Hoa Mộc Lan

Bài này viết về nhân vật nữ anh hùng. Đối với phim của Disney làm năm 1998 về nhân vật này, xem Hoa Mộc Lan (phim). Đối với các định nghĩa khác, xem Mộc lan.

Hoa Mộc Lan (tiếng Trung: 花木蘭; bính âm: Huā Mùlán; Wade–Giles: Hua¹ Mu⁴-lan²) là một nhân vật nữ anh hùng trong truyền thuyết dân gian Trung Quốc, xuất hiện lần đầu trong một truyện thơ (木蘭詩) mô tả bà sống vào khoảng đầu thời kỳ Bắc Ngụy (386 – 534).

Hoa Mộc Lan 花木兰
"Hoa Mộc Lan chuẩn bị ra trận" Sơn dầu trên lụa
Phồn thể	花木蘭
Giản thể	花木兰
Bính âm Hán ngữ	Huā Mùlán
Phiên âm Tiếng Cám - Bính âm fa1 muk6 lan4 Quan thoại - Bính âm Hán ngữ Huā Mùlán - Wade–Giles Hua1 mu4 lan2 Tiếng Quảng Đông - Việt bính Faa1 muk6 laan4

Giai thoại

Tượng Hoa Mộc Lan và cha, tại Tân Hương, Hà Nam

Thời Bắc Ngụy có một cô gái tên Hoa Mộc Lan, mồ côi mẹ, sống cùng cha là Hoa Hồ. Ngay từ nhỏ đã xinh đẹp, thông minh, được cha yêu quý, cho học cả thơ văn võ thuật. Sở dĩ lấy tên Mộc Lan vì cha mẹ đi cầu tự trên núi Mộc Lan quê nhà, sau đó sinh ra nàng. Riêng về võ nghệ, Mộc Lan được nhà sư chùa Đại Ngô truyền dạy các môn đao kiếm, lại giảng cho cả binh pháp, nên mới 10 tuổi, mà Mộc Lan đã có tài nghệ khác thường (vị sư này chính là Ngũ Vân Thiệu, một võ tướng vì thất thủ thành Nam Xương, nên bỏ trốn rồi đổi họ tên đi tu). Năm Hoa Mộc Lan 18 tuổi, dân tộc du mục Nhu Nhiên xâm phạm biên cảnh, quân tình khẩn cấp, toàn dân Bắc Nguỵ lên đường ra trận. Hoa Mộc Lan không muốn cha già cực khổ, lén chuốc rượu cha, âm thầm lên đường tòng quân. Lúc mới vào quân doanh, Hoa Mộc lan tinh thông võ nghệ khiến phó doanh Văn Thái chú ý. Lần nọ, Hoa Mộc Lan vô tình tắm suối nước nóng của doanh trưởng, gặp phải Văn Thái, cô đả thương Văn Thái, nhưng nguy cơ dần dần uy hiếp Hoa Mộc Lan…

Hình ảnh Hoa Mộc Lan trong văn hóa

Kịch

• Tiếng Trung: vở kinh kịch và các thể loại ca kịch Trung Quốc khác đã xây dựng nhiều vở kịch về Hoa Mộc Lan
• Tiếng Việt: sân khấu cải lương Sài Gòn thời Việt Nam cộng hòa đã có nhiều vở cải lương về đề tài nhân vật này.

Phim

• Phim Hoa Mộc Lan ra trận năm 1939 (木兰从军).
• Phim Nữ tướng hào kiệt (1999) Viên Vịnh Nghi
• Phim Nữ tướng quân Hoa Mộc Lan năm 1964
• Phim Hoa Mộc Lan năm 2009 của đạo diễn Mã Sở Thành, diễn viên Triệu Vy.
• Phim Mộc Lan năm 2011 của đạo diễn Jan de Bont, kịch bản phim John Blickstead với sự tham gia diễn xuất của ngôi sao màn bạc Hoa ngữ Chương Tử Di. Tuy nhiên hiện nay dự án vẫn chưa được thực hiện.
• Phim Hoa Mộc Lan Truyền Kỳ năm 2012 của đạo diễn Ngụy Đào, diễn viên vai Hoa Mộc Lan: Hầu Mộng Dao
• Phim Mulan năm 2020 Lưu Diệc Phi

Truyền hình

• Kịch truyền hình năm 1998 tại Hồng Kông của hãng TVB, với diễn xuất của Mariane Chan.
• Phim bộ truyền hình năm 1999 của Đài Loan, do Viên Vịnh Nghi thủ vai.

Hoạt hình

Phim Hoa Mộc Lan năm 1998

• Phim hoạt hình Hoa Mộc Lan năm 1998 và phần 2 năm 2005 của hãng Walt Disney Pictures
• Phim hoạt hình Bí mật Hoa Mộc Lan của đạo diễn Peter Fernande

Trò chơi

Nữ tướng Hoa Mộc Lan trong trò chơi Vương Giả Vinh Diệu (2015)

Liên kết ngoài

• Ode to Mulan The original poem in Chinese and English side-by-side translation.
• The poem in Chinese calligraphy (images), simplified characters, traditional characters, and an English translation
• The poem in printed Chinese, with hyperlinks to definitions and etymologies
• The female individual and the empire: A historicist approach to Mulan and Kingston's woman warrior
• Mulan in Legends
• The Legend of Mu Lan: A Heroine of Ancient China A bilingual Chinese/English picture book of the Mulan legend