Lý Thiện
Lý Thiện (Hán tự: 李善), tự Thứ Tôn (次孫), là một nhân vật người Trung Quốc trong lịch sử Việt Nam giai đoạn phiên thuộc phuơng Bắc lần thứ hai, sống vào thời Đông Hán, giữ tước vị thái tử xá nhân và là người cai trị một phần Việt Nam (Huyện Nhật Nam, Bắc thuộc Giao Chỉ) vào cuối thế kỷ thứ nhất, thời vua Hán Minh Đế.[1]
| Lý Thiện | |
|---|---|
| Tên chữ | Thứ Tôn |
| Thông tin cá nhân | |
| Nghề nghiệp | chính khách |
| Quốc tịch | Đông Hán |
Sinh thời sửa
Lý Thiện nguyên quán huyện Dục Duơng, quận Nam Duơng (nay là phía nam thành phố Nam Dương, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc), vốn làm nô bộc trong phủ Lý Nguyên (李元), một quý tộc địa phương huyện Dục Duơng, quận Nam Duơng. Thời Kiến Vũ, đời vua Hán Quang Vũ Đế, có dịch bệnh hoành hành nhiều nơi, gia đình Lý Nguyên lần lượt mất đi vì bệnh, chỉ còn sót lại một đứa trẻ vừa được vài ngày tuổi, đám gia đinh cùng nhau bàn bạc giết chết đứa trẻ và phân chia tài sản cho nhau. Trước tình cảnh đó, ông bỏ trốn cùng đứa bé và quay lại sau khi Lý Tục được 10 tuổi. Ông tố cáo tội trạng của đám người hầu năm xưa và đòi lại địa vị cho Lý Tục. Hán Quang Vũ Đế nghe tin liền phong cho cả hai chức quan thái tử xá nhân.[2]
Thời vua Hán Minh Đế, Lý Thiện nhậm chức Thái thú Nhật Nam, nổi tiếng cai trị bằng lòng nhân ái và cảm hóa được người dân địa phuơng. Về sau gia phong Thái thú quận Cửu Giang, nhưng không may qua đời trong quá trình thụ chức.[3]
Chú thích sửa
- ^ 《後漢書·李善傳》：李善字次孫，南陽淯陽人也。
- ^ 《後漢書·李善傳》：本同縣李元蒼頭也。建武中疫疾，元家相繼死沒，唯孤兒續始生數旬，而貲財千萬，諸奴婢私共計議，欲謀殺續，分其財產。善深傷李氏而力不能制，乃潛負續逃去，隱山陽瑕丘界中，親自哺養，乳為生湩。推燥居濕，備嘗艱勤。續雖在孩抱，奉之不異長君，有事輒長跪請白，然後行之。閭里感其行，皆相率修義。續年十歲，善與歸本縣，修理舊業。告奴婢於長吏，悉收殺之。時鐘離意為瑕丘令，上書薦善行狀。光武詔拜善及續並為太子舍人」
- ^ 《後漢書·李善傳》：善顯宗時辟公府，以能理劇，再遷日南太守。從京師之官，道經淯陽，過李元冢。未至一里，乃脫朝服，持鋤去草。及拜墓，哭泣甚悲，身自炊爨，執鼎俎以修祭祀。垂泣曰：「君夫人，善在此。」盡哀，數日乃去。到官，以愛惠為政，懷來異俗。遷九江太守，未至，道病卒。