Lisl Goldarbeiter
Lisl Goldarbeiter (23 tháng 3 năm 1909 – 14 tháng 12 năm 1997) là một người mẫu kiêm diễn viên người Áo, vào năm 1929 cô trở thành người Áo đầu tiên và duy nhất giành được danh hiệu Hoa hậu Hoàn vũ.[a][1][2] Cô cũng đã tham gia cuộc thi Hoa hậu Châu Âu năm 1929.
Lisl Goldarbeiter | |
|---|---|
,_by_Hermann_Schieberth.jpg) Goldarbeiter vào năm 1929 | |
| Sinh | 23 tháng 3, 1909 Viên, Áo |
| Mất | 14 tháng 12 năm 1997 (88 tuổi) Budapest, Hungary |
| Nghề nghiệp | người mẫu, diễn viên |
| Phối ngẫu | Fritz Spielmann
(cưới 1930–1937) Marci Tenczer (cưới 1949) |
Cuộc đời sửa
Goldarbeiter sinh ngày 23 tháng 3 năm 1909 tại Viên, Áo. Cô sinh ra trong một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu Áo-Hung gốc Do Thái.[3] Cô là con gái của Izidor Goldarbeiter (sinh năm 1877), một nhà buôn thời trang đến từ Szeged, Hungary và Aloisia nhũ danh Schimek (1884-1967).
Vào ngày 11 tháng 6 năm 1929, Goldarbeiter trở thành người đầu tiên không phải là người Mỹ giành được chiến thắng trong cuộc thi sắc đẹp Hoa hậu Hoàn vũ được tổ chức tại Galveston, Texas.[4][5][6] Lisl được bầu chọn là Hoa hậu Hoàn vũ năm 1929 sau một quyết định nhất trí của ban tổ chức cuộc thi. Hoa hậu Mỹ giành vị trí thứ hai và các vị trí thứ ba, thứ tư và thứ năm cũng thuộc về các đại diện Mỹ từ Ohio, Dallas và Massachusetts. Trong số 34 thí sinh, 27 người đến từ Mỹ.[7]
Cùng năm 1929, cô đoạt giải Nhì tại cuộc thi sắc đẹp Hoa hậu Châu Âu tổ chức tại Paris, Pháp. Vào mùa hè năm 1930, Goldarbeiter kết hôn với Fritz Spielmann, chàng trai xuất thân từ một gia đình chủ xưởng công nghiệp người Viên, Áo, chàng trai mà cô đã gặp ở Paris. Họ ly hôn vào năm 1937. Trong Thế chiến thứ hai, do mẹ cô theo đạo Tin lành nên gia đình cô tránh được sự đàn áp của Đức Quốc xã. Cô kết hôn với người anh em họ Marczell "Marci" Tenczer vào năm 1949. Marci và Goldarbeiter lớn lên cùng nhau ở Viên, và anh sống tại nhà của Goldarbeiter kể cả sau khi cô kết hôn với Spielmann.[8] Marci là một nhà làm phim nghiệp dư. Tài năng làm người mẫu thời trang của Goldarbeiter ban đầu do chính Marci phát hiện vào đầu những năm 1920. Anh đã từng chụp ảnh cô khi chuyển đến Viên từ Szeged vào cuối những năm 1920.[8][9]
Lisl Goldarbeiter mất ngày 14 tháng 12 năm 1997 tại Budapest, Hungary. Cô được chôn cất tại Nghĩa trang Farkasréti.
Trong văn hóa đại chúng sửa
Phim sửa
- Miss Universe 1929 – Lisl Goldarbeiter. A Queen in Wien (tài liệu, 2006).[10][11][12]
Văn học sửa
- Reuveni, Gideon; Roemer, Nils (2010). Longing, Belonging, and the Making of Jewish Consumer Culture. Brill Publishers. ISBN 978-9004186033.
- Greenspoon, Leonard (2013). Fashioning Jews: Clothing, Culture, and Commerce. Purdue University Press. ISBN 978-1557536570.
Ghi chú và tài liệu tham khảo sửa
Ghi chú sửa
- ^ Cuộc thi sắc đẹp lộng lẫy quốc tế (International Pageant of Pulchritude) còn được gọi là Hoa hậu Hoàn vũ hay cuộc thi sắc đẹp quốc tế, là một cuộc thi sắc đẹp bắt đầu từ năm 1920, gồm thí sinh đến từ nhiều quốc gia. Cuộc thi này nguồn gốc của danh hiệu Miss Universe (Hoa hậu Hoàn vũ) và là cuộc thi quốc tế đầu tiên. Sự kiện cuộc thi hoa hậu cuối cùng ở Hoa Kỳ được tổ chức vào năm 1931 mặc dù các sự kiện Hoa hậu Hoàn vũ bổ sung đã được tổ chức cho đến năm 1935. Cuộc thi này có vai trò là hình mẫu cho các cuộc thi hiện đại bắt đầu sau Thế chiến thứ hai.
Tham khảo sửa
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Lisl Goldarbeiter. |
- ^ “RUMANIA: Miss Universe Mobbed”. Time (bằng tiếng Anh). ngày 9 tháng 9 năm 1929. ISSN 0040-781X. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.
- ^ Vécsei, Paul (ngày 12 tháng 6 năm 2021). “Eine überirdische Schönheit versetzte 1929 ganz Wien in einen Taumel”. Wiener Zeitung. Truy cập ngày 11 tháng 7 năm 2021.
- ^ “Fall Film Program”. National Gallery of Art. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.
- ^ “Foreign News: Miss Austria”. Time (bằng tiếng Anh). ngày 15 tháng 4 năm 1929. ISSN 0040-781X. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.
- ^ White, Jerry (ngày 23 tháng 2 năm 2008). “The first and only Austrian Miss Universe 1929 · MODERN TIMES REVIEW”. MODERN TIMES REVIEW (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.
- ^ Reuveni, Gideon; Roemer, Nils (2010). Longing, Belonging, and the Making of Jewish Consumer Culture. Brill Publishers. ISBN 978-9004186033.
- ^ “Universe 1920s”. ngày 8 tháng 8 năm 2009. Bản gốc lưu trữ ngày 8 tháng 8 năm 2009. Truy cập ngày 20 tháng 5 năm 2021.
- ^ a b “Miss Universe 1929: Lisl Goldarbeiter, A Queen in Wien | UC Berkeley Library”. www.lib.berkeley.edu. Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.
- ^ Greenspoon, Leonard (2013). Fashioning Jews: Clothing, Culture, and Commerce. Purdue University Press. ISBN 978-1557536570.
- ^ Nathan Southern (2008). "Miss Universe 1929 (2007)". Movies & TV Dept. The New York Times. Baseline & All Movie Guide. lưu trữ từ bản gốc vào 18 tháng 10 năm 2008. truy cập 2 tháng 10 năm 2009.
- ^ “Miss Universe 1929 – Lisl Goldarbeiter. A Queen in Wien”. www.austrianfilms.com (bằng tiếng Đức). Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.
- ^ “MISS UNIVERSE 1929 – LISL GOLDARBEITER. A QUEEN IN WIEN | Viennale”. www.viennale.at (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 16 tháng 5 năm 2021.