Mạc Can

Nghệ sĩ sân khấu

Lê Trung Can (sinh ngày 14 tháng 4 năm 1945), thường được biết đến với nghệ danh Mạc Can là một nghệ sĩ, nhà văn, nhà ảo thuật Việt Nam. Ông nổi tiếng là một nghệ sĩ đa tài, tham gia vào nhiều lĩnh vực hoạt động nghệ thuật như đóng hài, đóng phim, biểu diễn ảo thuật và viết văn. Ngoài ra ông còn làm MC cho các chương trình ca nhạc thiếu nhi, nổi tiếng là cuốn video "Út Cưng" do Trùng Dương Audio-Video thực hiện năm 1995.

Mạc Can
Nghệ sĩ Mạc Can.
Tên khai sinhLê Trung Can
Sinh14 tháng 4, 1945 (79 tuổi)
Sài Gòn, Liên bang Đông Dương
Nghề nghiệpDiễn viên điện ảnh
Diễn viên hài
Nhà văn
Nhà ảo thuật
Dẫn chương trình
Năm hoạt độngThập niên 1964 - nay

Tiểu sử

sửa

Mạc Can sinh năm 1945. Theo lời mẹ kể ông được sinh ra trong một đêm mưa, trên chiếc ghe hát "Xiếc" nhỏ của cha ông, được biết đến với nghệ danh là Sạc lô - Trần. Sinh ra trong một gia đình có cha đam mê nghệ thuật sân khấu, mẹ là người Miến Điện gốc Hoa. Suốt thời thơ ấu của mình, ông cùng với 1 người anh trai và 1 cô em gái rong ruổi, ngược xuôi sông nước từ miền Tây sang miền Đông Nam Bộ biểu diễn "Xiếc", bán thuốc dán và làm ảo thuật.

Sau khi rời ghe thuyền, Mạc Can tham gia vào những đoàn làm phim. Ông tạo ấn tượng với khán giả bởi các vai diễn hồn hậu, dí dỏm và hào sảng trong “Người đẹp Tây Đô”, “Xích lô, “Đất phương Nam”, “Đất khách”, “Vó ngựa trời Nam”, “Áo lụa Hà Đông”, “Khi đàn ông có bầu”... Trong đó, vai bác Ba Phi ở phim “Đất phương Nam” (1997) của đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn được nhiều người yêu thích. Sau đó, còn rất nhiều bộ phim truyền hình, tiểu phẩm hài, sân khấu kịch hài các đạo diễn cũng mời Mạc Can tham gia.[1]

Ông có một con gái chung với một người phụ nữ Mỹ gốc Nhật tên Yoko, tuy vậy hai người không kết hôn với nhau. Ông cũng đã từng có thời gian sang sinh sống tại Houston, Texas, nhưng rồi lại trở về Việt Nam vào năm 2011, sau chưa đầy 3 năm vì không hòa nhập được với cuộc sống nơi xứ người. Có rất ít thông tin về vợ con chính thức của ông ở Việt Nam, chỉ biết vợ ông đã mất vào năm 2022, hai người từng chia tay vì những bất đồng trong cuộc sống, sau đó tái hợp nhờ sự hàn gắn của em gái ông. Ông sống một mình, nhưng vẫn có con gái út lại ghé thăm, mua đồ dùng và nấu nướng cho ông.

Dù có cuộc sống tuổi già khó khăn và thiếu thốn về mặt tiền bạc, nhưng ông vẫn rất tự trọng, không nhờ cậy vào sự giúp đỡ từ người thân hoặc khán giả, nhờ vậy ông lại được rất nhiều người yên mến và tôn trọng.

Sự nghiệp

sửa

Phim đã tham gia

sửa
Năm Tên phim Ghi chú Vai
1994 Cổ tích Việt Nam: Phượng Hoàng đất Cổ tích Việt Nam 3 Ông Ất
Cổ tích Việt Nam: Đúc người Cổ tích Việt Nam 4 Bá hộ Lý
Thời thơ ấu
1998 Cổ tích Việt Nam: 2 cô gái và cục bướu Cổ tích Việt Nam 9 Phú ông
1999 Cổ tích Việt Nam: Hoàng tử cứu mẹ Cổ tích Việt Nam 10 Mụ yêu tinh
2002 Cổ tích Việt Nam: Người học trò và ba con quỷ Cổ tích Việt Nam 14 Quỷ xanh
2003 Cổ tích Việt Nam: Sự tích con muỗi Cổ tích Việt Nam 13 Ông lão
2005 Danh nhân đất Việt: Lê Như Hổ Danh nhân Đất Việt 1 Ông Bá hộ
1998 "Dũng Sài Gòn" Chú Tài
? Một thời ngang dọc
? Cái bóng bên chồng
? Cải ơi!
? Ngôi nhà bí ẩn
? Chết lúc nửa đêm
? Xóm suối sâu
? Minh Tâm kỳ án
? Đánh thức trái tim
? Xóm trọ vui nhộn
1982 Ván bài lật ngửa Ảo thuật gia
1995 Xích lô Người đi tiểu nhiều
1996 Người đẹp Tây Đô Chủ sòng bài
1997 Người con báo hiếu Điền Thanh
Đất phương Nam Bác Ba Phi
2001 Vật đổi sao dời Trung tâm Vân Sơn phát hành Tài xế xe lam
2002 Xóm cũ
2004 Một chuyến phiêu lưu
2005 Khi đàn ông có bầu Ông quản gia
Xóm cào cào Người cưa bom
2006 Áo lụa Hà Đông Ông già chiếu phim
Dưới cờ đại nghĩa Ông chủ quán rượu
2007 Hoạ Mi
Linh lan trắng Ông Tư
2008 Kính vạn hoa Tổ trưởng dân phố
2009 Taxi
Hoa dại Chú Ngầu
2010 Vó ngựa trời Nam Ông Năm xe ngựa
2011 Thiên sứ lông bông Bệnh nhân già
2013 Hiệp sĩ guốc vông
Trinh thám nghiệp dư Chú Ba
2015 Tiếng cú đêm
Sitcom: Cười để ngẫm
Thế giới cổ tích Ông Tám
2016 Bông trang đỏ
Biệt thự trắng
2017 Gia đình số 1 (Phần 1 - Tập 173) Hàn Thư Sinh
2018 Mỹ nhân sài thành Ông Lai
2019 Gia đình số 1 (Phần 2)
2020 Giòng Sông Không Nhìn Thấy Phim Ngắn Thầy Chùa
2022 Chuyện ma gần nhà

Tác phẩm văn học

sửa
Năm Tên Thể loại
1999 Món nợ kịch trường tập truyện ngắn
2004 Tấm ván phóng dao tiểu thuyết
2004 Tờ 100 đôla âm phủ tập truyện ngắn
2005 Cuộc hành lễ buổi sáng tập truyện ngắn
2006 Tạp bút Mạc Can tạp bút
2006 Người nói tiếng bồ câu tập truyện ngắn
2007 Phóng viên mồ côi tiểu thuyết
2008 Những bầy mèo vô sinh tiểu thuyết
2010 Ba... ngàn lẻ một đêm tập truyện ngắn
2010 Quỷ với Bụt và Thần Chết tiểu thuyết
2010 Tuyển tập Mạc Can tuyển tập
2011 Nhớ tập truyện ngắn
2013 Mạc Can – Truyện ngắn chọn lọc[2] tập truyện ngắn

Các talk show truyền hình đã tham gia

sửa
Năm Tên gameshow Ghi chú
2017 Gương hai chiều Tập 12
2018 Sau ánh hào quang Tập 19
2020 Vang bóng một thời Tập 8
2020 Ký ức vui vẻ Tập 1

Các chương trình video đã dẫn

sửa
Tên chương trình Năm sản xuất Đơn vị thực hiện Định dạng Kết hợp cùng
Ca nhạc tạp kỹ thiếu nhi "Những nốt nhạc hồng" 1993 Bến Thành Audio - Video VHS Đội Sơn ca Nhà Thiếu nhi Quận 1, nhóm 3 Con mèo, nhóm rối Nụ cười,...
Tự học nấu ăn 1 1994 Hãng phim Phương Nam VHS, VCD, DVD Nguyễn Thị Thanh - Giáo viên nữ công gia chánh Nhà văn hoá TP HCM
Tự học nấu ăn 2 1994 Hãng phim Phương Nam VHS, VCD, DVD Nguyễn Thị Thanh - Giáo viên nữ công gia chánh Nhà văn hoá TP HCM
Ca nhạc thiếu nhi "Ngựa gỗ" 1995 Hãng phim Trẻ VHS Đội Sơn ca Nhà Thiếu nhi Quận 1
Ca nhạc thiếu nhi "Út cưng" 1995 Trùng Dương Audio - Video VHS, VCD Đội ca Nhà thiếu nhi TP HCM
Ca nhạc thiếu nhi "Thêm 1 tuổi hồng" 1996 Bến Thành Audio - Video VHS, VCD, DVD Linh Sang, Đội ca Nhà thiếu nhi TP HCM
Ca nhạc thiếu nhi "Út cưng" 2000 2000 Công ty TNHH Thùy Dương VCD Đội ca Nhà thiếu nhi TP HCM
Ca nhạc thiếu nhi “Trường mầm non của bé” 2001 Công ty TNHH Thùy Dương VHS, VCD Bé Xuân Mai, Đội ca Nhà Thiếu nhi Quận 5

MV đã tham gia diễn xuất

sửa
Tên ca khúc Chương trình Đơn vị thực hiện Ca sĩ thể hiện Năm sản xuất
Câu lạc bộ làm quen Paris by Night 55: "Dưới Ánh Nắng Mặt Trời" Trung tâm Thúy Nga Như Quỳnh 2000
Có ông bà, có ba má Ca nhạc thiếu nhi "Ba mẹ cho con" Bến Thành Audio - Video Gia Luật 1996
Siêu Quậy Ca nhạc thiếu nhi “Em muốn làm ca sỹ (Tiếng hát bé Trần Mỹ Linh (Vol.1))” Tùng Productions Trần Mỹ Linh 2004
Bài Ca Người Nữ Tự Vệ Sài Gòn Ca nhạc "Cẩm Ly - Quốc Đại: Cuộc đời vẫn đẹp sao 9" Hãng phim trẻ, Kim Lợi Studio Cẩm Ly 2006

Giải thưởng

sửa
  • Giải A cuộc thi tiểu thuyết năm 2005 của Hội Nhà văn Việt Nam (cuốn Tấm ván phóng dao).

Chú thích

sửa
  1. ^ daidoanket.vn (13 tháng 11 năm 2022). “Cứ gọi tôi là Mạc Can”. daidoanket.vn. Truy cập ngày 31 tháng 3 năm 2024.
  2. ^ “Mạc Can có tác phẩm mới”. Tuổi Trẻ.[liên kết hỏng]

Liên kết ngoài

sửa