Thái Lan (tiếng Thái: ประเทศไทย, đã Latinh hoá: Prathet Thai), gọi ngắn là Thái (tiếng Thái: ไทย, đã Latinh hoá: Thai), tên chính thức là Vương quốc Thái Lan (tiếng Thái: ราชอาณาจักรไทย, đã Latinh hoá: Racha-anachak Thai), là một quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á. Đây là một quốc gia quân chủ lập hiến kết hợp với nghị viện, Quốc vương theo hiến pháp là nguyên thủ quốc gia, giữ chức Tổng tư lệnh quân đội kiêm Nhà lãnh đạo tinh thần Phật giáo. Vua Thái Lan hiện nay là Rama X, lên ngôi năm 2016 sau khi cha ông là Rama IX qua đời cùng năm đó.
Kinh tế Thái Lan phát triển nhanh chóng từ năm 1985 đến 1995. Thập niên 1990, quốc gia này từng được coi là một Hổ mới châu Á, nhưng kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997 thì Thái Lan trở nên trì trệ với tốc độ tăng trưởng chậm chạp. Đầu thập niên 2020, Thái Lan bị mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình bởi gánh nặng của già hóa dân số, hệ thống giáo dục suy thoái và nền nông nghiệp trình độ thấp.
Cá xiêm vốn là loài Betta thuần dưỡng lâu đời ở Thái Lan rồi sau đó lan ra khắp thế giới. Được biết có 4 loài Betta hoang dã ở Thái Lan, bán đảo Mã Lai và Campuchia với tên gọi theo tiếng địa phương lần lượt là pla-kad, ikan bettah và trey krem, có quan hệ huyết thống với cá Xiêm (tức Betta thuần dưỡng) là Betta splendens, Betta imbellis, Betta mahachaiensis và Betta smaragdina. Như vậy cá Xiêm là giống lai tạp (hybrid) (Bản thân tên tiếng Anh cũng nói lên nguồn gốc xuất xứ của nó: Siamese fighting fish - cá chọi Xiêm). (Đọc thêm...)
Image 2
Tượng đài Dân chủ năm 2019
Tượng đài Dân chủ hay Anusawari Prachathipatai (tiếng Thái: อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย, phiên âm: A-nu-xa-va-li Bơ-la-cha-thi-ba-tai) là một tượng đài ở trung tâm của thủ đô Bangkok, Thái Lan. Tượng đài này nằm ở một vòng xoay giao thông của đại lộ Đông-Tây rộng Thanon Ratchadamnoen Klang, tại điểm giao nhau với Thanon Dinso. Tượng đài nằm ở khoảng giữa Sanam Luang, lò hỏa táng trước Wat Phra Kaew, và ngôi đền Núi Vàng (Phu Kao Thong).
Tượng đài được xây dựng năm 1939 bởi nhà cầm quyền quân sự, Thống tướng Plaek Pibulsonggram (được gọi là Phibun), để kỷ niệm cuộc đảo chính tháng 6 năm 1932 dẫn đến việc thiết lập một thể chế quân chủ lập hiến ở Vương quốc Xiêm lúc đó. Phibun xem tượng đài như một Bangkok mới, Tây hóa, "làm cho Thanon Ratchadamnoen thành đại lộ Champs-Élysées và Tượng đài Dân chủ là Khải Hoàn Môn (Arc de Triomphe)." (Đọc thêm...)
Image 3
Một trong những biểu tượng của UDD: a red clapper in the form of a foot
Tại Thái Lan, một loạt các cuộc biểu tình chính trị chống lại chính quyền do Đảng Dân chủ lãnh đạo đã xảy ra tháng ba-tháng 5 năm 2010 do một kết quả của một cuộc khủng hoảng chính trị đang diễn ra. Các cuộc biểu tình biến thành cuộc đối đầu bạo lực, mà kết quả của hơn 80 dân thường thiệt mạng, 5 binh sĩ thiệt mạng, và 2.100 người bị thương.
Sự tức giận đối với chính phủ Thủ tướng Thái LanAbhisit Vejjajiva, thành lập sau các cuộc vận động pháp lý và quân sự gây tranh cãi, dâng cao suốt năm 2009. Trong tháng 2 năm 2010, Abhisit thắt chặt an ninh, dự đoán phán quyết Tòa án Tối cao Thái Lan sẽ gây ra nhiều tranh cãi. Ngày phán quyết 26 tháng 2, các hoạt động phản kháng chỉ diễn ra hạn chế, nhưng Mặt trận Dân chủ chống Độc tài (UDD) (còn được gọi là "Áo đỏ") công bố sẽ tổ chức một cuộc biểu tình ngày 14 tháng 3 và kêu gọi tiến hành cuộc bầu cử mới. Abhisit tiếp tục thắt chặt an ninh với dự đoán của có phản kháng. Các phương tiện truyền thông bị kiểm duyệt, và các đài phát thanh và đài truyền hình thông cảm với những người biểu tình bị đóng cửa. Bangkok chứng kiến một trong các đợt biểu tình lớn nhất của những người áo đỏ, hay các ủng hộ viên của cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra. (Đọc thêm...)
Tiếng Thái là một thành viên của nhóm ngôn ngữ Thái của ngữ hệ Tai-Kadai. Các ngôn ngữ trong hệ Tai-Kadai được cho là có nguồn gốc từ vùng miền Nam Trung Quốc ngày nay và nhiều nhà ngôn ngữ học đã đưa ra những bằng chứng về mối liên hệ với các ngữ hệ Nam Á, Nam Đảo, hoặc Hán-Tạng. Đây là một ngôn ngữ có thanh điệu (tonal) và có tính phân tích (analytic). Sự phối hợp thanh điệu, quy tắc chính tả phức tạp, tạo liên hệ (có thể là liên tưởng?) và sự phân biệt trong hệ thống thanh điệu khiến tiếng Thái trở nên khó học với những người chưa từng sử dụng ngôn ngữ có liên quan. (Đọc thêm...)
Thai Airways International (tiếng Thái: การบินไทย) là hãng hàng không quốc gia của Thái Lan, hoạt động chính tại Sân bay Quốc tế Suvarnabhumi Bangkok, và là một thành viên sáng lập của liên minh Star Alliance. Thai Airways International A380 Thua lỗ của Thai Airways vào năm 2020 gồm cả số tiền chi 1 lần tới 90 tỷ baht phục vụ việc sa thải nhân viên và những tổn thất về máy bay, những tài sản có quyền sử dụng và phụ tùng máy bay. Khoản lỗ ngày càng lớn đã khiến vốn chủ sở hữu của Thai Airways xuống mức âm 127 tỷ baht vào cuối năm ngoái.
Hãng đang bị lỗ chủ yếu do ảnh hưởng của đại dịch khiến hầu hết các dịch vụ bị ngưng trệ. Hãng sẽ trình kế hoạch tái cơ cấu nợ lên một tòa án phá sản ở Bangkok vào ngày 2/3/2021. Thời gian qua, Thai Airways đã bán một số đơn vị, sa thải nhân viên và mở một số kênh mới để tìm kiếm nguồn thu. Đây đều là những nỗ lực nhằm tạo ra thêm doanh thu cũng như bù đắp một phần ảnh hưởng chưa từng có do dịch Covid-19 gây ra khiến ngành công nghiệp du lịch toàn cầu ngưng trệ. (Đọc thêm...)
Từ "tom yum" có nguồn gốc từ hai từ tiếng Thái. Tom đề cập đến quá trình đun sôi, trong khi yum có nghĩa là 'hỗn hợp'. Tom yum mang nét đặc trưng ở hương vị chua và cay riêng biệt, với các loại gia vị thơm và thảo mộc được nêm điều hòa trong nước dùng. Món súp này cũng được thêm nguyên liệu tươi như sả, lá chanh Thái, riềng, nước cốt chanh, nước mắm và ớt đỏ nghiền nhuyễn. (Đọc thêm...)
Văn hóa Thái Lan là một khái niệm bao hàm những niềm tin và các đặc trưng văn hóa trên vùng đất mà ngày nay được biết đến như là đất nước Thái Lan hiện đại. Người Thái Lan không hề chỉ là một sắc tộc Thái di cư từ Trung Quốc xuống và định cư tại Đông Nam Á, người Thái Lan hiện nay là tập hợp các dân tộc cùng chung sống trên đất Thái từ xa xưa, do họ đã bị Đế Chế Khmer đồng hoá nên văn hóa tổ tiên gốc của họ dường như đã biến mất hoàn toàn,văn hóa Thái Lan ngày nay là sự pha trộn giữa các văn hóa đến từ Ấn Độ,Trung Quốc,Lào,Myanmar đặc biệt là từ văn hoá Khmer tức Campuchia hiện nay. (Đọc thêm...)
Taksin Đại đế (tiếng Thái: สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช, RTGS: Somdet Phra Chao Taksin Maha Rat, listen) hay Quốc vương Thonburi (tiếng Thái: สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี, RTGS: Somdet Phra Chao Krung Thon Buri, tiếng Trung giản thể: 郑 昭; tiếng Trung phồn thể: 鄭 昭; bính âm: Zhèng Zhāo; tiếng Triều Châu: Dên Chao; tiếng Việt: Trịnh Quốc Anh - 鄭國英) (17 tháng 4 năm 1734 – 7 tháng 4 năm 1782) là quốc vương duy nhất của Vương quốc Thonburi. Ông từng là một quý tộc ở Vương quốc Ayutthaya và sau đó là một nhà lãnh đạo lớn trong cuộc giải phóng Xiêm khỏi sự chiếm đóng của Miến Điện sau khi Ayutthaya thất thủ lần thứ nhì vào năm 1767, và sau đó thống nhất Xiêm từ các quân phiệt. Do Ayutthaya hầu như bị tàn phá hoàn toàn, ông cho thiết lập Thonburi làm tân đô. Trong thời gian trị vì của ông, xảy ra các sự kiện nổi bật như các cuộc chiến tranh, chiến đấu đẩy lui các cuộc xâm chiếm mới của Miến Điện và chinh phục Vương quốc Lan Na ở phía bắc, các tiểu quốc Lào, và uy hiếp một Cao Miên đã bị suy yếu. Ông bị chiến hữu lâu năm là Buddha Yodfa Chulaloke hành quyết, người này lập nên Vương triều Chakri cai trị Thái Lan cho đến nay.
Mặc dù chiến tranh diễn ra trong hầu hết thời gian sự nghiệp của Taksin, song ông dành sự quan tấm lớn đến chính trị, cai quản, kinh tế, và phúc lợi của quốc gia. Ông xúc tiến mậu dịch và duy trì quan hệ với ngoại quốc như Đại Thanh, Anh, và Hà Lan. Ông cho xây dựng đường giao thông và đào kênh. Bên cạnh việc khôi phục và cải tạo chùa, ông còn nỗ lực phục hưng văn học, và các loại hình nghệ thuật khác như kịch, hội họa, kiến trúc, và thủ công nghiệp. Ông cũng ban hành các quy định về việc thu thập và cải biên các văn bản khác nhau nhằm xúc tiến giáo dục và nghiên cứu tôn giáo. Nhằm công nhận công lao của ông với người Thái, sau này ông được truy phong tước Maharaj (Đại Đế). (Đọc thêm...)
Image 9Đại cung Ananta Samakhom, sảnh tiếp tân hoàng gia được xây dựng theo phong cách kiến trúc châu Âu. Công trình được khởi công bởi Rama V, nhưng hoàn thành vào năm 1915.
Image 18Tàn tích của thành phố Ayutthaya đã bị chôn vùi hoàn toàn dưới thảm thực vật rừng rậm vào năm 1930.
Image 19Yi Peng, lễ hội đèn lồng nổi ở miền Bắc Thái Lan, được tổ chức cùng thời điểm với Loy Krathong.
Image 20Tượng đài Dân chủ ở Bangkok, được xây dựng năm 1940 để kỷ niệm sự kết thúc của chế độ quân chủ chuyên chế vào năm 1932, là nơi diễn ra các cuộc biểu tình lớn năm 1973, 1976, 1992 và 2010. (Nguồn: Lịch sử Thái Lan)
Kaeng som kung dok khae là một phiên bản với tôm và dok khae, hoa so đũaMột món kaeng lueang pla/kaeng som pla truyền thống và thiết yếu tại miền namKaeng som hay gaeng som (tiếng Thái: แกงส้ม, phát âm tiếng Thái:[kengxôm^]hay cà ri chua Thái là một món cà ri cá chua cay hay món súp với rau phổ biến tại miền Trung Thái Lan. Món cà ri này có hương vị chua đặc trưng, với hương vị của me (makham). Công thức nấu dùng đường thốt nốt (tiếng Thái: น้ำตาลปี๊บ, namtan pip) để nêm ngọt cà ri. (Đọc thêm...)