Mạnh Dung

diễn viên, nghệ sĩ cải lương Việt Nam

Mạnh Dung tên đầy đủ là Đoàn Mạnh Dung (sinh ngày 19 tháng 12 năm 1939) là nghệ sĩ cải lương, diễn viên truyền hình Việt Nam; ông được biết đến với vai ông Ba bắt rắn trong phim truyền hình Đất phương Nam. Ông được phong danh hiệu Nhà giáo Ưu tú.

Nghệ sĩ Ưu tú
Nhà giáo Ưu tú
Mạnh Dung
Nghệ sĩ Mạnh Dung năm 2023
Tên khácVinh
Thông tin cá nhân
Sinh
Tên khai sinh
Đoàn Mạnh Dung
Ngày sinh
tháng 12, 1939 (84 tuổi)
Nơi sinh
Liên bang Đông Dương
Giới tínhnam
Quốc tịch Việt Nam
Nghề nghiệpDiễn viên; Nhà giáo
Gia đình
Vợ
Thanh Dậu (cưới 1967)
Danh hiệuNhà giáo Ưu tú (1998), Nghệ sĩ Ưu tú
Sự nghiệp điện ảnh
Vai tròDiễn viên
Năm hoạt động1985 - nay
Vai diễnÔng Ba bắt rắn trong Đất phương Nam
Sự nghiệp sân khấu
Vai tròDiễn viên
Năm hoạt động1957 - 1980
Trường pháiCải lương
Quản lýĐoàn Kim Chung (1957 - 1980)
Website

Tiểu sử

sửa

Mạnh Dung sinh năm 1939 tại ga Vinh, Nghệ An nên được cha mẹ đặt tên là Vinh, nhưng được gọi lái đi là Dung,[1][2] ông được biết với tên đầy đủ là Đoàn Mạnh Dung.[3] Cha ông làm nghề soát vé của tàu Bắc - Nam, năm ông 7 tuổi, gia đình tạm trú tại vùng núi Gia Viễn, Ninh Bình. Năm 1952,[4] khi chiến sự lắng xuống gia đình ông lại chuyển ra Hà Nội. Có năng khiếu ca hát từ nhỏ, một lần giọng hát của ông được ông bầu đoàn cải lương Chuông Vàng của bà Kim Chung để ý đến.[5][1]

Sự nghiệp

sửa

Mạnh Dung được chọn vào lớp diễn viên sân khấu học tại 72 phố Hàng Bạc, thuộc Sở Văn hóa Hà Nội. Tại đây nghệ sĩ Mạnh Dung đã gặp được NSƯT Thanh Dậu, vợ của ông sau này.[5] Năm 1957, ông được tuyển vào đoàn Chuông Vàng thủ đô và bắt đầu học cải lương. Mạnh Dung từng là kép chính nổi tiếng với gần 100 vở cải lương, trong đó có vở Bạch Xà nương, Tống Trân - Cúc Hoa, Lục Vân Tiên...[3] Năm 1959, trường Sân khấu Việt Nam được thành lập, Mạnh Dung trở thành học viên khóa cải lương đầu tiên của trường. Sau khi tốt nghiệp, ông trở thành kép chính của đoàn Chuông Vàng.[6][4] Vở cải lương “Truyền thuyết một tình yêu” do vợ chồng ông tham gia đã diễn hơn 1000 đêm tại rạp Hồng Hà. Năm 1969, ông gia nhập Đoàn cải lương Nam bộ và trở thành kép chính của đoàn.[4] Đoàn quy định thành viên không nói giọng Bắc nên bắt đầu tập nói giọng miền Nam.[1]

Năm 1976, Mạnh Dung trở về Hà Nội xây dựng Nhà hát Cải lương Trung ương và được cử đi học lớp đạo diễn.[4] Học xong trở về miền Nam, ông gắn bó với công tác giảng dạy tại trường Trung cấp Điện ảnh miền Nam.[5][1] Vợ chồng nghệ sĩ Mạnh Dung và Thanh Dậu chính thức rời sàn diễn cải lương khi chuyển vào làm giảng viên Trường Sân khấu và Điện ảnh TP. Hồ Chí Minh từ năm 1984.[5] Năm 1998, ông được phong tặng danh hiệu Nhà giáo ưu tú.[4] Sau năm 2003, ông nhận thêm công tác giảng dạy Kỹ thuật diễn xuất cho lớp điện ảnh.[1]

Đời tư

sửa

Cùng làm việc tại đoàn Kim Chung, đóng chung lần đầu trong vở Sơn Tinh - Thủy Tinh, chuyện tình cảm của nghệ sĩ Mạnh Dung và Thanh Dậu đến tai trưởng đoàn, cả hai bị bắt họp kiểm điểm. Từ kép chánh, Mạnh Dung bị cắt vai suốt ba tháng, điều chuyển sang bộ phận thiết kế mỹ thuật. Yêu nhau chưa lâu, họ lại tiếp tục vấp phải rào cản từ gia đình, bố mẹ bà Thanh Dậu chỉ muốn bà lấy con nhà nòi cải lương. Gia đình định gả bà cho con trai của một nghệ sĩ trong đoàn, cũng trạc tuổi Mạnh Dung.[3]

Sau sáu năm kiên trì thuyết phục, gia đình đã chấp nhận, năm 1967, ông bà làm đám cưới. Năm 1970, ông bà sinh cô con gái đầu lòng;[3] Năm 1973, ông bà cùng đi chiến trường thì bà đã có thai được 2 tháng, tình thế lúc đó phải bỏ đi vì chiến tranh quá ác liệt. Sau đó, bà lại có thai một lần nữa thì lại bị sảy trong thời gian đi diễn.[7] Vài năm tiếp theo, bà phát hiện bị u xơ tử cung, hai vợ chồng quyết không sinh thêm con nữa.[3]

Năm 1980, Mạnh Dung vào nam công tác còn bà Thanh Dậu ở lại Hà Nội vì lúc này bà là trưởng đoàn cải lương, đến năm 1983, bà đưa con vào nam đoàn tụ gia đình.[3]

NSƯT Thanh Dậu xuất thân trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật, cha là nghệ sĩ đàn tranh Ba Vân, mẹ là nữ hề Vân Quí cùng ở đoàn Kim Chung (Hà Nội). Gia đình nghệ sĩ Ba Vân có 6 người con, thì có tới 5 người đã theo nghệ thuật. Nổi danh nhất phải kể đến Thanh Dậu, và nghệ sĩ Thanh Vy.[5]

Tác phẩm

sửa

Điện ảnh / Video

sửa
Năm Tựa đề Vai diễn Đạo diễn Chú thích
1985 Bão U Minh Ba Trắc Lâm Mộc Khôn Thường gọi nhầm thành Rừng U Minh[4]
1996 Tổ quốc tiếng gà trưa Bố vợ Tôn Đức Thắng Huy Thành
1998 Hải Nguyệt Ông Ngừ Trần Mỹ Hà
Lên đời
2003 U14 đội bóng trong mơ Lâm Lê Dũng
2005 Giải phóng Sài Gòn Bác Tám Long Vân
2009 21 and a Wake-Up Lão nông Chris McIntyre
2014 The long drum Ông Thanh Eve Symington Phim ngắn
2015 Trên đỉnh bình yên Ông Thảo Nguyễn Hữu Mười
2016 Chờ em đến ngày mai Ông nội Mít Đinh Tuấn Vũ
2019 Lật mặt: Nhà có khách Lý Hải
2021 Mậu Ông nội Bá Quốc Vinh Phim ngắn
Về nhà Ông Thái Kim Tùng
2023 Lật Mặt 6: Tấm Vé Định Mệnh Lý Hải
2024 Lật mặt 7: Một Điều Ước Lý Hải

Phim truyền hình

sửa
Năm Tựa đề Vai diễn Đạo diễn Kênh Chú thích
1997 Đất phương Nam Ông Ba bắt rắn Nguyễn Vinh Sơn HTV7
1998 Những đứa con thành phố Ông cai Đỗ Phú Hải
Bình minh châu thổ Cát Tường Trần Ngọc Phong - Châu Huế VTV1
2006 Dưới cờ đại nghĩa Ông Năm rừng sác Nguyễn Tường Phương - Lê Phương Nam HTV7
2000 Chị Sáu Kiên Giang Hai Lửa Trần Vịnh
2008 Trò chơi sinh tử Ông nội Bùi Cường HTV9
2011 Cá Rô, em yêu anh! Ông Cảnh Nguyễn Phương Điền
2013 Nghiệt oan Ông Thành Hoàng Tuấn Cường HTV7
2017 Sống trong bóng đêm Ông Hai Gạo Nguyễn Phương Điền THVL1
2022 Vợ quan Ông Bảy Thân Nhâm Minh Hiền SCTV

Video âm nhạc

sửa
Năm Ca khúc Ca sĩ Sản xuất Ghi chú
1998 Còn thương rau đắng mọc sau hè (st: Bắc Sơn) Hương Lan Tình Productions [8]
2006 Như Quỳnh Trung tâm Thúy Nga [9]

Chương trình truyền hình

sửa
  • 2018 Ký ức vui vẻ mùa 1 tập 4 - Khách mời
  • 2020 Chị em chúng mình - tập 11 (VTV3)- Khách mời
  • 2020 Giải mã tri kỷ - Khách mời
  • 2022 Tình trăm năm (HTV7) - Khách mời
  • 2021 Gương mặt điện ảnh 2021
  • 2022 Lễ khai mạc cuộc thi tìm tài năng ca cổ Trần Hữu Trang tại TP HCM - khách mời
  • 2024 Lễ khai mạc Lễ hội Sông nước TP.HCM 2024 - Khách mời (Người dẫn chuyện) [10]

Tham khảo

sửa
  1. ^ a b c d e Hoàng Kim (14 tháng 11 năm 2005). “Nhà giáo ưu tú - nghệ sĩ Mạnh Dung: Giang hồ từ thuở nằm nôi”. Báo Thanh Niên. Truy cập ngày 22 tháng 5 năm 2024.
  2. ^ Hoa Nguyên (27 tháng 12 năm 2012). "Đất Phương Nam đã cho tôi hình tượng ông già Nam Bộ". Người Đưa Tin (bằng tiếng vietnamese). Truy cập ngày 22 tháng 5 năm 2024.Quản lý CS1: ngôn ngữ không rõ (liên kết)
  3. ^ a b c d e f Tam Kỳ (21 tháng 7 năm 2022). “Nghệ sĩ Mạnh Dung: 60 năm yêu vợ như ngày đầu”. VnExpress. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2023.
  4. ^ a b c d e f Video phóng sự VTC NGƯT Mạnh Dung, truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2023
  5. ^ a b c d e Đoan Hồ. “NSƯT Mạnh Dung: Ông già Nam bộ … người Bắc”. Báo Dân Sinh. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2023.
  6. ^ Châu Mỹ (12 tháng 12 năm 2014). “Mạnh Dung: 'Tôi gốc Bắc nhưng không ngại vai ông già Nam bộ'. VnExpress. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2023.
  7. ^ Thành Long (23 tháng 1 năm 2020). “NSƯT Mạnh Dung kể chuyện vợ bị khối u ác tính, 2 lần mất con”. Báo Thanh Niên. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2023.
  8. ^ Hương Lan - Lk Còn Thương Rau Đắng Mọc Sau Hè, truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2023
  9. ^ PBN 81 | Như Quỳnh - Còn Thương Rau Đắng Mọc Sau Hè, truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2023
  10. ^ NLD.COM.VN. “Rộn ràng khai mạc "Lễ hội sông nước TP HCM" lần 2 – 2024”. Báo Người Lao Động Online. Truy cập ngày 6 tháng 6 năm 2024.