Học thuyết Bush (tiếng Anh: Bush Doctrine) là cụm từ chỉ các nguyên tắc chính sách ngoại giao của Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush. Cụm từ này lần đầu tiên được sử dụng bởi Charles Krauthammer vào tháng 6 năm 2001 để mô tả "sự rút lui đơn phương của chính quyền Bush khỏi hiệp ước ABMNghị định thư Kyoto"[1]. Sau sự kiện 11 tháng 9, cụm từ này mô tả chính sách mà Hoa Kỳ có quyền tự bảo vệ chống lại các quốc gia chứa chấp hoặc viện trợ cho các nhóm khủng bố, được sử dụng để biện minh cho cuộc xâm lược năm 2001 của Afghanistan[1][2].

Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush.

Các chuyên gia khác nhau sẽ đưa ra các ý nghĩa khác nhau "Học thuyết Bush", do nó mô tả các yếu tố khác, bao gồm cả chính sách gây tranh cãi của chiến tranh phòng ngừa, trong đó cho rằng Hoa Kỳ cần phải lật đổ chế độ nước ngoài đại diện cho một mối đe dọa tiềm năng hoặc một đe dọa nhận thức đến an ninh Hoa Kỳ, thậm chí nếu đó là mối đe dọa không phải là ngay lập tức; một chính sách truyền bá dân chủ trên thế giới, đặc biệt là ở Trung Đông, như một chiến lược cho cuộc chiến chống khủng bố; và sẵn sàng đơn phương theo đuổi các lợi ích quân sự của Hoa Kỳ[3][4][5]. một số các chính sách này đã được hệ thống hóa trong một văn bản quốc gia Hội đồng An ninh Quốc gia với tựa "Chiến lược An ninh Quốc gia của Hoa Kỳ" được xuất bản vào ngày 20 tháng 9 năm 2002[6].

Cụm từ "Học thuyết Bush" hiếm khi được sử dụng bởi các thành viên của chính quyền Bush. Khái niệm này dù vậy cũng đã được sử dụng ít nhất một lần, bởi Phó Tổng thống Dick Cheney, trong một bài phát biểu năm 2003 tháng sáu, trong đó ông nói, "Nếu có bất cứ ai trong thế giới ngày nay nghi ngờ mức độ nghiêm trọng của Học thuyết Bush, tôi sẽ hối thúc người đó xem xét số phận của TalibanAfghanistan, và chế độ Saddam Hussein tại Iraq"[7]. Các yếu tố chính của Học thuyết Bush được mô tả trong một tài liệu, Chiến lược An ninh Quốc gia Hoa Kỳ, xuất bản ngày 17 tháng 9 năm 2002.[8] Tài liệu này thường được trích dẫn là tuyên bố xác định của học thuyết.[9][10][11] Nó được cập nhật năm 2006[12] và được nêu như sau:[13]

Tham khảo sửa

  1. ^ a b Krauthammer, Charles (ngày 13 tháng 9 năm 2008). “Charlie Gibson's Gaffe”. The Washington Post. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2012. According to Charles Krauthammer, who was the first to use it in June 2001, the phrase has had four distinct meanings, each one succeeding another over the eight years of the George W. Bush presidency: firstly, unilateralism, i.e. unilaterally withdrawing from the Anti-Ballistic Missile Treaty and rejecting the Kyoto Protocol; secondly, after ngày 9 tháng 11 năm 2001, the "with us or against us" policy on terror; thirdly, a doctrine of pre-emptive war, e.g. Iraq; and fourthly, the idea that the fundamental mission of American foreign policy is to spread democracy throughout the world.
  2. ^ Weisman, Steven R. (ngày 13 tháng 4 năm 2002). “Editorial Observer; President Bush and the Middle East Axis of Ambiguity”. The New York Times.
  3. ^ Allen, Mike (ngày 2 tháng 5 năm 2007). “Edwards Rejects the 'War on Terror'. TIME. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2013.
  4. ^ Levin, Mark (ngày 16 tháng 8 năm 2006). “...and another thing: First Things First”. National Review. Bản gốc lưu trữ ngày 4 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 10 tháng 3 năm 2013.
  5. ^ Page, Susan (ngày 17 tháng 3 năm 2003). “Confronting Iraq”. USA Today Education.
  6. ^ National Security Council (2002). The National Security Strategy of the United States. The White House.
  7. ^ Vice President Tells West Point Cadets "Bush Doctrine" Is Serious, American Forces Press Service, ngày 2 tháng 6 năm 2003
  8. ^ Introduction - The National Security Strategy 2002, PDF
  9. ^ Opinion (ngày 13 tháng 4 năm 2003). “Aftermath; The Bush Doctrine”. New York Times. Truy cập ngày 12 tháng 9 năm 2008.
  10. ^ Opinion (ngày 22 tháng 9 năm 2002). “The Bush Doctrine”. New York Times. Truy cập ngày 12 tháng 9 năm 2008.
  11. ^ Gitlin, Todd (January/February 2003). “America's Age of Empire: The Bush Doctrine”. Mother Jones. Truy cập ngày 12 tháng 9 năm 2008. Kiểm tra giá trị ngày tháng trong: |date= (trợ giúp)
  12. ^ National Security Council (2006). The National Security Strategy of the United States. The White House.
  13. ^ National Security Council (2006). “Summary of National Security Strategy 2002”. The National Security Strategy of the United States. The White House.

Liên kết ngoài sửa

Sách sửa