Dekopon

trái cây Nhật Bản
(Đổi hướng từ Cam Dekopon)

Dekopon (デコポン?) là một giống cam trồng trọt, là biến thể dạng ngọt và không hạt của loài cam satsuma.

Dekopon
Dekopon trên cây
Loài cha mẹKiyomi x ponkan
(C. unshiu x sinensis) x C. poonensis
Nguồn gốcphát triển tại Nhật Bản năm 1972
Dekopon

Đây là giống lai giữa kiyomi và ponkan (Nakano số 3), được phát triển ở Nhật Bản vào năm 1972. [1] [2]

Ban đầu là một tên thương hiệu, "Dekopon" đã trở thành một nhãn hiệu chung và được dùng để chỉ tất cả các nhãn hiệu trái cây; tên chung là shiranuhi hay shiranui (不知火 shiranuhi hay shiranui?).[1][2] Dekopon đặc biệt với hương vị ngọt ngào, kích thước lớn và phần lồi lớn trên đỉnh quả.

Tên sửa

Tên gọi này rất có thể là một từ ghép giữa từ deko (凸 đột, デコ; có nghĩa là lồi) để chỉ phần lồi của nó, và pon trong ponkan (ポンカン; một trong những loại trái cây dùng làm nguồn gốc ghép) để tạo ra "dekopon" (デコポン).[3]

Có nhiều tên thị trường cho dekopon trong thời gian tên này là nhãn hiệu của sản phẩm từ Kumamoto. Ví dụ, himepon là tên thị trường của các loại trái cây có nguồn gốc từ tỉnh Ehime. Những loại được trồng ở tỉnh Hiroshima được bán trên thị trường với tên gọi hiropon. Sau một thỏa thuận theo đó bất kỳ ai cũng có thể sử dụng tên "dekopon" bằng cách trả phí và đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng nhất định, tên này đã được sử dụng cho loại quả này bất kể nó đến từ đâu ở Nhật Bản.[3]

'Dekopon' không có số đăng ký giống nông nghiệp ( Nōrin Bangō)[4] vì điểm lồi trên quả, vào thời điểm phát triển bị xem là khó nhìn và không làm giảm độ axit trong quả.[5]

Trồng trọt sửa

Quả thường được trồng trong nhà kính lớn để giữ nhiệt độ ổn định và được thu hoạch từ tháng 12 đến tháng 2 (mùa đông ở Nhật Bản).[6] Trường hợp trồng vườn thì thu hoạch từ tháng 3 đến tháng 4.[7] Sau khi thu hoạch, dekopon thường được để trong khoảng thời gian 20–40 ngày để hàm lượng axit xitric trong quả giảm đi, đồng thời hàm lượng đường tăng lên để tạo mùi vị hấp dẫn hơn khi bán ra thị trường. Chỉ những sản phẩm có hàm lượng đường trên 13° Bx và axit xitric dưới 1,0% mới được bán với tên dekopon.[8]

2006 diện tích trồng cam các loại ở Nhật Bản (ha) [9] [10]
Thứ hạng Đa dạng Diện tích canh tác
1 Mikan 46.001 (64,3%)
2 Iyokan 4.677 (6,5%)
3 Dekopon 3.068 (4,3%)
4 Natsumikan 2.800 (3,9%)
5 Ponkan 2.260 (3,2%)
Tổng cộng 71,515 (100%)

Bên ngoài Nhật Bản sửa

Ở Brazil, dekopon được bán trên thị trường dưới tên thương hiệu Kinsei bắt nguồn từ tiếng Nhật, có nghĩa là Sao Kim.[11] Nông dân Brazil đã thành công khi trồng thích nghi giống này với khí hậu nhiệt đới đến ôn đới ở vùng cao nguyên của bang São Paulo. Hoạt động trồng trọt được Unkichi Taniwaki, một nông dân gốc Nhật Bản, tiến hành.[11] Kinsei được thu hoạch dễ dàng từ tháng 5 đến tháng 9. Vào mùa cao điểm của kinsei, mỗi quả có giá khoảng 0,5 đô la Mỹ tại chợ và siêu thị đường phố Brazil. 

Ở Hàn Quốc và Azerbaijan, dekopon được gọi là hallabong (한라봉) được đặt tên theo Hallasan, ngọn núi nằm trên đảo Jeju, nơi giống cây được trồng chủ yếu.[12][13]

Chồi cây giống được nhập khẩu vào Hoa Kỳ vào năm 1998 bởi một người trồng cam chanh ở California, Brad Stark Jr. Bản quyền đối với chồi cây đã khử trùng được gia đình Griffith mua vào năm 2005, chủ sở hữu của vườn ươm TreeSource và cơ sở đóng gói Suntreat.[14] Dekopon được phát hành dưới dạng sản phẩm thương mại ở Mỹ với tên "Sumo Citrus " vào đầu năm 2011.[15][16]

Nơi khác sửa

Dekopon đã trở nên phổ biến ở Nhật Bản đến nỗi thương hiệu kẹo nhai khổng lồ Hi-Chew (ハイチュウ) đã phát hành hương vị dekopon phiên bản giới hạn.[17]

Để kỷ niệm 15 năm lô hàng dekopon đầu tiên, Hiệp hội Hợp tác xã trồng cây ăn quả Nhật Bản đã chỉ định ngày 1 tháng 3 là "ngày Dekopon" vào năm 2006.[18][19]

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

  1. ^ a b “Shiranuhi (不知火)” (bằng tiếng Nhật). National Institute of Fruit Tree Science. Bản gốc lưu trữ ngày 6 tháng 11 năm 2010. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2010.
  2. ^ a b Matsumoto, Ryoji (2001). 'Shiranuhi', A late-maturing Citrus Cultivar” (PDF). Bulletin of National Institute of Fruit Tree Science (bằng tiếng Nhật). National Institute of Fruit Tree Science. 35: 115–120.
  3. ^ a b Gordenker, Alice (22 tháng 1 năm 2009). “Dekopon”. The Japan Times. Truy cập ngày 17 tháng 12 năm 2020.
  4. ^ “Plant Variety Protection and Seed Act: Article 18 (Variety Registration)”. Ministry of Justice.[liên kết hỏng]
  5. ^ “NIFTS News No.18” (PDF) (bằng tiếng Nhật). National Institute of Fruit Tree Science. 2007. tr. 2. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 22 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2010.
  6. ^ Hoàng Minh (26 tháng 10 năm 2017). “Đột nhập vườn cam lai quýt siêu đắt 300.000/quả”. Tri thức & Cuộc sống. Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2023.
  7. ^ “Dekopon” (bằng tiếng Nhật). Maruka-ishikawa.
  8. ^ “Dekopon” (bằng tiếng Nhật). Zen-Noh (National Federation of Agricultural Cooperative Associations). tháng 1 năm 2009. tr. 2–5. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 7 năm 2009.
  9. ^ “2006 The area under cultivation of Mikan” (bằng tiếng Nhật). National Institute of Fruit Tree Science. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 11 năm 2009. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2010.
  10. ^ “2006 The area under cultivation of Citrus (except for Mikan)” (bằng tiếng Nhật). National Institute of Fruit Tree Science. Bản gốc lưu trữ ngày 30 tháng 11 năm 2009. Truy cập ngày 23 tháng 3 năm 2010.
  11. ^ a b “Launching Ceremony Of Tangor Kinsei” (bằng tiếng Bồ Đào Nha). Instituto de Pesquisas Técnica e Difusões Agropecuárias da JATAK. 24 tháng 10 năm 2007. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 20 tháng 3 năm 2010.
  12. ^ İlham Əliyev Lənkəranda "Gilan Orchards" MMC tərəfindən salınmış sitrus bağları ilə tanış olub. president.az, 02.09.2017 (tiếng Azerbaijan)
  13. ^ 이, 시연 (27 tháng 11 năm 2017). “요즘 많이 먹는 귤, '족보' 따져 보니…”. 조선일보. South Korea. Truy cập ngày 14 tháng 4 năm 2021.
  14. ^ “The History of Griffith Farms”. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 2015.
  15. ^ Karp, David (17 tháng 2 năm 2011). “The Dekopon arrives in California”. Los Angeles Times. Lưu trữ bản gốc ngày 18 tháng 3 năm 2015. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2015. I first heard about the Dekopon in December 1998 from Brad Stark Jr.
  16. ^ “How one determined Trader Joe's shopper made this ugly orange go viral”. TheGuardian.com. 31 tháng 3 năm 2022.
  17. ^ 『ハイチュウ<デコポン>』 新発売! [Hi-Chew<Dekopon> Now on sale!] (bằng tiếng Nhật). Morinaga & Company. tháng 10 năm 2005. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 10 năm 2007.
  18. ^ “Dekopon day” (bằng tiếng Nhật). Japan Fruit Growers Cooperative Association. Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 9 năm 2021. Truy cập ngày 29 tháng 10 năm 2021.
  19. ^ “Dekopon Oranges”. specialtyproduce.com (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 22 tháng 4 năm 2023.