Cổng thông tin:Bóng đá

Trang chính   Cổng dự án   Thảo luận dự án

Cổng thông tin bóng đá

Bóng đá


Bóng đá (hay còn gọi là túc cầu, đá banh, đá bóng; tiếng Anh-Anh: association football hoặc ngắn gọn là football, tiếng Anh-Mỹ: soccer) là một môn thể thao đồng đội được chơi với quả bóng hình cầu giữa hai đội bao gồm 11 cầu thủ mỗi bên. Môn thể thao này có khoảng hơn 250 triệu người chơi ở hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến môn này trở thành môn thể thao phổ biến nhất trên thế giới. Môn này chơi trên một mặt sân hình chữ nhật được gọi là sân bóng đá với một khung thành ở mỗi đầu. Mục tiêu là ghi bàn vào khung thành đối phương. Đội nào có số bàn thắng nhiều hơn sẽ giành chiến thắng.

Bóng đá được chơi theo một bộ luật gọi là Luật bóng đá. Quả bóng có chu vi 68–70 cm (27–28 in). Hai đội thi nhau đưa bóng vào khung thành đội đối thủ (giữa cột dọc và dưới xà ngang), qua đó ghi bàn. Các cầu thủ không được phép dùng tay hoặc chạm tay vào bóng khi đang chơi, ngoại trừ thủ môn trong vòng cấm. Những cầu thủ khác chủ yếu dùng chân để tấn công hoặc chuyền bóng, nhưng cũng có thể sử dụng bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể ngoại trừ bàn tay và cánh tay. Đội nào ghi nhiều bàn thắng hơn vào cuối trận là đội chiến thắng; nếu cả hai đội ghi được số bàn thắng bằng nhau, tỷ số hòa được công nhận hoặc trận đấu sẽ bước vào hiệp phụ hay loạt sút luân lưu tùy theo thể thức thi đấu. Mỗi đội được dẫn dắt bởi một đội trưởng, người chỉ có trách nhiệm chính thức theo quy định của Luật bóng đá: đại diện cho đội của họ tung đồng xu trước khi bắt đầu trận đấu hoặc đá luân lưu.

Bóng đá thế giới được điều hành bởi Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (FIFA; tiếng Pháp: Fédération Internationale de Football Association), tổ chức các kỳ World Cup cho cả nam và nữ bốn năm một lần. Giải vô địch bóng đá nam thế giới bắt đầu diễn ra kể từ năm 1930, ngoại trừ năm 1942 và 1946 đã bị hủy bỏ do Chiến tranh thế giới thứ hai. Khoảng 190–200 đội tuyển quốc gia tham gia thi đấu trong các trận đấu vòng loại thuộc phạm vi từng liên đoàn châu lục để giành được một suất tham dự vòng chung kết. Vòng chung kết, được tổ chức bốn năm một lần, có sự tham gia của 32 đội tuyển quốc gia tranh tài trong thời gian bốn tuần (con số này tăng lên 48 đội vào năm 2026). Đây là giải đấu bóng đá nam danh giá nhất thế giới cũng như là sự kiện thể thao có lượng người xem và theo dõi nhiều nhất trên thế giới, vượt qua Thế vận hội Mùa hè. Tương tự, Giải vô địch bóng đá nữ thế giới được tổ chức lần đầu kể từ năm 1991 mặc dù môn thể thao này đã được chơi bởi phụ nữ kể từ khi nó tồn tại. Kỷ lục có 1,12 tỷ người xem giải vô địch bóng đá nữ thế giới 2019 tại Pháp.

Những giải đấu danh giá nhất của các câu lạc bộ châu Âu là UEFA Champions LeagueUEFA Women's Champions League, thu hút lượng khán giả truyền hình đông đảo trên toàn thế giới. Trận chung kết của giải nam, trong những năm gần đây, là sự kiện thể thao thường niên được theo dõi nhiều nhất trên thế giới. Năm giải bóng đá vô địch quốc gia nam hàng đầu châu Âu là Premier League (Anh), La Liga (Tây Ban Nha), Bundesliga (Đức), Serie A (Ý) và Ligue 1 (Pháp). Thu hút hầu hết các cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, mỗi giải đấu có tổng chi phí tiền lương vượt quá 600 triệu bảng/763 triệu euro/1,185 tỷ đô la Mỹ. (Đọc thêm...)

Bài viết chọn lọc

Khách sạn Kings Head (cũ) ở Harrow on the Hill năm 2007, nơi ban huấn luyện cùng toàn đội Cardiff nghỉ lại vào buổi tối trước trận chung kết.
Chung kết Cúp FA 1927 là một trận thi đấu bóng đá giữa hai câu lạc bộ Cardiff CityArsenal trong khuôn khổ Cúp FA do Hiệp hội bóng đá Anh tổ chức, diễn ra vào ngày 23 tháng 4 năm 1927 tại Sân vận động Empire (Sân vận động Wembley cũ). Trận đấu khép lại với chiến thắng tối thiểu 1–0 dành cho Cardiff City, qua đó giúp đội bóng đến từ xứ Wales này trở thành nhà vô địch đầu tiên bên ngoài nước Anh. Tính đến năm 2020, chức vô địch của Cadiff vẫn là lần duy nhất mà chiếc cúp (trước đây thường gọi là "Cúp Anh") được trao cho một câu lạc bộ có trụ sở bên ngoài nước này.

Hai đội cùng tham gia giải đấu ở lượt trận thứ thứ ba với tư cách là đại diện của Football League First Division và đều trải qua năm vòng để tiến vào chung kết. Tại lượt trận thứ năm, Cadiff hạ gục Bolton Wanderers để chính thức biến đội bóng này thành cựu vương. Cho đến vòng tứ kết, Arsenal và Cardiff là hai đội bóng duy nhất của First Division còn sót lại.

Danh sách chọn lọc

Trận đấu Brasil gặp Colombia tại Giải vô địch bóng đá thế giới 2014.
Giải vô địch bóng đá thế giới được FIFA bắt đầu tổ chức từ năm 1930. Ngoại trừ 2 năm 1942 và 1946 bị gián đoạn bởi Chiến tranh thế giới thứ hai, cứ 4 năm 1 lần, các đội tuyển bóng đá quốc gia lại quy tụ tại vòng chung kết, cùng thi đấu để tìm ra nhà vô địch mới. Tính tới năm 2018, đã có 21 Giải vô địch bóng đá thế giới được tổ chức, trong đó 10 giải tại châu Âu, 8 giải tại châu Mỹ, 1 giải tại châu Á và 1 giải tại châu Phi.

Trong lịch sử, đã có 4 quốc gia từng hai lần đăng cai Giải vô địch bóng đá thế giới là Ý, Pháp, MéxicoBrasil. Cùng với thời gian, số đội bóng tham dự vòng chung kết dần tăng lên, từ 13 đội năm 1930 lên 24 đội năm 1982 và 32 đội từ năm 1998. Brasil là đội bóng duy nhất góp mặt ở tất cả các vòng chung kết từng được tổ chức.

Nhân vật chọn lọc

Lionel Messi trong màu áo Argentina tại Giải bóng đá vô địch thế giới 2018
Lionel Andrés "Leo" Messi Cuccittini (sinh ngày 24 tháng 6 năm 1987), thường biết tới với tên gọi Lionel Messi là một cầu thủ bóng đá người Argentina hiện đang chơi ở vị trí tiền đạo cho câu lạc bộ Barcelonađội tuyển bóng đá quốc gia Argentina. Anh là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất mọi thời đại và là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới thời điểm hiện tại, anh cũng là chủ nhân của 6 Quả bóng vàng vào các năm 2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019. Cầu thủ xuất sắc nhất FIFA 6 lần, cầu thủ đầu tiên đoạt 6 lần Chiếc giày vàng châu Âu và vô số các giải thưởng, kỷ lục khác. Lối chơi của anh được so sánh với huyền thoại Diego Maradona, người tự coi Messi là "truyền nhân" của mình.

Messi bắt đầu chơi bóng từ khi còn nhỏ và tài năng của anh đã được câu lạc bộ Barcelona phát hiện. Anh rời đội bóng quê nhà Newell's Old Boys năm 2000 và cùng cả gia đình chuyển tới Tây Ban Nha sau khi Barcelona đề nghị hỗ trợ anh chi phí điều trị chứng thiếu hụt hormone tăng trưởng. Có trận ra mắt vào mùa giải 2004-2005, anh đã phá vỡ kỉ lục cầu thủ trẻ nhất ra sân của La Liga và trở thành cầu thủ trẻ nhất ghi bàn ở giải này khi đó.

Hình ảnh chọn lọc

Hậu vệ của Arsenal Abou Diaby thực hiện quả ném biên
Hậu vệ của Arsenal Abou Diaby thực hiện quả ném biên
Tác giả: Người dùng Flickr wonker

Khi một quả bóng bị đá ra ngoài đường biên ngang, trận đấu tiếp tục với một quả ném biên. Đây là hình ảnh cầu thủ của câu lạc bộ Arsenal Abou Diaby thực hiện quả ném biên cho đồng đội.

Bạn có biết?

John Terry
John Terry

Cùng chung sức

Những việc cần làm
Những việc cần làm
  • Thêm mã {{chủ đề|Bóng đá}} vào đề mục "Xem thêm" của những bài viết liên quan đến bóng đá.
  • Tag mã {{Dự án Bóng đá}} vào trang thảo luận của những bài viết liên quan đến bóng đá.
  • Hợp tác với những thành viên khác tại Wikipedia:Dự án/Bóng đá và các tiểu dự án bóng đá liên quan khác...

Nội dung chọn lọc+chất lượng cao

Bài viết chọn lọc

Danh sách chọn lọc

Chủ điểm chọn lọc

6 bài viết
Danh sách chọn lọc Câu lạc bộ vô địch cúp châu Âu
Danh sách chọn lọc Cúp C1 châu Âu và UEFA Champions League
Danh sách chọn lọc Cúp UEFA và Europa League
Danh sách chọn lọc Siêu cúp châu Âu
Danh sách chọn lọc UEFA Intertoto Cup
Danh sách chọn lọc UEFA Cup Winners' Cup

Bài viết tốt

Các chủ đề bóng đá

Chủ đề thể thao

Dự án Wikimedia liên quan

Các dự án chị em của Wikimedia Foundation cũng cung cấp thông tin hữu ích:

Wikibooks
Tủ sách

Commons
Kho hình ảnh

Wikinews 
Tin tức

Wikiquote 
Danh ngôn

Wikisource 
Văn thư

Wikiversity
Học liệu

Wiktionary 
Từ điển

Wikidata 
Cơ sở dữ liệu