Thái Lan (tiếng Thái: ประเทศไทย, chuyển tự Prathet Thai), gọi ngắn là Thái (tiếng Thái: ไทย, chuyển tự Thai), quốc hiệu chính thức là Vương quốc Thái Lan (tiếng Thái: ราชอาณาจักรไทย, chuyển tự Racha-anachak Thai), là một quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á, phía bắc giáp Lào và Myanmar, phía đông giáp Lào và Campuchia, phía nam giáp vịnh Thái Lan và Malaysia, phía tây giáp Myanmar và biển Andaman. Lãnh hải Thái Lan ở phía đông nam tiếp giáp với lãnh hải Việt Nam ở vịnh Thái Lan, phía tây nam giáp với lãnh hải Indonesia và Ấn Độ qua biển Andaman.
Thái Lan là một quốc gia quân chủ lập hiến kết hợp với nghị viện. Hoàng tộc Mahidol của Vương triều Chakri là biểu tượng quốc gia, Quốc vương theo hiến pháp là nguyên thủ quốc gia, giữ chức vụ Tổng tư lệnh quân đội kiêm Nhà lãnh đạo tinh thần Phật giáo. Vua Thái hiện nay là Rama X, người kế vị ngai vàng từ Hội đồng lập pháp vào năm 2016 sau khi cha ông là Rama IX băng hà cùng năm đó.
Sản xuất hàng công nghiệp, điện tử, xuất khẩu các mặt hàng nông nghiệp, ngư nghiệp cùng du lịch là những lĩnh vực chủ chốt của nền kinh tế. Kinh tế Thái Lan đã phát triển nhanh từ năm 1985 đến 1995. Thập niên 1990, quốc gia này từng được công nhận là một Hổ mới châu Á, nhưng kể từ sau khi hứng chịu cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997 thì kinh tế nước này đã trở nên trì trệ với tốc độ tăng trưởng chậm chạp. Đến đầu thập niên 2020, nước này rơi vào bẫy thu nhập trung bình bởi gánh nặng của già hóa dân số, hệ thống giáo dục suy thoái và nền nông nghiệp trình độ thấp. (Đọc thêm...)
Voi Thái (tiếng Thái: ช้างไทย, chang Thai) là linh vật quốc gia của Thái Lan. Loài voi được tìm thấy ở Thái Lan là voi Ấn Độ (Elephas maximus indicus), một phân loài của voi châu Á. Voi đã đóng góp cho xã hội Thái Lan và là biểu tượng của Thái Lan trong nhiều thế kỉ. Voi có một tác động đáng kể đến văn hóa Thái Lan. Vào đầu thập niên 1900, có khoảng 100.000 cá thể voi được thuần hóa hoặc bắt giữ ở Thái Lan. Vào giữa năm 2007, có khoảng 3.456 con voi thuần hóa còn lại ở Thái Lan và xấp xỉ một nghìn con voi hoang dã. Nó trở thành loài nguy cấp vào năm 1986. (Đọc thêm...)
Image 2
Xung đột biên giới Campuchia – Thái Lan bắt đầu vào tháng 6 năm 2008 là sự gia tăng cường độ mới nhất sau một thế kỷ dài tranh chấp liên quan đến khu đất chung quanh ngôi Đền Preah Vihear xây vào thế kỷ 11, vốn có kiến trúc giống như Đế Thiên Đế Thích (Angkor Wat) ở vùng Đông Bắc Campuchia, nằm giữa huyện Kantharalak (huyện Thái Lan) ở tỉnh Sisaket thuộc Đông Bắc Thái Lan và huyện Choam Khsant ở tỉnh Preah Vihear thuộc miền bắc Campuchia. Thái Lan tuyên bố việc cắm mốc chưa được hoàn thành ở các lãnh thổ bên ngoài khu vực do Tòa án Quốc tế vì Công lý phán quyết năm 1962. Vụ tranh chấp đất đai đến mức trầm trọng vào giữa tháng 7/2008 khi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc chấp thuận đơn của Campuchia xin đưa ngôi đền Preah Vihear vào danh sách di sản thế giới, mối quan hệ giữa hai quốc gia láng giềng trở nên căng thẳng. Những nhà tranh đấu Thái Lan lo sợ rằng vị thế mới của ngôi đền sẽ làm cho việc đòi chủ quyền của Thái Lan tại khu đất bên cạnh trở nên khó khăn hơn. Vụ tranh chấp năm 2008 mở rộng ra cả quần thể Đền Ta Moan Thom 153 km về phía tây Preah Vihear, gần biên giới giữa tỉnh Surin của Thái Lan và tỉnh Oddar Meancheay của Campuchia. Mặc dù một số nguồn tin khác, ngôi đền Sdok Kok Thom ở huyện Aranyaprathet của Thái Lan không còn trở thành một nguy cơ tranh chấp, vì nó nằm 1,6 km bên trong Thái Lan tại điểm phân biên giới, ranh giới không có tranh chấp trong một khu đông dân cư, không giống như Preah Vihear và Ta Moan Thom. (Đọc thêm...)
Về danh nghĩa, Quốc vương Thái Lan là Lãnh đạo tối cao (จอมทัพไทย; RTGS: Chom Thap Thai) của Lực lượng vũ trang Hoàng gia Thái Lan. Tuy nhiên, trên thực tế, quân đội Thái Lan được quản lý của Bộ Quốc phòng Thái Lan, đứng đầu bởi Bộ trưởng quốc phòng (thành viên Nội các Thái Lan), và được chỉ huy bởi Tổng hành dinh Lực lượng Vũ trang Hoàng gia Thái Lan, đứng đầu là Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ.. Vị trí Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ, hay Tổng tư lệnh, được coi là vị trí quyền lực nhất trong quân đội Thái Lan. (Đọc thêm...)
Chùa Cẩm Thạch hay Wat Benchamabophit (Vát Ben-cha-ma-bo-bít), tên đầy đủ là Wat Benchamabophit Dusitwanaram (tiếng Thái: วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร, phiên âm: Vát Ben-cha-ma-bo-bít Đu-xít-va-na-lam Lát-cha-vo-la-vi-han), là một ngôi chùa của Thái Lan ở quận Dusit của Bangkok. Đây là một trong những ngôi chùa đẹp nhất và là nơi thu hút khách du lịch nhất. (Đọc thêm...)
Baht (/bɑːt/; tiếng Thái: บาท, phát âm tiếng Thái: [bàːt], phát âm bạt, ký hiệu฿, mã ISO 4217 là THB) là đơn vị tiền tệ của Thái Lan. Đồng baht được chia ra 100 satang (สตางค์, phát âm tiếng Thái: [sà.tāːŋ]). Ngân hàng Thái Lan là cơ quan chịu trách nhiệm phát hành tiền tệ. SWIFT xếp baht Thái nằm trong danh sách 10 tiền tệ thanh toán phổ biến trên thế giới tính đến tháng 12 năm 2023.
Một baht cũng là một đơn vị đo trọng lượng vàng và thường được sử dụng trong những người làm đồ trang sức và thợ vàng ở Thái Lan. 1 baht = 15,244 g (15,244 g được sử dụng đối với nén hoặc thoi hoặc vàng "thô"; trong trường hợp đồ kim hoàn, 1 hơn 15,16 g). (Đọc thêm...)
Tiếng Thái là một thành viên của nhóm ngôn ngữ Thái của ngữ hệ Tai-Kadai. Các ngôn ngữ trong hệ Tai-Kadai được cho là có nguồn gốc từ vùng miền Nam Trung Quốc ngày nay và nhiều nhà ngôn ngữ học đã đưa ra những bằng chứng về mối liên hệ với các ngữ hệ Nam Á, Nam Đảo, hoặc Hán-Tạng. Đây là một ngôn ngữ có thanh điệu (tonal) và có tính phân tích (analytic). Sự phối hợp thanh điệu, quy tắc chính tả phức tạp, tạo liên hệ (có thể là liên tưởng?) và sự phân biệt trong hệ thống thanh điệu khiến tiếng Thái trở nên khó học với những người chưa từng sử dụng ngôn ngữ có liên quan. (Đọc thêm...)
Image 10
Taksin Đại đế (tiếng Thái: สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช, RTGS: Somdet Phra Chao Taksin Maha Rat, listen) hay Quốc vương Thonburi (tiếng Thái: สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี, RTGS: Somdet Phra Chao Krung Thon Buri, tiếng Trung giản thể: 郑 昭; tiếng Trung phồn thể: 鄭 昭; bính âm: Zhèng Zhāo; tiếng Triều Châu: Dên Chao; tiếng Việt: Trịnh Quốc Anh - 鄭國英) (17 tháng 4 năm 1734 – 7 tháng 4 năm 1782) là quốc vương duy nhất của Vương quốc Thonburi. Ông từng là một quý tộc ở Vương quốc Ayutthaya và sau đó là một nhà lãnh đạo lớn trong cuộc giải phóng Xiêm khỏi sự chiếm đóng của Miến Điện sau khi Ayutthaya thất thủ lần thứ nhì vào năm 1767, và sau đó thống nhất Xiêm từ các quân phiệt. Do Ayutthaya hầu như bị tàn phá hoàn toàn, ông cho thiết lập Thonburi làm tân đô. Trong thời gian trị vì của ông, xảy ra các sự kiện nổi bật như các cuộc chiến tranh, chiến đấu đẩy lui các cuộc xâm chiếm mới của Miến Điện và chinh phục Vương quốc Lan Na ở phía bắc, các tiểu quốc Lào, và uy hiếp một Cao Miên đã bị suy yếu. Ông bị chiến hữu lâu năm là Buddha Yodfa Chulaloke hành quyết, người này lập nên Vương triều Chakri cai trị Thái Lan cho đến nay.
Mặc dù chiến tranh diễn ra trong hầu hết thời gian sự nghiệp của Taksin, song ông dành sự quan tấm lớn đến chính trị, cai quản, kinh tế, và phúc lợi của quốc gia. Ông xúc tiến mậu dịch và duy trì quan hệ với ngoại quốc như Đại Thanh, Anh, và Hà Lan. Ông cho xây dựng đường giao thông và đào kênh. Bên cạnh việc khôi phục và cải tạo chùa, ông còn nỗ lực phục hưng văn học, và các loại hình nghệ thuật khác như kịch, hội họa, kiến trúc, và thủ công nghiệp. Ông cũng ban hành các quy định về việc thu thập và cải biên các văn bản khác nhau nhằm xúc tiến giáo dục và nghiên cứu tôn giáo. Nhằm công nhận công lao của ông với người Thái, sau này ông được truy phong tước Maharaj (Đại Đế). (Đọc thêm...)
Để đi lên tới đỉnh của ngọn tháp, người ta phải đi bộ ít nhất 15 phút. Công trình phía trên cùng có tên gọi là Dhammakaya Cetiya, điểm nhân chính của toàn bộ quần thể kiến trúc này. Dhammakaya Cetiya được bao phủ bởi một triệu bức tượng Phật bằng đồng dát vàng, trong đó có 300.000 bức tượng bên ngoài, 700.000 bức ở phía bên trong công trình. (Đọc thêm...)
Cà ri Thái dùng để chỉ các món ăn trong ẩm thực Thái Lan được chế biến từ các loại bột nhão cà ri khác nhau. Món cà ri Thái được làm từ bột nhão cà ri, nước cốt dừa hoặc nước, thịt, hải sản, rau hoặc trái cây và các loại thảo mộc. Các món cà ri ở Thái Lan chủ yếu khác với món cà ri trong ẩm thực Ấn Độ ở việc chúng sử dụng các nguyên liệu như thảo mộc và lá thơm để kết hợp các loại gia vị. (Đọc thêm...)