Maurice Ralph Hilleman (sinh ngày 30 tháng 8 năm 1919 – mất ngày 11 tháng 4 năm 2005) là một nhà vi sinh học hàng đầu của Hoa Kỳ, người chuyên về tiêm chủng và đã phát triển hơn 40 vắc-xin, một kỷ lục vô song về số lượng vắc-xin mà một người tạo ra.[2][3][4][5][6] Theo một ước tính, các vắc-xin của ông đã cứu gần 8 triệu mạng người mỗi năm.[3] Nhiều người đã mô tả ông là một trong những nhà vắc-xin học có ảnh hưởng nhất mọi thời đại.[2][6][7][8][9][10][11]

Maurice Hilleman
Hilleman k. 1958, trưởng Khoa các bệnh vi-rút, Trung tâm Y khoa Lục quân Walter Reed
SinhMaurice Ralph Hilleman
30 tháng 8 năm 1919
Miles City, Montana, Hoa Kỳ
Mất11 tháng 4, 2005(2005-04-11) (85 tuổi)
Philadelphia, Pennsylvania, Hoa Kỳ
Quốc tịchMỹ
Trường lớpĐại học bang Montana
Đại học Chicago
Nghề nghiệpNhà vi trùng học, nhà vắc-xin học
Nổi tiếng vìPhát triển một số vắc-xin quan trọng
Phối ngẫu
Thelma Mason
(cưới 1943⁠–⁠1963)

Lorraine Witmer
(cưới 1964)
[1]
Con cái2
Giải thưởng

Trong số 14 loại vắc xin được khuyến nghị thường xuyên trong lịch tiêm chủng hiện tại của Hoa Kỳ, Hilleman và nhóm của ông đã phát triển tám loại: loại cho bệnh sởi, quai bị, viêm gan A, viêm gan B, thủy đậu, các vi khuẩn Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniaeHaemophilus influenzae.[4][8] Trong thời kỳ "đại dịch cúm 1957–1958", vắc-xin do ông tạo ra được cho là đã cứu sống hàng trăm nghìn người.[8][12] Ông cũng đóng một vai trò trong việc phát hiện ra sự thay đổi kháng nguyêntrôi kháng nguyên, cảm lạnh - sản sinh ra adenovirus, virus viêm gan, và có tiềm năng vi rút gây ra ung thư SV40.[3][6][13][14][15]

Tiểu sử sửa

Thời trẻ sửa

Hilleman được sinh ra trong một trang trại gần thị trấn bình nguyên của Miles City, Montana. Cha mẹ anh là Anna (Uelsmann) và Gustav Hillemann, và anh là đứa con thứ tám của họ.[16] Chị gái song sinh của ông đã chết khi anh ấy được sinh ra, và mẹ anh ấy qua đời hai ngày sau đó. Anh được nuôi dưỡng trong một hộ gia đình gần đó của chú mình, Robert Hilleman, và làm việc ở trang trại của gia đình khi còn trẻ. Anh ấy ghi nhận phần lớn thành công của mình cho công việc của mình với khi còn là một cậu bé; kể từ những năm 1930, những quả trứng gà có phôi thường được sử dụng để nuôi vi rút cho vắc xin.[4]

Gia đình ông thuộc Giáo hội Lutheran – Missouri Synod. Khi học lớp 8, anh tìm hiểu Charles Darwin, và bị bắt gặp đang đọc Nguồn gốc các loài trong nhà thờ. Về sau, ông từ chối tôn giáo. Vì thiếu tiền, anh suýt không được học đại học. Anh cả của ông đã xen vào, và Hilleman tốt nghiệp đầu tiên trong lớp vào năm 1941 tại Đại học Bang Montana với sự giúp đỡ của gia đình và học bổng. Ông giành được học bổng tại Đại học Chicago và nhận bằng tiến sĩ về vi sinh vật học vào năm 1944. Luận án tiến sĩ của ông là về nhiễm trùng chlamydia, sau đó được cho là do vi-rút gây ra. Hilleman đã chỉ ra rằng những bệnh nhiễm trùng này trên thực tế là do một loài vi khuẩn Chlamydia trachomatis gây ra, chỉ phát triển bên trong tế bào.

Tham khảo sửa

  1. ^ “About Dr. Hilleman”. hillemanfilm.com.
  2. ^ a b Newman, Laura (ngày 30 tháng 4 năm 2005). “Maurice Hilleman”. BMJ: British Medical Journal. 330 (7498): 1028. doi:10.1136/bmj.330.7498.1028. ISSN 0959-8138. PMC 557162.
  3. ^ a b c Dove, Alan (tháng 4 năm 2005). “Maurice Hilleman”. Nature Medicine (bằng tiếng Anh). 11 (4): S2. doi:10.1038/nm1223. ISSN 1546-170X. PMID 15812484. S2CID 13028372.
  4. ^ a b c Offit, Paul A. (2007). Vaccinated: One Man's Quest to Defeat the World's Deadliest Diseases. Washington, DC: Smithsonian. ISBN 978-0-06-122796-7.
  5. ^ Maurice Hilleman (Obituary). The Telegraph. ngày 14 tháng 4 năm 2005.
  6. ^ a b c “Maurice Ralph Hilleman (1919–2005) | The Embryo Project Encyclopedia”. Arizona State University. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2021.
  7. ^ Simpson, J. Cavanaugh. “The Man Who Beat the 1957 Flu Pandemic”. Scientific American Blog Network (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2021.
  8. ^ a b c Tulchinsky, Theodore H. (2018). “Maurice Hilleman: Creator of Vaccines That Changed the World”. Case Studies in Public Health: 443–470. doi:10.1016/B978-0-12-804571-8.00003-2. ISBN 9780128045718. PMC 7150172.
  9. ^ Maugh, Thomas H. II (ngày 13 tháng 4 năm 2005). “Maurice R. Hilleman, 85; Scientist Developed Many Vaccines That Saved Millions of Lives”. Los Angeles Times. Truy cập ngày 20 tháng 10 năm 2010.
  10. ^ “Dr. Maurice Hilleman: "The father of modern vaccines". Merck.com (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 25 tháng 1 năm 2021. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2021.
  11. ^ Levine, Myron M.; Gallo, Robert C. (2005). “A Tribute to Maurice Ralph Hilleman”. Human Vaccines. 1 (3): 93–94. doi:10.4161/hv.1.3.1967. S2CID 71919247.
  12. ^ “Confronting a Pandemic, 1957”. The Scientist Magazine® (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2021.
  13. ^ Kurth, Reinhard (tháng 4 năm 2005). “Maurice R. Hilleman (1919–2005)”. Nature (bằng tiếng Anh). 434 (7037): 1083. doi:10.1038/4341083a. ISSN 1476-4687. PMID 15858560. S2CID 26364385.
  14. ^ Oransky, Ivan (ngày 14 tháng 5 năm 2005). “Maurice R Hilleman”. The Lancet (bằng tiếng Anh). 365 (9472): 1682. doi:10.1016/S0140-6736(05)66536-1. ISSN 0140-6736. PMID 15912596. S2CID 46630955.
  15. ^ Poulin, D. L.; Decaprio, J. A. (2006). “Is There a Role for SV40 in Human Cancer?”. Journal of Clinical Oncology. 24 (26): 4356–65. doi:10.1200/JCO.2005.03.7101. PMID 16963733.
  16. ^ “World Who's who in Science: A Biographical Dictionary of Notable Scientists from Antiquity to the Present”. 1968.