Marie xứ Guise (tiếng Pháp: Marie de Guise; tiếng Anh: Mary of Guise; tiếng Đức: Marie von Lothringen-Guise; sinh ngày 22 tháng 11 năm 1515, mất ngày 11 tháng 6 năm 1560), còn được gọi là Marie xứ Lorraine, là một nữ quý tộc người Pháp của Nhà Guise, dòng nhánh của Nhà Lorraine và là một trong những gia đình quyền lực nhất ở Pháp. Bà là Vương hậu Scotland từ năm 1538 đến năm 1542 của Vua James V, sau khi Madeleine của Pháp qua đời. Là mẹ của Mary I của Scotland, bà là nhân vật chủ chốt trong cuộc biến động chính trị và tôn giáo giữa thế kỷ 16 ở Scotland, cai trị vương quốc với tư cách nhiếp chính thay cho con gái từ năm 1554 cho đến khi bà qua đời vào năm 1560.

Marie xứ Lorraine
Marie de Lorraine
Chân dung Marie xứ Guise bởi Corneille de Lyon, khoảng năm 1537
Công tước phu nhân xứ Longueville
Tại vị4 tháng 8 năm 1534 - 9 tháng 6 năm 1537 (2 năm, 309 ngày)
Tiền nhiệmJohanna, Nữ Bá tước xứ Neuchâtel
Kế nhiệmMarie II, Nữ Bá tước xứ Saint-Pol
Vương hậu xứ Scotland
Tại vị9 tháng 5 năm 153814 tháng 12 năm 1542
(4 năm, 219 ngày)
Đăng quang22 tháng 2 năm 1540
Tiền nhiệmMadeleine của Pháp và Bretagne
Kế nhiệmFrançois II của Pháp
Nhiếp chính hậu xứ Scotland
Nhiếp chính12 tháng 4 năm 155411 tháng 6 năm 1560 (6 năm, 60 ngày)
Quân chủMary I, Nữ vương của người Scot Vua hoặc hoàng đế
Thông tin chung
Sinh22 tháng 11 năm 1515
Château des ducs de Bar, Bar-le-Duc, Công quốc Lorraine, Đế quốc La Mã Thần thánh
Mất11 tháng 6 năm 1560 (11 tháng 6, 1560(1560-06-11) (44 tuổi))
Lâu đài Edinburgh, Edinburgh, Scotland
Phối ngẫu
Hậu duệ
Vương tộcNhà Guise (khi sinh)

Nhà Orléans-Longueville (kết hôn)

Nhà Stuart (kết hôn)
Thân phụClaude I, Công tước xứ Guise
Thân mẫuAntoinette nhà Bourbon
Tôn giáoCông giáo La Mã

Là con cả trong 12 người con của Claude, Công tước xứ GuiseAntoinette nhà Bourbon, Marie đã kết hôn với Louis II xứ Orléans, Công tước xứ Longueville tuy nhiên cuộc hôn nhân không kéo dài khi Louis qua đời năm 1537. Sau đó Marie đã tái giá với James V của Scotland và sinh cho ông 3 người con, và thông qua con gái út Mary, Nữ vương của người Scot, bà là tổ mẫu của Vương thất Anh hiện tại.

Thiếu thời

sửa

Marie sinh vào ngày 22 tháng 11 năm 1515 tại Bar-le-Duc, Lorraine, là con đầu lòng của Claude, Công tước xứ GuiseAntoinette nhà Bourbon. Thông qua mẹ, Marie là hậu duệ của Louis IX của Pháp cũng như là cô họ của Henri IV của Pháp, vị vua đầu tiên của Nhà Bourbon. Khi 5 tuổi, Marie trở thành mẹ đỡ đầu của em gái Louise. Không lâu sau đó, Marie cùng bà nội là Philippe xứ Gueldre đến tu viện Dòng Thánh Clara hay Dòng Clara Khó Nghèo (tiếng Anh: Order of Saint Clare, Poor Clares hay Order of Poor Ladies) tại Pont-à-Mousson, tại đây Marie nhận được một nền giáo dục Công giáo xuất sắc.

Marie được ghi nhận là có chiều cao ấn tượng so với thời đại là 5 Feet 11 Inches (khoảng 1.80 mét). Khi được 14 tuổi, Marie được bác trai Antoine, Công tước xứ Lorraine và vợ là Renée nhà Bourbon ghé thăm. Ấn tượng bởi ngoại hình của cháu gái, họ quyết định đưa Marie ra khỏi tu viện. Năm 1531, Marie xuất hiện lần đầu tiên và ra mắt tại đám cưới của François ILeonor của Castilla. Cô cũng thiết lập mối quan hệ bạn bè với Vương nữ Madeleine (người sau này cô sẽ kế vị với tư cách Vương hậu Scotland) và Vương nữ Marguerite nhà Valois.

Công tước phu nhân xứ Longueville

sửa

Ngày 4 tháng 8 năm 1534, ở độ tuổi 18, Marie đã kết hôn với Louis II d'Orléans, Công tước xứ Longueville, tại Cung điện Louvre, trở thành Công tước phu nhân xứ Longueville. Marie và Louis được ghi nhận là có một cuộc hôn nhân hạnh phúc nhưng ngắn ngủi. Ngày 30 tháng 10 năm 1535, Marie sinh hạ con đầu lòng tên François (Công tước xứ Longueville tương lai), nhưng vào ngày 9 tháng 6 năm 1537, Louis qua đời tại Rouen, khiến Marie trở thành mọt góa phụ cùng với một đứa trẻ trong bụng ở độ tuổi 21. Ngày 4 tháng 8 cùng năm, Marie sinh hạ đứa con trai thứ và đứa trẻ được đặt tên là Louis theo tên người chồng quá cố nhưng cũng sớm qua đời. Trong suốt quãng đời còn lại, Marie luôn gìn giữ bức thư cuối cùng từ Louis, bon mari et ami (người chồng và người bạn tốt của cô), trong đó đề cập đến căn bệnh của anh và giải thích sự vắng mặt của anh ở Rouen (Bức thư hiện vẫn có thể được nhìn thấy tại Thư viện Quốc gia Scotland) .[1] Và với con trai François, khi Marie đã trở thành Vương hậu Scotland, hai mẹ con vẫn trao đổi thư từ với nhau. Vào ngày 22 tháng 3 năm 1545, François gửi một đoạn dây để cho biết mình cao bao nhiêu, và vào ngày 2 tháng 7 năm 1546, François gửi cho Marie bức chân dung của mình.[2]

Vương hậu Scotland

sửa

Thời kỳ nhiếp chính của Bá tước xứ Arran

sửa

Nhiếp chính hậu của Scotland

sửa

Xung đột với những tín hữu Kháng Cách

sửa

Qua đời

sửa

Di sản

sửa

Trong văn hóa đại chúng

sửa

Gia phả

sửa

Tham khảo

sửa
  1. ^ Marshall, R.K., Mary of Guise, Collins, (1977), 36–39: Wood, Marguerite, ed., Balcarres Papers, vol. 1, SHS (1923), 1.
  2. ^ Wood, Marguerite, ed., Balcarres Papers, vol. 1, SHS (1923), 110 from Joinville, 145 from Fontainebleau.