Lạc (phương ngữ Miền Bắc) hay đậu phộng (phương ngữ miền nam), đậu phụng (phương ngữ Miền Trung) (danh pháp hai phần: Arachis hypogaea), là một loài cây thực phẩm thuộc họ Đậu có nguồn gốc tại TrungNam Mỹ. Nó là loài cây thân thảo hàng năm có thể tăng chiều cao từ 30–50 cm. Lá mọc đối, kép hình lông chim với bốn lá chét, kích thước lá chét dài 1–7 cm và rộng 1–3 cm. Hoa dạng hoa đậu điển hình màu vàng có điểm gân đỏ, cuống hoa dài 2–4 cm. Sau khi thụ phấn, quả phát triển thành một dạng quả đậu dài 3–7 cm, chứa 1-4 hạt (ánh), và quả (củ) thường giấu xuống đất để phát triển. Trong danh pháp khoa học của loài cây này thì phần tên chỉ tính chất loài có hypogaea nghĩa là "dưới đất" để chỉ đặc điểm quả được giấu dưới đất. Hạt lạc (ánh lạc) là loại thực phẩm rất giàu năng lượng vì có chứa nhiều lipid.

Arachis hypogaea
Phân loại khoa học
Giới (regnum)Plantae
(không phân hạng)Angiospermae
(không phân hạng)Eudicots
(không phân hạng)Rosids
Bộ (ordo)Fabales
Họ (familia)Fabaceae
Phân họ (subfamilia)Faboideae
Tông (tribus)Aeschynomeneae
Chi (genus)Arachis
Loài (species)hypogaea
Phân loài và biến thể
  • subsp. fastigiata Waldron
    • var. aequatoriana Krapov. & W. C. Greg
    • var. fastigiata (Waldron) Krapov. & W. C. Greg
    • var. peruviana Krapov. & W. C. Greg
    • var. vulgaris Harz
  • subsp. hypogaea L.
    • var. hirsuta J. Kohler
    • var. hypogaea L.
Danh pháp đồng nghĩa[1]
  • Arachis nambyquarae Hoehne
  • Lathyrus esquirolii H. Lév.
Ruộng Đậu phộng ở Phú Hữu, An Phú, An Giang.

Lịch sử sửa

Loài cây này được khai hoang đầu tiên bởi cư dân vùng sông Paraguay và Parama ở vùng Chaco của Paraguay và Bolivia.

Sản xuất sửa

10 quốc gia hàng đầu sản xuất lạc (tính đến 11 tháng 6 năm 2008)
Quốc gia Sản lượng (tấn) Cước chú
  Trung Quốc 13.090.000
  Ấn Độ 6.600.000 *
  Nigeria 3.835.600 F
  Hoa Kỳ 1.696.728
  Indonesia 1.475.000
  Myanmar 1.000.000 F
  Argentina 714.286
  Việt Nam 490.000 F
  Sudan 460.000 *
  Tchad 450.000 *
  Thế giới 34.856.007 A
F = FAO ước đoán, * = nguồn bán chính thức, C = nguồn ước tính A = nguồn tổng hợp (gồm sản lượng chính thức, bán chính thức và ước đoán);

Nguồn: Food And Agricultural Organization of United Nations: Economic And Social Department: The Statistical Devision

Hình ảnh sửa

Tham khảo sửa

  1. ^ “The Plant List: A Working List of All Plant Species”. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden. 2013. Bản gốc lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2018. Truy cập ngày 13 tháng 2 năm 2015.

Liên kết ngoài sửa