Giáo đường Do Thái Remah

giáo đường Do Thái ở Kraków, Ba Lan

Giáo đường Do Thái Remah, (tiếng Ba Lan: Synagoga Remuh),[1] được đặt tên theo giáo sĩ Do Thái - thầy đạo Moses Isserles (1525-1572), được biết đến với tên viết tắt là Rema (רמ"א, phát âm là ReMU) - người nổi tiếng với một tập hợp các bài bình luận và bổ sung cho Bộ luật của người Do Thái - Shulchan Aruch của thầy đạo Yosef Karo, với truyền thống và phong tục Do Thái Ashkenazi. Remah là giáo đường nhỏ nhất trong tất cả các giáo đường lịch sử của quận Kazimierz, Kraków. Nó hiện là một trong hai giáo đường đang hoạt động trong thành phố.

Giáo đường Do Thái Remah
Tôn giáo
Giáo pháiDo Thái giáo chính thống
Nghi thứcAshkenaz
Giáo hội hoặc trạng thái tổ chứcđang hoạt động
Lãnh đạoRabbi Boaz Pash
Vị trí
Vị tríSzeroka 40 St., Kazimierz, Kraków, Ba Lan
Kiến trúc
Thể loạiPhục Hưng
Hoàn thành1557

Nguồn gốc sửa

Theo một truyền thống phổ biến Israel ben Josef, cháu trai của Moshe Auerbach ở Regensburg, đã thành lập hội đường để vinh danh con trai ông là Moshe Isserles, người đã nổi tiếng vì sự uyên bác ở tuổi thanh xuân. Một giải thích hợp lý hơn cho nguồn gốc của giáo đường bắt nguồn từ dòng chữ Do Thái trên phù điêu có nội dung:

Chồng, Reb Israel, con trai của Josef có được ban tặng trí nhớ tuyệt vời, sức mạnh phi phàm, với vinh quang của Người vĩnh cửu, và người vợ Malka, con gái của Eleazar, có thể linh hồn của cô bị trói buộc trong phần của cuộc sống, xây dựng giáo đường này, Ngôi nhà của Chúa, từ cuộc chinh phục của cô. Chúa phục hồi kho báu của Israel.

Điều này ngụ ý rằng giáo đường được xây dựng để tưởng nhớ Malka, vợ của Israel ben Josef. Năm 1552 là một thời gian rất khó khăn đối với gia đình Israel: mẹ, vợ và con dâu của ông, người vợ đầu tiên của thầy đạo Moshe Isserles, và có lẽ các thành viên khác trong gia đình đã chết trong dịch bệnh xảy ra vào năm đó, cùng với nhiều người Do Thái Kazimierz. Israel ben Josef là một chủ ngân hàng giàu có, định cư ở Kraków vào năm 1519, theo dòng người Do Thái bị trục xuất khỏi thành phố Regensburg của Đức. Một lý giải khác cho rằng hội đường được thành lập bởi chính thầy đạo Moshe Isserles để tưởng nhớ người vợ đầu tiên Golda, người đã chết ở tuổi hai mươi.

Lịch sử sửa

Giáo đường Do Thái Remah được xây dựng tại Kazimierz, sau đó là một ngôi làng ngoại ô bên ngoài Kraków, nằm bên hữu ngạn sông Vistula, ngay phía nam của Lâu đài Hoàng gia trên đồi Wawel. Kazimierz lf nơi cư ngụ của một cộng đồng Do Thái từ cuối thế kỷ 15, được vua Jan I Olbracht chuyển từ Phố cổ sau trận hỏa hoạn năm 1495. Nó nhanh chóng trở thành khu phố Do Thái chính trong khu vực và là một trong những cộng đồng Do Thái lớn nhất ở Ba Lan. Ban đầu được gọi là "Giáo đường Do Thái mới" để phân biệt với Hội đường cũ, (Stara Bożnica), Giáo đường Do Thái Remah được xây dựng vào năm 1553 ở rìa của một nghĩa trang Do Thái mới thành lập (ngày nay gọi là "Nghĩa trang cũ") trên mảnh đất thuộc sở hữu của Israel ben Josef. Tuy nhiên, nó đã có được sự cho phép của hoàng gia bởi Vua Zygmunt II của Ba Lan của Ba Lan vào tháng 11 năm 1556, sau sự phản đối lâu dài của Giáo hội. Vì khó có thể tin rằng việc xây dựng thực sự bắt đầu mà không có sự cho phép của hoàng gia, do đó, câu khắc nên được hiểu là có thể đề cập đến ngày mà quyết định xây dựng giáo đường thứ hai ở Kazimierz được đưa ra bởi người sáng lập. Tòa nhà đầu tiên của giáo đường, có lẽ là một ngôi nhà bằng gỗ, đã bị phá hủy trong một vụ hỏa hoạn vào tháng 4 năm 1557, nhưng với sự đồng thuận mới của Vua Zygmunt II của Ba Lan, một tòa nhà thứ hai được xây dựng vào năm 1557 theo thiết kế của Stanisław Baranek, một kiến trúc sư Kraków. Tòa nhà mang phong cách Phục hưng ban đầu đã trải qua một số thay đổi trong thế kỷ 17 và 18. Tòa nhà hiện tại được khôi phục dựa trên thiết kế vốn có năm 1829, trong đó một số cải tiến kỹ thuật đã được đưa vào lắp ráp trong lần tu sửa năm 1933. Công việc được thực hiện dưới sự giám sát của kiến trúc sư Herman Gutman. Trong suốt thời kỳ diệt chủng Do Thái Holocaust, giáo đường được Văn phòng Ủy thác Đức (Treuhandstelle) sắp xếp lại và phục vụ như một kho chứa các thiết bị chữa cháy. Các đồ vật có giá trị để thực hiện các nghi lễ bị coi thường và tàn phá, bao gồm cả bục giảng. Tuy nhiên, bản thân tòa nhà không bị phá hủy. Năm 1957, nhờ những nỗ lực của cộng đồng Do Thái địa phương và Akiva Kahane, đại diện Ủy ban phân phối Mỹ ở Ba Lan, Giáo đường Remuh đã trải qua một cuộc trùng tu lớn, tái lập phần lớn diện mạo trước chiến tranh của nội thất bên trong.[1]

Nội thất sửa

 
Aron Hakodesh

Lối vào sân trong giáo đường tọa lạc tại số 40 đường Szeroka (trước đây còn được gọi là Phố chính) ở trung tâm của khu phố Do Thái lịch sử Kazimierz. Phía trên cổng vòm có dòng chữ tiếng Do Thái: "Hội đường mới của ReMA, của ký ức may mắn". Các bức tường trong sân mang những dòng chữ trong ký ức của người Do Thái Kraków đã chết trong thảm sát Holocaust. Phòng chính của giáo đường được ra vào thông qua một sảnh nhỏ ở phía bắc của tòa nhà, bên cạnh lối vào riêng biệt cho khu vực dành cho phụ nữ. Nó có những bức tường đá vôi sơn trắng với các cửa sổ lớn hình tròn ở phía bắc và phía nam, hình bán nguyệt ở phía đông và phía tây. Một số đèn chùm được đặt và treo trên trần nhà góp phần vào không gian sáng sủa và thoáng mát bên trong hội đường.[2]

 
Nội thất

Nghĩa trang Do Thái cổ ở Krakow nằm cạnh giáo đường.

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

  1. ^ a b “The Remuh Synagogue of Krakow, Poland”. The Museum of the Jewish People at Beit Hatfutsot. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2006.
  2. ^ “Remuh Synagogue, A relic of Kazimierz's golden age”. Cracow-life.com. Truy cập ngày 11 tháng 12 năm 2006.

Liên kết ngoài sửa