Chủ nghĩa Marx phương Tây
Chủ nghĩa Marx phương Tây là một dòng lí thuyết Marxist nổi lên ở Tây Âu và Trung Âu sau cuộc cách mạng Tháng Mười năm 1917 tại Nga và sự lên ngôi của chủ nghĩa Lenin. Thuật ngữ này dùng để chỉ chung tư tưởng của nhiều nhà lí thuyết khác nhau diễn giải chủ nghĩa Marx theo hướng khác biệt với trào lưu chính thống cổ điển và Marx-Lenin của Liên Xô.[1]
Ít quan tâm hơn đến sự phân tích kinh tế, chủ nghĩa Marx phương Tây chú trọng việc nghiên cứu các xu hướng văn hóa của xã hội tư bản, triển khai các khía cạnh triết học và tính chủ quan của chủ nghĩa Marx, đồng thời kết hợp các phương pháp tiếp cận phi-Marxist nhằm phân tích sự phát triển của văn hóa và lịch sử.[2] Một chủ đề quan trọng mà các nhà Marxist phương Tây nghiên cứu đó là nguồn gốc tư tưởng của Karl Marx trong triết học của Georg Wilhelm Friedrich Hegel[a] và sự phục hồi cái mà họ gọi là "Marx Trẻ". Mặc dù những nhân vật ban đầu của dòng tư tưởng này, chẳng hạn György Lukács và Antonio Gramsci, đều là những chính khách;[3] Perry Anderson vào giữa những năm 1970 nhấn mạnh rằng chủ nghĩa Marx phương Tây sau Chiến tranh thế giới thứ hai được xây dựng chủ yếu bởi các nhà triết học hàn lâm, ví dụ Theodor Adorno, Galvano Della Volpe và Herbert Marcuse, cùng nhiều nhân vật khác.[4][5]
Kể từ những năm 1960, dòng tư tưởng này hòa quyện với trào lưu Cánh tả Mới. Trong khi nhiều nhà Marxist phương Tây là tín đồ của chủ nghĩa nhân văn Marx, song nó cũng bao gồm các nhà tư tưởng chỉ trích mạnh mẽ chủ nghĩa Hegel và chủ nghĩa nhân văn như Louis Althusser và Nicos Poulantzas.[6]
Xem thêmSửa đổi
Chú thíchSửa đổi
Tham khảoSửa đổi
Trích dẫnSửa đổi
- ^ Jacoby 1991, tr. 581.
- ^ “Western Philosophy”. Encyclopedia Britannica. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2021.
Western Marxists were concerned less with the actual political or economic practice of Marxism than with its philosophical interpretation, especially in relation to cultural and historical studies. In order to explain the inarguable success of capitalist society, they felt it necessary to explore and understand non-Marxist approaches and all aspects of bourgeois culture.
- ^ Anderson 1976, tr. 30.
- ^ Anderson 1976, tr. 49-50.
- ^ Jacoby 1981, tr. 109.
- ^ Jay 1984, tr. 3-4.
Tham khảoSửa đổi
- Anderson, Perry (1976). Considerations on Western Marxism. Bristol: New Left Books.
- Anderson, Kevin (1995). Lenin, Hegel, and Western Marxism. University of Illinois Press.
- Gottlieb, Roger S. (1989). An Anthology of Western Marxism. Oxford University Press.
- Jacoby, Russell (1981). Dialectic of Defeat: Contours of Western Marxism. Cambridge, England: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9780511571442. ISBN 978-0-521-23915-8.
- Jacoby, Russell (1991). “Western Marxism”. Trong Bottomore, Tom; Harris, Laurence; Kiernan, V. G.; Miliband, Ralph (biên tập). The Dictionary of Marxist Thought (ấn bản 2). Oxford: Blackwell Publishers. tr. 581–584. ISBN 978-0-631-16481-4.
- Jay, Martin (1984). Marxism and Totality: The Adventures of a Concept from Lukacs to Habermas. Cambridge, England: Polity Press. ISBN 978-0-7456-0000-0.
- Kołakowski, Leszek (2005). Main Currents of Marxism. Falla, P. S. biên dịch. London: W. W. Norton & Company. ISBN 978-0-393-32943-8.
- Korsch, Karl (1970) [1923]. Marxism and Philosophy. Halliday, Fred biên dịch. New York: Monthly Review Press. ISBN 978-0-85345-153-2.
- Merleau-Ponty, Maurice (1973) [1955]. Adventures of the Dialectic. Bien, Joseph biên dịch. Evanston, Illinois: Northwestern University Press. ISBN 978-0-8101-0404-4.
- Merquior, José Guilherme (1986). Western Marxism. London: Paladin. ISBN 0-586-08454-1.
- Soper, Kate (1986). Humanism and Anti-Humanism. London: Hutchinson. ISBN 0-09-162-931-4.
Đọc thêmSửa đổi
- Arato, Andrew; Breines, Paul (1979). The Young Lukács and the Origins of Western Marxism. New York: The Seabury Press. ISBN 0-8164-9359-6.
- Bahr, Ehrhard (2008). Weimar on the Pacific: German Exile Culture in Los Angeles and the Crisis of Modernism. Berkeley, California: University of California Press. ISBN 978-0-520-25795-5.
- Fetscher, Iring (1971). Marx and Marxism. New York: Herder and Herder.
- Grahl, Bart; Piccone, Paul biên tập (1973). Towards a New Marxism. St. Louis, Missouri: Telos Press.
- Howard, Dick; Klare, Karl E. biên tập (1972). The Unknown Dimension: European Marxism Since Lenin. New York: Basic Books.
- Jones, Gareth Stedman (1983). Western Marxism: a Critical Reader. South Yarra: MacMillan Education Australia. ISBN 0902308297.
- Kellner, Douglas. “Western Marxism” (PDF). Los Angeles: University of California, Los Angeles. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2020.
- Lukács, György (1971) [1923]. History and Class Consciousness: Studies in Marxist Dialectics. London: Merlin Press. ISBN 978-0-850-36197-1.
- McInnes, Neil (1972). The Western Marxists. New York: Library Press.
- Van der Linden, Marcel (2007). Western Marxism and the Soviet Union. Leiden, Netherlands: Brill. doi:10.1163/ej.9789004158757.i-380. ISBN 978-90-04-15875-7.
- “Western and Heterodox Marxism”. Marx200.org. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2020.