapatistas
1911–1913:
Lực lượng của Bernardo Reyes
Lực lượng của Félix Díaz
Orozquistas
Magonistas
Zapatistas
1911–1913:
Maderistas
1913–1914:
Lực lượng của Victoriano Huerta
1913–1914:
Carrancistas
Villistas
Zapatistas
1914–1919:
Villistas
Zapatistas
Lực lượng của Félix Díaz
Lực lượng của Aureliano Blanquet

1914–1919:
Carrancistas


Seditionistas
 Đức (c.1917)

1920:
Lực lượng của Álvaro Obregón
Tàn quân Zapatista

Supported by
 Hoa Kỳ (1910–1913)
 Đức (c.1913–1917)

1920:
Carrancistas

Được hỗ trợ bởi
 Hoa Kỳ (1913–1918)
 Anh Quốc (1916–1918)
Chỉ huy và lãnh đạo
1910–11:
Porfirio Díaz
1911–13:
Pascual Orozco,đã chiến đấu cách mạng sau khi Díaz bị lật đổ và sau đó đứng về phía Huerta sau khi Huerta lên nắm quyền Bernardo Reyes, dẫn đầu cuộc cách mạng cho đến khi ông qua đời năm 1913
Félix Díaz,theo phe Reyes và sau đó là Huerta sau khi Reyes qua đời vào năm 1913
Emiliano Zapata, theo phe Orozco cho đến khi Huerta lên nắm quyền Victoriano Huerta,theo phe Reyes cho đến khi Reyes qua đời năm 1913 Sau khi Reyes qua đời, Huerta đã tự phát động lực lượng của mình và lên nắm quyền
1913–14
:
Victoriano Huerta
Pascual Orozco
1914–19:
Venustiano Carranza
Álvaro Obregón
1920:
Venustiano Carranza 
1910–11:
Francisco I. Madero
Pascual Orozco, chống Díaz
Bernardo Reyes, chống Díaz
Pancho Villa
Emiliano Zapata
Venustiano Carranza
1911–13:
Francisco I. Madero 
Pancho Villa
Venustiano Carranza
1913–14:
Pancho Villa
Emiliano Zapata
Venustiano Carranza
Álvaro Obregón
1914–19:
Pancho Villa
Emiliano Zapata 
1920:
Álvaro Obregón
Thương vong và tổn thất
Hoa Kỳ 500 hi sinh Đế quốc Đức 2 hi sinh
México 1.300.000? Tổng số người México chết (dân thường và quân đội)[1]

Sau khi cuộc đấu tranh kéo dài, các đại diện đã thiết lập nên bản hiến pháp Mexico năm 1917. Cách mạng được mọi người coi là đã kéo dài tới năm 1920, mặc dù đất nước vẫn tiếp tục có các cuộc bùng phát chiến tranh lẻ tẻ, nhưng tương đối nhỏ vào những năm 1920. Chiến tranh Cristero của 1926 đến 1929 là tái phát đáng kể nhất vào tình trạng chiến tranh đẫm máu.

Tham khảo

sửa
  1. ^ Robert McCaa, "Missing millions: the human cost of the Mexican Revolution." Mexican Studies 19#2 (2001). online