Wikipedia

Cố Luân Ôn Hiến Công chúa

công chúa nhà Thanh, con gái Khang Hi

Cố Luân Ôn Hiến Công chúa (chữ Hán: 固伦温宪公主, 1683 - 1702), Công chúa nhà Thanh, là Hoàng nữ thứ chín của Thanh Thánh Tổ Khang Hi Đế, xếp thứ tự là Ngũ Công chúa.

Cố Luân Ôn Hiến Công Chúa
固伦温宪公主
Thông tin chung
Sinh1683
Năm Khang Hi thứ 22
Mất1702
Năm Khang Hi thứ 41
Phối ngẫuĐông Giai Thuấn An Nhan (佟佳舜安顏)
Tước hiệuCố Luân Công chúa
Thân phụThanh Thánh Tổ
Thân mẫuHiếu Cung Nhân Hoàng hậu

Cuộc sống sửa

Cố Luân Ôn Hiến Công chúa sinh ngày 22 tháng 9 (âm lịch) năm Khang Hi thứ 22 (1683), mẹ là Đức phi Ô Nhã thị, là em gái của Ung Chính Đế.[1]

Mặc dù là Hoàng nữ thứ 9 nhưng Cố Luân Ôn Hiến Công chúa lại được xếp là Ngũ Công chúa. Từ nhỏ, Ngũ Công chúa đã được nuôi dưỡng bởi Nhân Hiến Hoàng thái hậu, rất được Thái hậu và Khang Hi Đế sủng ái, đãi ngộ cũng cao hơn so với các Công chúa khác [2].

Trong "vi Hoàng thái hậu Hoàng tử Công chúa đẳng dự bị trư nga kê đẳng sổ mục thanh đan [3]" (từ "Khang Hi triều Mãn văn chu phê"), đối với việc cung ứng cho Công chúa có ghi chép lại, Tứ Công chúa Cố Luân Khác Tĩnh Công chúa và Lục Công chúa Cố Luân Thuần Khác Công chúa đều chỉ được 4 cân thịt heo (các Công chúa nhỏ hơn càng nhận được ít hơn), mà Ngũ Công chúa không những được 5 cân thịt heo còn nhiều thêm ngỗng nửa con, gà một con. Cũng biết là vì nuôi dưỡng bên cạnh Thái hậu mà đãi ngộ của Ngũ Công chúa cao hơn các chị em khác.

Hôn nhân sửa

Năm Khang Hi thứ 39 (1700), Ngũ Công chúa được phong Hoà Thạc Ôn Hiến Công chúa, gả cho Thuấn An Nhan [4].

Ôn Hiến Công chúa kết hôn không tính là muộn trong 8 Công chúa xuất giá thời Khang Hi. Ngũ Công chúa 18 tuổi được phong là Hoà Thạc Ôn Hiến Công chúa cũng vì Công chúa gả cho người Mãn, mà không phải Mông Cổ quý tộc ở những địa phương xa.

Thuấn An Nhan là cháu nội Đông Quốc Duy - cha của Hiếu Ý Nhân Hoàng hậu, con trai Loan nghi sử Diệp Khắc Thư (叶克书), là gia tộc được xưng là "Đông bán triều" hiển hách thời bấy giờ. Cũng vì gả vào Đông gia mà phủ Công chúa được xây dựng ở Kinh Thành, cho dù gả đi cũng không cách quá xa gia đình. Trong 8 Công chúa xuất giá của Khang Hi, hết 6 người đã phải xa giá đến Mông Cổ hoặc Tây Tạng. Ôn Hiến Công chúa không phải xa giá có lẽ cũng vì Khang Hi Đế và Hoàng thái hậu không nỡ gả Công chúa đến những địa phương xa như vậy.

Năm Khang Hi thứ 41 (1702), Khang Hi Đế phụng dưỡng Hoàng thái hậu đến Hành cung Nhiệt Hà nghỉ mát. Thái hậu mang theo Ôn Hiến Công chúa đã xuất giá cùng đi, không ngờ được Công chúa đột ngột qua đời vào ngày 1 tháng 7, khi mới chỉ gần 20 tuổi [5].

Năm Khang Hi thứ 48 (1709), Thuấn An Nhan vì là phe phái của Hoàng bát tử Dận Tự mà bị tước đi "Ngạch phò", giam cầm, sau đó mới được thả ra.

Năm Ung Chính nguyên niên (1723), tháng 3, Công chúa được truy phong "Cố Luân Ôn Hiến Công chúa".[1]

Năm Ung Chính thứ 2 (1724), thụ phong Lĩnh thị vệ Nội đại thần, cùng năm mất.

Năm Càn Long thứ 17 (1752), Huyện chúa Ái Tân Giác La thị, con gái thứ 9 của Trang Khác Thân vương Dận Lộc, gả cho con trai Thuấn An Nhan là Nguyên Phương. Đây là thứ tử của Công chúa mà không phải là thân sinh.

Tế văn sửa

Từ nhỏ, Ôn Hiến Công chúa đã được nhận những sự giáo dục tốt nhất, Công chúa lại rất thông minh, về sau, trên tế văn của Ôn Hiến Công chúa (từ "Hoàng triều văn điển") có viết:

Trong tế văn cho phụ nữ rất hiếm dùng những từ như "Thông tuệ", mà trong tế văn Ôn Hiến Công chúa lại xuất hiện các từ như "Thông tuệ túc hành", "Tính tự duyệt hồ thi thư", không chỉ vì Khang Hi Đế muốn an ủi Hoàng thái hậu, mà thực sự vì Ôn Hiến Công chúa thực sự tài hoa, đáng giá nhận được những đánh giá cao như vậy.

Trong "Thanh Hoàng triều văn điển" có ghi chép lại tế văn truy phong Cố Luân Ôn Hiến Công chúa:

Gia đình sửa

Phụ Mẫu sửa

Anh em cùng mẹ sửa

Phim ảnh sửa

Năm Phim truyền hình Diễn viên
1998 Ung Chính Tiểu Điệp Niên Canh Nghiêu

(雍正小碟年羹尧)

Lâm Tiểu Lâu

(林小楼)

2017 Hoa Lạc Cung Đình Thác Lưu Niên

(花落宫廷错流年)

Mao Na

(毛娜)

Chú thích sửa

  1. ^ a b “Thanh Sử Cảo, Quyển 166, Công chúa biểu”. 圣祖第九女. 孝恭仁皇后生, 和硕温宪公主. 雍正元年, 追进固伦温宪公主. 康熙二十二年九月生, 四十一年七月薨, 年二十. 康熙三十九年九月, 下嫁舜安颜 line feed character trong |quote= tại ký tự số 7 (trợ giúp)
  2. ^ 《康熙朝满文朱批》
  3. ^ [原创] 对朱批中《为皇太后皇子公主等预备猪鹅鸡等数目清单》一些分析（康熙三十六年的后妃情况）
  4. ^ 《滿族佟氏史畧》
  5. ^ 《清圣祖实录》：上驻跸热河。闻和硕温宪公主薨。日晡未进膳。扈从诸大臣奏曰、皇上闻公主讣过哀、此时尚不进膳、恐圣躬太为劳瘁。奏入、上传谕曰、公主系已嫁之女、朕尚可宽释、但皇太后自幼抚养、忽值此变、皇太后伤悼弗胜、膳尚未进、朕亦何心进食乎。

Tham khảo sửa

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Cố_Luân_Ôn_Hiến_Công_chúa&oldid=71315211”