Wikipedia

Khu công nghiệp Kaesong

Vùng công nghiệp Kaesŏng là một đặc khu công nghiệp của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên. Đặc khu này được thành lập vào năm 2002, tách ra từ thành phố trực thuộc trung ương Kaesŏng cũ. Ngày 10 tháng 2 năm 2016,nó đã bị chính phủ Hàn Quốc tạm thời đóng cửa và tất cả các nhân viên bị chính quyền Park Geun-hye triệu hồi[1], mặc dù Tổng thống Hàn Quốc, Moon Jae-in, đã báo hiệu mong muốn "mở lại và mở rộng" khu vực.[2]

Khu công nghiệp Kaesong
Chuyển tự Tiếng Triều Tiên
 • Hangul개성 공업 지구
 • Hanja開城工業地區
 • Romaja quốc ngữGaeseong Gongeop Jigu
 • McCune–ReischauerKaesŏng Kongŏp Chigu
Chuyển tự Tên ngắn
 • Hangul개성
 • Hanja開城
 • Romaja quốc ngữGaeseong
 • McCune–ReischauerKaesŏng
Một khu vực bên trong khu công nghiệp Kaesŏng
Một khu vực bên trong khu công nghiệp Kaesŏng
Bản đồ CHDCND Triều Tiên với vị trí của Khu công nghiệp Kaesŏng
Bản đồ CHDCND Triều Tiên với vị trí của Khu công nghiệp Kaesŏng
Khu công nghiệp Kaesong trên bản đồ Thế giới
Khu công nghiệp Kaesong
Khu công nghiệp Kaesong
Quốc giaBắc Triều Tiên
Chính quyền
 • KiểuĐặc khu công nghiệp
Diện tích
 • Tổng cộng66 km² km2 (Lỗi định dạng: giá trị đầu vào không hợp lệ khi làm tròn mi2)
Múi giờUTC+9 sửa dữ liệu
Tiếng địa phươngSeoul Dialect
Tách ra từ Kaesong vào năm 2002.

Điểm đáng chú ý nhất của nó là khu công nghiệp Kaesŏng, hoạt động từ 2004 đến 2016 như là một sự phát triển kinh tế hợp tác với Hàn Quốc. Khu công nghiệp nằm cách DMZ Liên Triều 10 kilomet về phía bắc, và một giờ lái xe từ Seoul, với các tuyến đường bộ và đường sắt kết nối trực tiếp đến Hàn Quốc. Khu công nghiệp cho phép các công ty Hàn Quốc sử dụng lao động giá rẻ được đào tạo, có kỹ năng và thông thạo tiếng Hàn, đồng thời cung cấp cho Triều Tiên một nguồn ngoại tệ quan trọng.[3] Điện và dịch vụ điện thoại ở khu công nghiệp này đều được cung cấp từ phía Hàn Quốc. Tại đây có tới hơn 50 ngàn công nhân Triều tiên làm việc cho 123 hãng Hàn Quốc.[4]

Vào tháng 4 năm 2013, 123 công ty Hàn Quốc đã sử dụng khoảng 53.000 công nhân Bắc Triều Tiên và 800 nhân viên Hàn Quốc. Tiền lương của họ, tổng cộng 90 triệu đô la mỗi năm, đã được trả trực tiếp cho chính phủ Bắc Triều Tiên.[5]

Vào thời điểm căng thẳng giữa hai miền Triều Tiên, việc tiếp cận từ phía nam vào Khu công nghiệp đã bị hạn chế.[3] Vào ngày 3 tháng 4 năm 2013, trong cuộc khủng hoảng Liên Triều năm 2013, Triều Tiên đã chặn quyền truy cập vào khu vực đối với tất cả công dân Hàn Quốc. Ngày 8 tháng 4 năm 2013,chính phủ Bắc Triều Tiên đã di chuyển tất cả 53.000 công nhân Bắc Triều Tiên khỏi khu công nghiệp Kaesŏng, đóng cửa mọi hoạt động.[5][6] Ngày 15 tháng 8 năm 2013, cả hai miền đã đồng ý rằng khu công nghiệp nên được mở cửa trở lại.[7]

Vào ngày 10 tháng 2 năm 2016, Bộ Thống nhất Hàn Quốc tuyên bố rằng khu công nghiệp sẽ "tạm thời" đóng cửa và tất cả các nhân viên bị triệu hổi, một phần để phản đối các hành động khiêu khích của Triều Tiên, bao gồm cả phóng vệ tinh và thử bom hạt nhân được tuyên bố vào tháng 1 năm 2016.[1] Ngày hôm sau, Triều Tiên tuyên bố sẽ trục xuất tất cả công nhân Hàn Quốc và nói rằng họ sẽ đóng băng tất cả các tài sản và thiết bị của Hàn Quốc tại khu công nghiệp chung. Tất cả 280 công nhân Hàn Quốc có mặt tại Kaesŏng đã rời đi vài giờ sau khi Triều Tiên tuyên bố.

Khu công nghiệp KaesongSửa đổi

Việc xây dựng bắt đầu vào tháng 6 năm 2003 và vào tháng 8 năm 2003, hai miền Triều Tiên đã phê chuẩn bốn hiệp định thuế và kế toán để hỗ trợ đầu tư. Việc xây dựng thí điểm đã được hoàn thành vào tháng 6 năm 2004 và khu công nghiệp đã mở cửa vào tháng 12 năm 2004.[8]

Giai đoạn 1Sửa đổi

Trong giai đoạn đầu, 15 công ty Hàn Quốc đã xây dựng các cơ sở sản xuất. Ba trong số các công ty bắt đầu hoạt động vào tháng 3 năm 2005. Kế hoạch giai đoạn đầu dự kiến có sự tham gia của 250 công ty Hàn Quốc từ năm 2006, sử dụng 100.000 lao động vào năm 2007.

Giai đoạn cuối kế hoạchSửa đổi

Công viên dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2012, bao gồm 65 km2 và sử dụng 700.000 người. Kế hoạch cũng yêu cầu một khu vực phụ trợ, khoảng một phần ba diện của khu công nghiệp, dành cho các hoạt động nâng cao chất lượng sống. Cụ thể, điều này có nghĩa là việc tạo ra các khu dân cư, bệnh viện, trung tâm mua sắm và thậm chí là một công viên chủ đề được đề xuất để thu hút khách du lịch.

Tổ chứcSửa đổi

Khu công nghiệp Kaesong được điều hành bởi một ủy ban của Hàn Quốc với hợp đồng thuê 50 năm bắt đầu từ năm 2004. Hyundai Asan, một công ty con của Tập đoàn Hyundai Hàn Quốc, đã được Bình Nhưỡng thuê để phát triển khu vực.[9] Các công ty đang tận dụng lao động giá rẻ có sẵn ở miền Bắc để cạnh tranh với Trung Quốc nhằm tạo ra hàng hóa cấp thấp như giày dép, quần áo và đồng hồ.[9]

Park Suhk-sam, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc, dự đoán khu công nghiệp có thể tạo ra 725.000 việc làm và tạo ra 500 triệu đô la thu nhập tiền lương cho nền kinh tế Bắc Triều Tiên vào năm 2012.Năm năm sau, sẽ kiếm thêm 1,78 tỷ đô la từ thuế thu nhập doanh nghiệp hằng năm đánh vào các công ty Hàn Quốc tham gia dự án công nghiệp.[10]

Các công ty hoạt động trong khu công nghiệpSửa đổi

Vào cuối năm đầu tiên hoạt động, 11 công ty Hàn Quốc đã hoạt động trong vùng. Năn 2006,15 công ty ban đầu đã bắt đầu sản xuất bao gồm JCCOM, Yongin Electronics, TS Precision Machinery, JY Solutec, Magic Micro, Hosan Ace, Romanson, Munchang Co., Daewha Fuel Pump, Taesong Industrial, Bucheon Industrial, Samduk Trading, Shinwon, SJ Tech, và Sonoko Cuisine Ware.[11] Vào tháng 2 năm 2016, ngay trước khi khu công nghiệp đóng cửa lần cuối, số lượng các công ty Hàn Quốc hoạt động tại đây đã tăng lên 124.[12] Các loại sản xuất khác nhau được thực hiện trong khu công nghiệp bao gồm 71 công ty dệt may, 9 công ty sản xuất hóa chất, 23 công ty kinh doanh kim loại và máy móc, 13 công ty sản xuất điện tử và 8 công ty sản xuất khác.[13]

Trở ngạiSửa đổi

Khu vực phải đối mặt với một số trở ngại. Trong số những vấn đề cấp bách nhất là các lệnh trừng phạt kinh tế của Mỹ đối với Triều Tiên, cấm nhập khẩu các công nghệ và hàng hóa quan trọng, như máy tính.[9]

Thỏa thuận tiền lương và tiền thuê đấtSửa đổi

 
FamilyMart trong khu công nghiệp. Người Bắc Triều Tiên bị cấm sử dụng cửa hàng tiện lợi, nơi được thiết lập để phục vụ lao động Hàn Quốc. Tiền Hàn Quốc không được chấp nhận.[14]

Vào tháng 5 năm 2009, Bình Nhưỡng tuyên bố đơn phương hủy bỏ các thỏa thuận về tiền lương và tiền thuê đất tại khu công nghiệp. Vào tháng 6 năm 2009, họ cũng yêu cầu mức lương mới 300 đô la một tháng cho 40.000 công nhân của mình, so với 75 đô la mà họ đã nhận được trước đó.[15]

Vào tháng 9 năm 2009, một chuyến thăm tới Bắc Triều Tiên của Chủ tịch Hyundai Group đã dẫn đến một giải pháp đối với các yêu cầu của Triều Tiên, với mức tăng lương nhẹ và không thay đổi tiền thuê đất.[16]

Năm 2012, tiền lương ước tính khoảng 160 đô la mỗi tháng, khoảng một phần năm mức lương tối thiểu của Hàn Quốc và khoảng một phần tư tiền lương điển hình của Trung Quốc.[17]

Thuế và doanh thuSửa đổi

Năm 2012, Bộ Thống nhất Hàn Quốc được thông báo rằng 8 trong số 123 công ty hiện tại đã nhận được thông báo thu thuế. Các thông báo được đưa ra bởi một quyết định đơn phương của Triều Tiên. Tám công ty đã được thông báo về một hoá đơn phải trả, 170.208.077 Won (160.000 đô la Mỹ) tiền thuế; hai trong số các công ty đã trả 20.000 đô la tiền thuế cho Triều Tiên.[18]

Các quyết định đơn phương của Central Special Direct General Bureau (CSDGB) sửa đổi quy định là vi phạmLuật công nghiệp Kaesŏng, trong đó yêu cầu bất kỳ sửa đổi nào của luật phải được đàm phán giữa hai miền

Lần đầu tiên, vào năm 2011, các công ty trong khu công nghiệp đã ghi nhận lợi nhuận hoạt động trung bình là 56 triệu Won(56.241 đô la Mỹ), sau nhiều năm thâm hụt.[18]

Green DoctorsSửa đổi

Green Doctors, là một tổ chức phi chính phủ được thành lập ở Busan tháng 2 năm 2004, đã nhận được sự cho phép chính thức của chính phủ để mở một bệnh viện trong khu vực vào năm 2005.Kể từ đó, nó đã điều trị y tế cho các công nhân tại Kaesŏng cho đến khi đóng cửa khu phức hợp. Các bác làm việc ở đó không nhận lương.[19]

Sự cố CheonanSửa đổi

Vào tháng 5 năm 2010, sau sự cố ROKS Cheonan và phản ứng của Hàn Quốc, Triều Tiên đã cắt đứt quan hệ với Hàn Quốc và đóng cửa Văn phòng Tư vấn;[20] tuy nhiên, các hoạt động hiện có trong khu vực vẫn duy trì các hoạt động sản xuất,[21] và vận chuyển và điện thoại đến Hàn Quốc vẫn hoạt động bình thường.[22]

Đóng cửa và mở lại năm 2013Sửa đổi

Ngày 3 tháng 4 năm 2013, Triều Tiên bắt đầu từ chối lao động Hàn Quốc tiếp cận khu vực công nghiệp Kaesong. Điều này xảy ra khi căng thẳng bắt đầu leo thang nhanh chóng giữa Seoul và Bình Nhưỡng.[23] Vào ngày 8 tháng 4, Triều Tiên đã triệu hồi tất cả 53.000 công nhân Bắc Triều Tiên từ khu công nghiệp Kaesong, đình chỉ hoàn toàn các hoạt động của họ.[5][6] Tuy nhiên, 406 người Hàn Quốc vẫn ở khu phức hợp sau khi đóng cửa hoàn toàn.[24]

Ngày 17 tháng 4, Triều Tiên đã cấm một đoàn gồm 10 doanh nhân Hàn Quốc giao thực phẩm và đồ tiếp tế cho 200 lao động Hàn Quốc vẫn ở trong khu công nghiệp.[25] ngày 26 tháng 4 năm 2013, Hàn Quốc đã quyết định rút toàn bộ nhân viên còn lại,[26] và vào ngày 4 tháng 5, bảy người Hàn Quốc cuối cùng đã rời khỏi Khu công nghiệp Kaesong, do đó đã hoàn toàn đóng cửa.[27]

Vào ngày 4 tháng 7, cả hai miền đã đồng ý về nguyên tắc rằng Khu công nghiệp Kaesong nên được mở cửa trở lại, vì căng thẳng giữa hai nước bắt đầu hạ nhiệt.[28] Sáu vòng đàm phán đã được tổ chức mà không đạt được thỏa thuận cụ thể, với sự nhấn mạnh của Hàn Quốc về một điều khoản nhằm ngăn chặn Triều Tiên đóng cửa khu phức hợp một lần nữa trong tương lai.[29] Trong tuần đầu tiên của tháng 8, Triều Tiên đã nhắc lại rằng việc mở lại khu phức hợp là vì lợi ích của cả hai bên.[7] Ngày 13 tháng 8, Hàn Quốc cho biết họ sẽ bắt đầu trả các khoản thanh toán bảo hiểm cho các doanh nghiệp trong khu phức hợp, nhưng cũng cho biết họ đã mở ra những từ ngữ mới về vấn đề kiểm soát chung của Kaesŏng. Động thái này, được coi là tiền đề để chính thức đóng cửa khu vực, đã châm ngòi cho vòng đàm phán thứ bảy mà Hàn Quốc gọi là "trận chung kết".[30] Một thỏa thuận chính thức để mở lại khu phức hợp đã đạt được và ký vào ngày 15 tháng 8. Thỏa thuận bao gồm các điều khoản được thiết kế để đảm bảo chống lại việc đóng cửa tương tự trong tương lai. Một ủy ban hỗn hợp đã được thành lập để xác định xem liệu bồi thường sẽ được cung cấp cho các thiệt hại kinh tế do đóng cửa.[7][29]

Vào ngày 13 tháng 9, trước khi mở lại khu công nghiệp Kaesŏng, hai chính phủ đã tổ chức một cuộc họp tiểu ban để giải quyết các vấn đề bổ sung liên quan đến lối vào, lưu trú hợp pháp, thông tin liên lạc, hải quan và thông quan.[31] Điều này cũng thảo luận về việc nối lại du lịch trong Khu du lịch Núi Kumgang.[32]

Vào ngày 16 tháng 9, Kaesŏng đã được mở cửa trở lại sau năm tháng.[33] Tất cả 123 công ty hoạt động tại Kaesŏng đều trải qua tổn thất tương đương với tổng cộng 575 triệu bảng (944 triệu đô la).[34]

Đóng cửa năm 2016Sửa đổi

Ngày 10 tháng 2 năm 2016, để đáp lại vụ phóng tên lửa của Bắc Triều Tiên, Hàn Quốc tuyên bố sẽ dừng các hoạt động trong khu vực bình luận về vụ phóng là một vụ thử tên lửa đạn đạo được ngụy trang. Seoul cho biết mọi hoạt động tại khu liên hợp sẽ tạm dừng, để ngăn chặn Triều Tiên sử dụng khoản đầu tư của mình "để tài trợ cho sự phát triển hạt nhân và tên lửa". Ngày hôm sau, Triều Tiên tuyên bố sẽ trục xuất tất cả công nhân Hàn Quốc và nói rằng họ sẽ đóng băng tất cả các tài sản và thiết bị của Hàn Quốc tại khu công nghiệp chung. Tất cả 280 công nhân Hàn Quốc có mặt tại Kaesŏng đã rời đi vài giờ sau khi Triều Tiên tuyên bố.[35][36]

Vào thứ năm, ngày 11 tháng 2, một vài phút trước nửa đêm, Hàn Quốc tuyên bố đã ngừng cung cấp điện và nước vào Kaesong cung cấp cho khu vực các nhà máy.[37]

Trong chính trị nội địa của Hàn Quốc, có hai quan điểm trái ngược về việc đóng cửa năm 2016 - trong khi Đảng Saenuri lập luận về việc đóng cửa, nói rằng đó là một và là phương tiện duy nhất để chấm dứt sự khiêu khích của Bắc Triều Tiên, hai đảng khác, Đảng Minjoo và Nhân dân Đảng, phản đối Saenuri, khẳng định rằng cần nhiều thông tin liên lạc hơn và việc đóng cửa sẽ chỉ leo thang căng thẳng ở bán đảo Triều Tiên. Đảng Saenuri, đảng cầm quyền vào thời điểm đó, cho biết trong khi tuyên bố đóng cửa Khu công nghiệp Kaesŏng, "Triều Tiên đã tiến hành vụ thử hạt nhân lần thứ 4 và phóng tên lửa bất kể cảnh báo dai dẳng từ chính phủ Hàn Quốc và xã hội quốc tế. Giao tiếp và thuyết phục, hoặc 'cà rốt', không hoạt động nữa. Chúng ta cần các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ hơn đối với Triều Tiên."[38] Một số người đồng ý với Đảng Saenuri, cho rằng Hàn Quốc nên có thái độ đe dọa và không khoan nhượng hơn đối với Triều Tiên để họ không thể tiến hành các cuộc thử nghiệm như vậy một lần nữa. Mặt khác, Đảng Minjoo và Đảng Nhân dân, vốn là các đảng đối lập, đã phản bác rằng Triều Tiên chưa bao giờ ngừng khiêu khích ngay cả trong Tháng ba tàn khốc, hay nạn đói của Triều Tiên, nhấn mạnh rằng việc đóng cửa đơn giản sẽ không bao giờ ngăn Triều Tiên thử vũ khí hạt nhân và phóng tên lửa. Họ cũng nói rằng Khu công nghiệp Kaesŏng là hy vọng cuối cùng để giải quyết hòa bình đối với căng thẳng vĩnh cửu giữa miền Nam và miền Bắc, nhưng bây giờ khi nó bị đóng cửa, nỗi sợ hãi của công dân Hàn Quốc đối với quốc phòng sẽ tăng lên.[39]

Vào tháng 12 năm 2017, một hội đồng chuyên gia điều tra quyết định đóng cửa công viên đã phát hiện ra rằng không có bằng chứng nào cho thấy Triều Tiên đã chuyển tiền lương để tài trợ cho chương trình hạt nhân của mình. Người đứng đầu hội đồng Kim Jong-soo nói: "Văn phòng tổng thống đã đưa ra lập luận phân chia tiền lương làm căn cứ chính, nhưng không có thông tin cụ thể, có đủ bằng chứng và tham vấn với các cơ quan liên quan, chủ yếu trích dẫn lời khai của người đào ngũ thiếu tính khách quan và đáng tin cậy. tính hợp pháp của quyết định và có thể hạn chế sự khởi động lại phức tạp trong tương lai, đồng thời cản trở quyền của các công ty trong việc bảo vệ tài sản của họ do quá trình rút tiền vội vàng. "

Một nhóm các doanh nghiệp bị thiệt hại 250 tỷ won (200 triệu đô la) do đóng cửa đã yêu cầu một lời xin lỗi và nói: "Bây giờ yêu cầu chuyển tiền lương đã chứng minh không có căn cứ, chính phủ phải xin lỗi vì lạm dụng quyền lực nhà nước để đình chỉ khu phức hợp và nỗ lực tối đa để mở lại nó."[40]

Mở cửa Văn phòng liên lạc liên Triều năm 2018Sửa đổi

Ngày 14 tháng 8 năm 2018, Văn phòng liên lạc liên Triều đặt tại khu vực đã chính thức khai trương.[41] Mục đích của văn phòng là liên lạc nhiều hơn giữa hai miền Triều Tiên.[41]

Vào ngày 16 tháng 6 năm 2020, Bắc Triều Tiên đã phá hủy tòa nhà bằng một khối thuốc nổ, giữa lúc căng thẳng gia tăng giữa hai miền.[42]

Khôi phục việc cấp nướcSửa đổi

Vào ngày 10 tháng 10 năm 2018, Hàn Quốc đã nối lại việc cung cấp nước cho khu vực.[43] Vào ngày 11 tháng 10 năm 2018, nhà máy xử lý nước địa phương đã được khôi phục.[44]

Giao thôngSửa đổi

Có hai phương thức di chuyển đến Kaesŏng, đường bộ và đường sắt.

Đường sắtSửa đổi

Kaesŏng Industrial Region được phục vụ bởi Korean State Railway từ ga Panmun thông qua tuyến Pyongbu. Có đường sắt đến Hàn Quốc (do Korail vận hành) thông qua tuyến Gyeongui nhưng không biết những hạn chế nào được áp dụng. Một thỏa thuận để thiết lập lại dịch vụ vận chuyển hàng hóa đường sắt đã được thực hiện vào tháng 11 năm 2007.[45]

Ga gần nhất ở Hàn Quốc là ga Dorasan

Đường bộSửa đổi

Đường giới hạn có sẵn cho công nhân từ Hàn Quốc qua Quốc lộ 1 của Hàn Quốc đến DMZ và sau đó vào Kaesŏng qua AH1 ở phía Bắc. Tuyến đường giữa hai đường cao tốc là một con đường trải nhựa và một phần của tuyến AH1. Không có đường nối trên đường và một vòng quay chỉ có sẵn ở miền Nam trước khi vào miền Bắc. Truy cập vào đường bị đóng nếu có các hạn chế từ các trạm kiểm soát khi vào DMZ.

Hàng khôngSửa đổi

Không có lựa chọn du lịch hàng không có sẵn từ Kaesŏng đến Hàn Quốc. Sân bay Nam Sohung là sân bay gần Kaesŏng nhất ở phía Bắc, nhưng nó không phục vụ các chuyến bay đi Hàn Quốc.

Các sân bay gần nhất ở miền Nam là Sân bay Quốc tế Gimpo và Sân bay Quốc tế Incheon, từ đó có thể đưa đường bộ đến khu vực công nghiệp.

Xem thêmSửa đổi

Chú thíchSửa đổi

  1. ^ a b “S.Korea temporarily closes Kaesŏng Industrial Complex - NK News - North Korea News”. ngày 10 tháng 2 năm 2016.
  2. ^ Chang, Jae-soon (ngày 8 tháng 5 năm 2017). “THAAD deployment could raise cost-sharing questions: CRS report”. Yonhap News Agency (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2017.
  3. ^ a b “North Korea's resort seizure ends project of hope”. BBC. ngày 22 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2013.
  4. ^ focus.de: Konflikt mit Südkorea - Nordkorea riegelt Industriepark Kaesong ab, 3. April 2013
  5. ^ a b c Gale, Alastair. “North Korea Suspends Operations at Kaesŏng Industrial Complex - WSJ.com”. Online.wsj.com. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2013.
  6. ^ a b “N. Korea Urgers Foreigners to Flee From S. Korea”. The Express. ngày 10 tháng 4 năm 2013. tr. 6.
  7. ^ a b c “Koreas 'reach deal' to re-open Kaesong industrial zone”. BBC. ngày 14 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 16 tháng 8 năm 2013.
  8. ^ N Korean Industrial Complex Made Ready For Seoul's Investment, Northeast Asia Peace and Security Network, 2004-06-30. Truy cập 2008-01-18.
  9. ^ a b c An Oasis of Capitalism, Newsweek, 2005-09-19. Truy cập at the Internet Archive on 2008-01-19
  10. ^ Bridging the Korean Economic Divide, Business Week, ngày 8 tháng 3 năm 2006. Truy cập 2008-01-19
  11. ^ Sang-hun, Choe (ngày 10 tháng 2 năm 2016). “South Korea to Shut Joint Factory Park, Kaesŏng, Over Nuclear Test and Rocket”. The New York Times.
  12. ^ “What is the Kaesong Industrial Complex?”. BBC News. ngày 10 tháng 2 năm 2016.
  13. ^ editors, Bernhard Seliger, Werner Pascha (2011). Towards a Northeast Asian security community implications for Korea's growth and economic development. New York, NY: Springer Science+Business Media, LLC. ISBN 978-1441996572.Quản lý CS1: văn bản dư: danh sách tác giả (liên kết)
  14. ^ A One-Hour Commute to Another World - Los Angeles Times. Articles.latimes.com (2010-06-13). Truy cập 2013-08-14.
  15. ^ N Korea demands millions News24
  16. ^ “N. Korea withdraws demand for steep wage hike at joint park”. Yonhap. ngày 11 tháng 9 năm 2009. Truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2011.
  17. ^ Dexter Roberts (ngày 19 tháng 1 năm 2012). “North Korea, New Land of Opportunity?”. Bloomberg Businessweek. Truy cập ngày 5 tháng 9 năm 2012.
  18. ^ a b “Companies in Kaesong Industrial Complex Receive Unannounced Tax Notices”. The Institute for Far Eastern Studies. 25 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 6 tháng 1 năm 2013.
  19. ^ 임, 원철 (ngày 21 tháng 8 năm 2013). “[만나봅시다] 설립 10돌 재단법인 그린닥터스 정근 이사장”. 부산일보. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2013.
  20. ^ Thatcher, Jonathan (ngày 25 tháng 5 năm 2010). “Text from North Korea statement”. Reuters.
  21. ^ “Seoul Decides to Continue Kaesong Project, Humanitarian Aid”. The Chosun Ilbo. ngày 25 tháng 5 năm 2010. Truy cập ngày 25 tháng 5 năm 2010.
  22. ^ Kim So Yeol (ngày 26 tháng 5 năm 2010). “North Korea Responds to Firm South Korean Stance”. The Daily NK. Truy cập ngày 26 tháng 5 năm 2010.
  23. ^ North Korea blocks South workers from Kaesŏng zone BBC News. ngày 3 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2013
  24. ^ Kim, Christine; Lee, Joyce.North Korea warns foreigners to leave South amid new threats of war Lưu trữ 2015-09-24 tại Wayback Machine Reuters. ngày 9 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 11 tháng 4 năm 2013
  25. ^ N. Korea blocks S. Korean food delivery to Kaesŏng staff AFP News. ngày 17 tháng 4 năm 2013. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2013
  26. ^ Alastair Gale and Jeyup S. Kwaak (ngày 26 tháng 4 năm 2013). “Seoul to Pull Workers out of North Korea”. Wall Street Journal. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2013.
  27. ^ “개성공단 사실상 잠정폐쇄”. Kyeong Ki News. Truy cập ngày 5 tháng 5 năm 2013.
  28. ^ “Kaesong talks: North and South Korea reach agreement”. BBC. ngày 7 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 8 tháng 7 năm 2013.
  29. ^ a b “South and North Korea agree to reopen Kaesong”. Radio Australia. AFP. ngày 14 tháng 8 năm 2013. Truy cập ngày 16 tháng 8 năm 2013.
  30. ^ Jasper Kim (ngày 15 tháng 8 năm 2013). “How the Koreas Got to Yes on Kaesong”. Wall Street Journal. Truy cập ngày 16 tháng 8 năm 2013.
  31. ^ “남북, 개성공단 출입.체류, 3통 문제 추가 논의”. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2013.
  32. ^ 김, 민서 (ngày 25 tháng 9 năm 2013). “北 이산상봉 연기 군부 강경파 탓… 대외 의사결정 '쥐락펴락'”. Segye Ilbo. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2013.
  33. ^ K.J. Kwon (ngày 16 tháng 9 năm 2013). “North and South Korea reopen Kaesong Industrial Complex”. CNN. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2014.
  34. ^ “South Koreans head back north to reopened Kaesŏng complex”. Associated Press. ngày 15 tháng 9 năm 2013. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2014.
  35. ^ “North Korea 'executes' army chief of staff Ri Yong-gil”. BBC News. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016.
  36. ^ “South Korea to Halt Work at Joint Industrial Park With North”. NBC News. Truy cập ngày 10 tháng 2 năm 2016.
  37. ^ “South Korea, U.S. to discuss missile defense; South cuts power to Kaesŏng park”. Reuters. ngày 12 tháng 2 năm 2016. Truy cập ngày 12 tháng 2 năm 2016.
  38. ^ “[시사NIE] 개성공단 폐쇄 찬반 논쟁” (bằng tiếng Hàn). ngày 23 tháng 2 năm 2016. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2016.
  39. ^ Tokyo, Justin McCurry; agencies (ngày 10 tháng 2 năm 2016). “Seoul shuts down joint North-South Korea industrial complex”. The Guardian (bằng tiếng Anh). ISSN 0261-3077. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2016.
  40. ^ Shin, Hyonhee. “South Korea 'humbly accepts' there is no proof border park cash...”.
  41. ^ a b “Koreas open 1st liaison office for better communication”. AP NEWS. ngày 14 tháng 9 năm 2018.
  42. ^ “N Korea blows up joint liaison office with South”. BBC News (bằng tiếng Anh). ngày 16 tháng 6 năm 2020. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2020.
  43. ^ “South Korea resumes supplying water to border town in the North”. South China Morning Post. ngày 10 tháng 10 năm 2018.
  44. ^ “Water treatment plants in Kaesong Industrial Complex reopened along with joint liaison office”. english.hani.co.kr.
  45. ^ “Two Koreas agree rail timetable”. BBC News. ngày 16 tháng 11 năm 2007.

Liên kết ngoàiSửa đổi

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Khu_công_nghiệp_Kaesong&oldid=65825760”