Hà Xuyên

NSƯT, nữ diễn viên, vũ công Việt Nam

Hà Xuyên là diễn viên múa, điện ảnh và truyền hình người Việt Nam, bà được biết đến với vai nữ điệp báo Ngọc Mai trong bộ phim Biệt động Sài Gòn, vai Hà trong Xa và gần. Bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú.

Nghệ sĩ Ưu tú
Hà Xuyên
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh
Hà Thị Như Xuyên
Ngày sinh
1956 (67–68 tuổi)
Nơi sinh
Tiền Hải, Thái Bình, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
Giới tínhnữ
Quốc tịch Việt Nam
Dân tộcKinh
Nghề nghiệpDiễn viên múa (1971 - 1976)
Diễn viên (1982 - nay)
Gia đình
Con cái
2
Đào tạoĐoàn Ca múa Thái Bình
Danh hiệuNghệ sĩ Ưu tú (2001)
Sự nghiệp điện ảnh
Năm hoạt động1982 - 2002
Vai diễnNgọc Mai trong Biệt động Sài Gòn
Sự nghiệp sân khấu
Vai tròVũ công
Năm hoạt động1971 - 1976
Đào tạoĐoàn ca múa Thái Bình
Trường pháiMúa
Website

Tiểu sử sửa

Hà Xuyên, tên thật là Hà Thị Như Xuyên, sinh năm 1956 trong một gia đình nghèo có 6 chị em ở xã Nam Thắng - huyện Tiền Hải - tỉnh Thái Bình. Bố của bà là một chiến sĩ diệt dốt, một cây văn nghệ giỏi ở địa phương, mẹ bả làm nông nhưng là thành viên trong ban chấp hành phụ nữ xã.[1]

Khi mới 15 tuổi (1971), bà trúng tuyển và trở thành diễn viên múa solo chuyên nghiệp của đoàn Ca múa Thái Bình.[2] NSƯT Hà Xuyên kết hôn năm 20 tuổi (1976),

Năm 1978, bà sinh con gái đầu lòng và sinh thêm con trai năm 1990, vài năm sau đó vợ chồng bà li hôn.

Sau khi bố mất năm 1983, bà từng phải bươn chải để nuôi mẹ, chị, em trai, em gái.

Sự nghiệp sửa

Năm 1970 khi đang học lớp 8[3], bà được chị gái rủ đi thi vào Đoàn Ca múa Thái Bình và trở thành diễn viên múa đơn chuyên nghiệp. Vì quá nhỏ, không đủ tuổi vào biên chế, nên giấy tờ của Hà Xuyên được đổi lại thành năm 1954. Để tiện xướng danh khi bà lên biểu diễn, lãnh đạo đoàn đã gợi ý những cái tên đẹp và ngắn gọn nhưng bà chỉ thích giữ lại họ tên của mình. Và nghệ danh Hà Xuyên được ra đời. [1]

NSƯT Hà Xuyên kết hôn năm 20 tuổi (1976), chồng bà bấy giờ là nhạc trưởng của ban nhạc thuộc Đoàn ca múa Thái Bình; ông vốn là người miền Nam tập kết. Sau khi cưới, (1977) bà theo chồng từ Thái Bình vào TP Hồ Chí Minh và dạy các lớp múa theo phân công của Phòng văn hóa thuộc Sở Văn hoá Thông tin TP Hồ Chí Minh.[2] Sau này sở chia tách thành Công ty Biểu diễn Thành Phố và Phòng Sân khấu; bà được điều về Công ty biểu diễn và tiếp tục công tác.[3][4]

Năm 1981, bà gặp đạo diễn Huy Thành và một năm sau bà được tuyển chọn cho vai diễn chính trong phim Xa và Gần; vai diễn mang lại cho bà Giải diễn viên xuất sắc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8 tại Đà Nẵng.[5][3]

NSƯT Hà Xuyên tiếp tục thành công với bộ phim Biệt động Sài Gòn năm 1986, cùng năm này bà được di dự Liên hoan phim Tasken- Matxcơva cùng đoàn phót Nơi bình minh chim hót; bộ phim điện ảnh thành công sau này của bà là Cô gái trên sông năm 1989.[3]

Năm 1997, Nhà hát thành phố được trùng tu, bà chuyển qua công tác sanh Trung tâm nghệ thuật và Lưu trữ Điện ảnh Việt Nam tại phòng Phổ biến phim.[3]

Năm 2001 bà tham gia bộ phim truyền hình Ba lần và Một lần; trong cùng năm bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú và đại diện cho điện ảnh Việt Nam tham dự Liên hoan phim Kim Kê. Năm 2002, bà vào vai vợ Tư Lê trong Lưới trời, một vai rất khó vì có quá ít đất diễn nhưng bà đã thể hiện xuất sắc.[3]

Năm 2010, bà nghỉ hưu sau 13 năm công tác tại Trung tâm nghiên cứu Nghệ thuật và lưu trữ Điện ảnh thuộc Bộ Văn Hóa. [1]

Các tác phẩm đã tham gia sửa

Tóm lược sửa

NSƯT Hà Xuyên được biết đến qua vai Hà trong phim Xa và gần, vai diễn đầu tiên này đã giúp bà đoạt giải Diễn viên xuất sắc của Hội điện ảnh Việt Nam tại Liên hoan phim lần thứ 8 tại Đà Nẵng.[2] Nhưng vai diễn để đời của là Ngọc Mai trong Biệt động Sài Gòn, sau này bà chuyển sang đóng các phim truyền hình đai tập như: Ba lần và Một lần, Huyền sử thiên đô, Lập nghiệp...

Danh sách phim sửa

Năm Tựa đề Vai diễn Giải thưởng Ghi chú
1982 Xa và gần Diễn viên triển vọng Bông Sen Vàng lần 8 Điện ảnh

(Vai diễn đầu tiên)

1983 Hồi chuông da cam Y tá Lệ Điện ảnh
1985 Con thú tật nguyền
1986 Nơi bình yên chim hót
1986 Biệt động Sài Gòn Ngọc Mai
1989 Giai điệu xanh Lan
Cô gái trên sông Mai Liên
1991 Đời hát rong Điện ảnh

(Thu Hà - Trần Lực)

1992 Sau những giấc mơ hồng Điện ảnh

(Lý Hùng - Thu Hà)

Đôi mắt người thương Điện ảnh

(Việt Trinh - Lê Tuấn Anh)

1993 Tóc gió thôi bay Điện ảnh

(Bài hát của phim được Trần Tiến sáng tác)

1994 Trở về Điện ảnh
Cánh chim Mặt Trời Điện ảnh (Kim Xuân - Kim Hiền)
2000 Giao thời Truyền hình dài tập (HTV - Quyền Linh - Ngọc Ánh)
2001 Ba lần và Một lần Út thêm Truyền hình dài tập (VTV)
2002 Lưới Trời vợ Tư Lê Điện ảnh
2003 Hướng nghiệp Truyền hình dài tập (HTV)
2005 Dollars trắng Mẹ Maia Truyền hình dài tập (HTV)
2007 Những chiếc lá thời gian Bà Nhân Phim video

(Senafilm sản xuất)

2008 Lọ lem thời @ Bà Bích Ngọc Truyền hình dài tập (HTV)
2009 Sóng Tình Truyền hình dài tập (HTV)
Đại gia đình Bà Kim Sitcom (HTV)
2011 Xin thề Anh nói thật Bà Trâm Truyền hình dài tập (VTV)
Huyền sử Thiên đô Minh đạo Hoàng hậu Truyền hình dài tập (VTV)
2013 Đất mặn Truyền hình dài tập (ĐD: Trương Phương)
Vết thù năm tháng Truyền hình dài tập (TH Vĩnh Long)
3 trừ 1 bằng 0[4]
Ru lại tình gần[4]

Ghi chú sửa

  1. ^ a b c News, V. T. C. (6 tháng 4 năm 2010). “Tiết lộ bất ngờ về "vợ ông trùm" biệt động Sài Gòn”. Báo điện tử VTC News. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2022.
  2. ^ a b c “Người tỉnh táo và biết cất đặt cuộc đời”. Báo điện tử Tiền Phong. 19 tháng 2 năm 2012. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2022.
  3. ^ a b c d e f Thegioidienanh.vn (8 tháng 11 năm 2018). “NSƯT Hà Xuyên: Với Điện ảnh tôi quyết định gắn bó trọn đời”. Thế giới điện ảnh. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2022.
  4. ^ a b c “NSƯT HÀ THỊ XUYÊN (HÀ XUYÊN) - HỘI ĐIỆN ẢNH TP.HCM”. hoidienanhtphcm.vn. Truy cập ngày 20 tháng 2 năm 2022.
  5. ^ “NSƯT Hà Xuyên đến với điện ảnh như một duyên phận”. VnExpress. 23 tháng 8 năm 2003. Truy cập ngày 19 tháng 4 năm 2023.