Hồng Ngự (thành phố)
Hồng Ngự là một thành phố biên giới thuộc tỉnh Đồng Tháp, Việt Nam.
|
Hồng Ngự
|
|||
|---|---|---|---|
| Thành phố thuộc tỉnh | |||
| Thành phố Hồng Ngự | |||
 Một tuyến đường ven sông ở thành phố Hồng Ngự | |||
| Biệt danh | Thủ phủ cá tra | ||
| Hành chính | |||
| Quốc gia |  Việt Nam | ||
| Vùng | Đồng bằng sông Cửu Long | ||
| Tỉnh | Đồng Tháp | ||
| Trụ sở UBND | Khóm An Thạnh A, phường An Lộc | ||
| Phân chia hành chính | 5 phường, 2 xã | ||
| Thành lập | |||
| Loại đô thị | Loại III | ||
| Năm công nhận | 2018 | ||
| Địa lý | |||
| Tọa độ: 10°50′08″B 105°21′59″Đ / 10,835439°B 105,366404°Đ | |||
| |||
| Diện tích | 121,84 km²[2] | ||
| Dân số (2019) | |||
| Tổng cộng | 100.610 người[2] | ||
| Mật độ | 826 người/km² | ||
| Khác | |||
| Mã hành chính | 868[3] | ||
| Mã bưu chính | 0277.3xxxxxxx | ||
| Biển số xe | 66-H1 xxx.xx | ||
| Số điện thoại | 0277.3.563.362 | ||
Thành phố Hồng Ngự hiện là đô thị loại III, trung tâm kinh tế - xã hội phía bắc của tỉnh Đồng Tháp. Cùng với thành phố Cao Lãnh và thành phố Sa Đéc tạo thành ba trung tâm kinh tế của tỉnh.
Địa lý sửa
Thành phố Hồng Ngự nằm ở phía bắc tỉnh Đồng Tháp, cách thành phố Cao Lãnh (tỉnh lỵ) 64 km, cách Thành phố Hồ Chí Minh 226 km, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp huyện Tân Hồng
- Phía tây giáp huyện Hồng Ngự
- Phía nam giáp huyện Tam Nông
- Phía bắc giáp tỉnh Prey Veng, Campuchia.
Thành phố có diện tích 121,84 km², dân số năm 2019 là 100.610 người[2], mật độ dân số đạt 826 người/km².
Lịch sử sửa
Nguồn gốc tên gọi sửa
Theo Đại Nam thực lục, dưới thời Gia Long (1802-1820), nhà nước phong kiến nhà Nguyễn có thành lập hai đội binh mang phiên hiệu Hùng Ngự 1 và Hùng Ngự 2 phụ trách an ninh biên giới Tây Nam của Nam Bộ. Đội Hùng Ngự 1 đóng cách vàm rạch Đốc Vàng Thượng 10 trượng, gọi là thủ sở “Hùng Ngự”. Đội Hùng Ngự 2 đóng ở phía Tây vàm sông Lễ Công (sông Ông Chưởng).
Năm 1818, để ổn định biên giới, vua Gia Long cho dời đạo thủ Tân Châu lên cù lao Long Sơn (cù lao Cái Vừng tức Long Thuận, Phú Thuận bây giờ), dời đạo thủ Chiến Sai (vùng Kiến An ngày nay) đến vàm trên sông Hiệp Ân (tức sông Sở Thượng, đồn biên phòng 913 hiện nay) và thủ sở Hùng Ngự ở Đốc Vàng Thượng được dời lên bờ dưới vàm sông Hiệp Ân (tức ngay thị trấn Hồng Ngự bây giờ).
Theo sách “Gia Định thành thông chí” của Trịnh Hoài Đức, tại đây – phía đông sông Hiệp Ân – có xây một thành bằng đất, gọi là thành đất Hùng Ngự, chu vi 36 trượng 2 thước, cao 4 thước, có hai cửa. Năm Minh Mạng thứ 18 (1837), tại đây có đặt trạm quan thuế.
Trong quá trình giao tiếp, theo quy luật thuận thịnh âm, qua năm tháng Hùng Ngự được nói trại đi thành Hồng Ngự. Như vậy, cũng như Thông Bình, Tân Châu, Chiến Sai… Hùng Ngự ban đầu là phiên hiệu của một thủ sở biên phòng ngày xưa, khi dời chỗ mới vẫn giữ nguyên tên cũ và lâu ngày trở thành địa danh.
Lịch sử hành chính sửa
Trước năm 2008 sửa
Trước năm 2008, thị xã Hồng Ngự ngày nay là một phần huyện Hồng Ngự. Huyện lỵ huyện Hồng Ngự khi đó là thị trấn Hồng Ngự.
Ngày 31 tháng 8 năm 2005, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 1662/2005/QĐ-BXD về việc công nhận thị trấn Hồng Ngự là đô thị loại IV.[4]
Sau năm 2008 sửa
Ngày 23 tháng 12 năm 2008, Chính phủ ban hành Nghị định số 08/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Hồng Ngự để thành lập thị xã Hồng Ngự và các phường thuộc thị xã Hồng Ngự[1]. Theo đó:
- Thành lập thị xã Hồng Ngự trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của thị trấn Hồng Ngự và 4 xã: An Bình A, An Bình B, Bình Thạnh, Tân Hội; một phần diện tích và dân số của xã Thường Lạc thuộc huyện Hồng Ngự
- Giải thể thị trấn Hồng Ngự để thành lập 2 phường An Lộc và An Thạnh
- Thành lập phường An Lạc trên cơ sở điều chỉnh một phần diện tích và dân số của xã Thường Lạc.
Sau khi thành lập, thị xã Hồng Ngự có 12.216 ha diện tích tự nhiên và 74.569 người với 7 đơn vị hành chính trực thuộc, gồm 3 phường và 4 xã.
Ngày 19 tháng 12 năm 2018, Bộ Xây dựng ban hành Quyết định số 1593/QĐ-BXD công nhận thị xã Hồng Ngự là đô thị loại III.[5]
Ngày 18 tháng 9 năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết 1003/NQ-UBTVQH14 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 11 năm 2020)[2]. Theo đó:
- Thành lập 2 phường An Bình A và An Bình B trên cơ sở toàn bộ diện tích và dân số của 2 xã có tên tương ứng
- Thành lập thành phố Hồng Ngự thuộc tỉnh Đồng Tháp trên cơ sở toàn bộ 121,84 km² diện tích tự nhiên và 100.610 người của thị xã Hồng Ngự.
Sau khi thành lập, thành phố Hồng Ngự có 5 phường và 2 xã như hiện nay.
Hành chính sửa
Thành phố Hồng Ngự có 7 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 5 phường: An Bình A, An Bình B, An Lạc, An Lộc, An Thạnh và 2 xã: Bình Thạnh, Tân Hội.
| Đơn vị hành chính cấp xã | Phường An Bình A | Phường An Bình B | Phường An Lạc | Phường An Lộc | Phường An Thạnh | Xã Bình Thạnh | Xã Tân Hội |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Diện tích (km²) | |||||||
| Dân số (người) | |||||||
| Mật độ dân số (người/km²) | |||||||
| Số đơn vị hành chính |
Kinh tế - xã hội sửa
Đến cuối năm 2017, thành phố Hồng Ngự có tổng diện tích sàn nhà ở 1,459 triệu m², tỷ lệ nhà ở kiên cố, bán kiên cố đạt 66,48%.
Năm 2017, cơ cấu kinh tế thành phố Hồng Ngự, khu vực công nghiệp, xây dựng và thương mại dịch vụ chiếm 59,89% (tương đương 1.098,9 tỷ đồng); khu vực nông lâm, thủy sản chiếm 40,11% (tương đương 736,1 tỷ đồng). Cụm công nghiệp ở Hồng Ngự cũng chủ yếu chế biến nông, thủy sản để tạo ra một chuỗi liên kết gia tăng giá trị nông, thủy sản, thu hút hàng nghìn lao động có việc làm ổn định.
Về tăng trưởng kinh tế, tốc độ tăng trường GDP bình quân của thành phố Hồng Ngự giai đoạn 2015-2017 đạt 7,6%, thu nhập bình quân đầu người năm 2017 ướt đạt khoảng 41 triệu đồng/người/năm, bằng khoảng 76% thu nhập bình quân đầu người cả nước trong năm 2017.
Với tầm quan trọng đó thành phố Hồng Ngự đã được tỉnh xác định là vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc của tỉnh về nông nghiệp và kinh tế biên giới không những đã có phạm vi ảnh hưởng trong vùng tỉnh mà còn có khả năng ảnh hưởng tới khu vực ngày càng mạnh, góp phần phát triển chung cho cả khu vực kinh tế vùng Đồng Tháp Mười và vùng biên giới Việt Nam - Campuchia.
Giáo dục sửa
- Các trường học trên địa bàn thành phố
|
|
|
Y tế sửa
- Bệnh viện Đa khoa Thành phố Hồng Ngự
- Bệnh viện Tâm Trí - Hồng Ngự.
Giao thông sửa
Với lợi thế và vị trí ảnh hưởng trong vùng, thành phố Hồng Ngự được xác định là một trong ba cụm đô thị của tỉnh Đồng Tháp cùng thành phố Cao Lãnh và thành phố Sa Đéc với trục hành lang quốc lộ 30 từ huyện Thanh Bình, thành phố Hồng Ngự đến huyện Hồng Ngự và Tân Hồng. Trục lộ chính của thành phố hiện nay là đường Nguyễn Tất Thành. Một số cây cầu ở thành phố Hồng Ngự: cầu Nguyễn Tất Thành, cầu Sở Thượng 1 (hay còn được gọi là cầu Rồng)…
Danh nhân sửa
- Bà Nguyễn Thanh Thảo (sinh năm 1974): Đại biểu Quốc hội Việt Nam khóa XIII. Quê ở xã An Bình (nay là 2 phường An Bình A và An Bình B).
Chú thích sửa
- ^ a b “Nghị định 08/NĐ-CP về việc đề nghị điều chỉnh địa giới hành chính huyện Hồng Ngự để thành lập thị xã Hồng Ngự; thành lập phường thuộc thị xã Hồng Ngự, tỉnh Đồng Tháp”.
- ^ a b c d e “Nghị quyết số 1003/NQ-UBTVQH14 năm 2020 về việc thành lập phường An Bình A, phường An Bình B thuộc thị xã Hồng Ngự và thành phố Hồng Ngự thuộc tỉnh Đồng Tháp”.
- ^ Tổng cục Thống kê
- ^ “Quyết định số 1662/2005/QĐ-BXD về việc công nhận thị trấn Hồng Ngự là đô thị loại IV do Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành”.
- ^ “TX.Hồng Ngự được công nhận đô thị loại III”. Báo Đồng Tháp. 20 tháng 12 năm 2018.