Citrus macroptera
Citrus macroptera, trong tên tiếng Anh là Melanesian popeda,[1] cam dại,[2] cabuyao, shatkora, hatkhora, hatxora hoặc satkara,[3] là một loài cam quýt bán hoang dã có nguồn gốc từ Malesia, Sylhet và Melanesia.[2]
| Citrus macroptera | |
|---|---|
| |
Phân loại khoa học 
| |
| Giới: | Plantae |
| nhánh: | Tracheophyta |
| nhánh: | Angiospermae |
| nhánh: | Eudicots |
| nhánh: | Rosids |
| Bộ: | Sapindales |
| Họ: | Rutaceae |
| Chi: | Citrus |
| Loài: | C. macroptera
|
| Danh pháp hai phần | |
| Citrus macroptera Montrouz. | |
| Các đồng nghĩa[1] | |
| |
Một số cơ quan chức năng xem xét C.macroptera như là một từ đồng nghĩa phân loại của C.hystrix (chanh kaffir),[4] trong khi những người khác xem xét C.macroptera var. annamensis là một từ đồng nghĩa của C.hystrix, nhưng không phải là C. macroptera var. macroptera.[5]
Miêu tả sửa
Citrus macroptera được đặt tên như vậy vì "cánh" lớn (-ptera) trên cuống lá, lớn như phiến của lá.[2] Cây có gai, và cây có thể đạt đến chiều cao 5 m. Quả của nó có đường kính vào khoảng 6–7 cm, có vỏ khá mịn, dày vừa phải và có màu vàng khi chín. Phần cùi của quả có màu vàng xanh và khô (không tạo ra nhiều nước ép). Nước trái cây rất đắng, và hơi chua.[2]
Giống sửa
Các loài đôi khi được chia thành bốn giống, hoặc thay thế thành ba loài riêng biệt, như sau:[5]
- C.macroptera var. macroptera
- C.macroptera var. annamensis Tanaka -> C. combara.
- C.macroptera var. combara (Raf.) Tanaka -> C. combara.
- C.macroptera var. kerrii Swingle -> C. kerrii (Swingle) Tanaka
Canh tác sửa
Một giống cây trồng của loài C. macroptera var. annamensis được gọi là 'Sat Kara',[6] được trồng chủ yếu ở Phân khu Sylhet phía đông bắc Bangladesh, nơi nó được gọi là "hatkhora".
Công dụng sửa
Dùng trong mục đích nấu nướng sửa
Ở Bangladesh, phần thịt dày của Citrus macroptera được ăn như một loại rau, trong khi ruột thường bị loại bỏ vì vị chua và đắng của nó. Vỏ dày được cắt thành miếng nhỏ và nấu chín (hoặc xanh hoặc chín) trong các món thịt bò, thịt cừu và cà ri cá. Vỏ thường được phơi nắng để nấu ăn và tiêu thụ sau này. Trái cây cũng là một thành phần chính trong món dưa chua satkora / shatkora. Cà ri nấu với shatkora và thịt bò hoặc thịt cừu hiện được phục vụ trong nhiều nhà hàng thuộc sở hữu của Bangladesh ở Anh. Nó cũng được sử dụng trong các nhà hàng thức ăn nhanh khi chúng được ăn kèm với doner kebab. Một món ăn thịt bò shatkora được nấu bởi các đầu bếp địa phương trong Sylhet, Bangladesh (nơi shatkora có nguồn gốc từ) được đặc trưng trong chương trình nấu ăn của đầu bếp nổi tiếng người Anh Rick Stein - chương trình Far Eastern Odyssey Rick Stein (Tập 6), được phát sóng trên kênh BBC vào ngày 20 Tháng 8 năm 2009.
Nước hoa sửa
Nhiều loài quả C. macroptera var.annamensis được xuất khẩu từ Bangladesh, chính xác với giá cao vì dầu của họ được sử dụng trong ngành công nghiệp nước hoa.[6]
Xem thêm sửa
- Ẩm thực Bangladesh
- Citrus latipes một loài có hình dạng tương tự có nguồn gốc ở Đông Bắc Ấn Độ
Tham khảo sửa
- ^ a b “Citrus macroptera”. Germplasm Resources Information Network (GRIN). Cục Nghiên cứu Nông nghiệp (ARS), Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA). Truy cập ngày 15 tháng 12 năm 2017.
- ^ a b c d Harley I. Manner, Richard S. Buker, Virginia Easton Smith, Deborah Ward, and Craig R. Elevitch 2006. Species profiles for Pacific Island agroforestry: Citrus (citrus) and Fortunella (kumquat), Rutaceae (Rue family). pdf
- ^ Peter Hanelt (ed.) 2001 Mansfeld's encyclopedia of agricultural and horticultural crops (except ornamentals), first English edition. Springer. in Google Books
- ^ “TPL, treatment of Citrus hystrix DC”. The Plant List; Version 1. (published on the internet). Royal Botanic Gardens, Kew and the Missouri Botanical Garden. 2010. Truy cập ngày 9 tháng 3 năm 2013.
- ^ a b Porcher Michel H. et al. 1995–2020 (2007). Sorting Citrus Names: Multilingual Multiscript Plant Name Database (M.M.P.N.D) - A Work in Progress. School of Agriculture and Food Systems. Faculty of Land & Food Resources. The University of Melbourne. Australia. [1]
- ^ a b M. N. Miah, Sahina Islam, and Syed Hadiuzzaman 2002. Regeneration of plantlets through somatic embryogenesis from nucellus tissue of Citrus macroptera Mont. var. anammensis (‘Sat Kara’). Plant Tissue Culture and Biotechnology 12(2):167-172 pdf
Liên kết ngoài sửa
- Hồ sơ USDA CÂY Lưu trữ 2013-05-11 tại Wayback Machine