Rama IV
Rama IV, đế hiệu là Phra Bat Somdet Phra Poramenthra Maha Mongkut Phra Chom Klao Chao Yu Hua (tiếng Thái: พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว), là vị vua thứ tư của Vương triều Chakri và là con trai của Rama II. ông trị vị từ năm 1851 đến năm 1868, qua đời vào tháng 10 năm 1868. Các nhà sử học đều coi ông là một trong những vị quốc vương tài ba của triều Chakri. Ông đã có vai trò du nhập phương pháp luận khoa học và nền khoa học phương Tây vào nước Xiêm và do đó ông vẫn được người Thái xem là cha đẻ của khoa học và công nghệ hiện đại của Thái Lan.
Mongkut มงกุฎ | |
---|---|
Vua Rama IV | |
Vua Xiêm La | |
Tại vị | 1 tháng 4 năm 1851 – 1 tháng 10 năm 1868 17 năm, 183 ngày |
phó vương | Pinklao |
Tiền nhiệm | Rama III |
Kế nhiệm | Rama V |
Thông tin chung | |
Sinh | 18 tháng 10 năm 1804 |
Mất | 1 tháng 10 năm 1868 | (63 tuổi)
Phối ngẫu | Hoàng hậu Somanass Vadhanavadi (1851) Hoàng hậu Debsirindra (1851 về sau) Công chúa Bharnaraya(1861–1868) |
Hậu duệ | 82 con trai và con gái |
Hoàng tộc | Nhà Chakri |
Thân phụ | Rama II |
Thân mẫu | Hoàng hậu Sri Suriyendra |
Chữ ký |
Thời trẻ
sửaVua Vương triều Chakri | |
---|---|
Phra Buddha Yodfa Chulaloke (Rama I) | |
Phra Buddha Loetla Nabhalai (Rama II) | |
Nangklao (Rama III) | |
Mongkut (Rama IV) | |
Chulalongkorn (Rama V) | |
Vajiravudh (Rama VI) | |
Prajadhipok (Rama VII) | |
Ananda Mahidol (Rama VIII) | |
Bhumibol Adulyadej (Rama IX) | |
Maha Vajiralongkorn (Rama X) | |
Rama IV sinh ngày 18 tháng 10 năm 1804, là con trai của Rama II và hoàng hậu Srisuriyendra. Lúc nhỏ, ông được gọi là Mongkut (มงกุฎ "vương miện"). Lúc cha ông lên ngôi năm 1809 thì hoàng tử Mongkut mới 5 tuổi. Năm 1816 ông được phong là Phrabat Somdet Phra Poramen Maha Mongkut. Năm 20 tuổi, ông đi tu theo truyền thống của Thái Lan. Khi phụ vương qua đời, theo luật kế vị, đáng lẽ ông xếp vào vị trí kế vị thứ nhất. Tuy nhiên vì ông đang đi tu và vì người anh cùng cha khác mẹ của ông là Nangklao là một người có kinh nghiệm chính trị và có ảnh hưởng, đã được các quan ủng hộ lên ngôi.
Trong thời gian tu hành, ông đã thành lập phong trào cải cách Thammayut Nikaya, một phong trào sau này đã trở thành một trong 2 phân phái của Phật giáo Thái Lan. Ông còn học tiếng Latin, tiếng Anh và thiên văn với các nhà truyền giáo và các thủy thủ. Ông thông thạo tiếng Anh dù người ta cho rằng em trai ông, phó vương Pinklao có thể nói tiếng Anh lưu loát hơn ông. Ông tu hành liên tục cho đến khi Rama III qua đời và ông trở thành vị vua kế ngôi.
Lên ngôi vua
sửaÔng đã lên ngôi năm 1851. Ông đã lấy tên là Phra Chom Klao, dù người nước ngoài vẫn tiếp tục gọi ông là vua Mongkut. Do nhận thức được đe dọa từ các đế quốc Anh và Pháp, ông đã tiến hành nhiều cải cách. Ông đã ra lệnh cho giới quý tộc và quan lại mặc sơ mi khi thiết triều để tỏ ra nước Xiêm không còn mọi rợ theo quan điểm của phương Tây.[1]
Tước vị và tôn hiệu
sửa- 1804–1824: Somdet Phra Chao Luk Ya Thoe Chaofa Mongkut Sommuttiwong (สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามงกุฎ สมมุติเทวาวงษ์ พงษ์อิศรกระษัตริย์ ขัติยราชกุมาร)
- 1824–1851: Vajirañāṇo Bhikkhu (วชิรญาณภิกขุ)
- 1851–1868: Phrabat Somdet Phra Paramenthra Maha Mongkut Phra Chom Klao Chao Yu Hua (พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหามงกุฎฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว)
- thụy hiệu (Rama VI): Phra Bat Somdet Phra Ramadhibodi Srisindra Maha Mongkut Phra Chom Klao Chao Yu Hua (พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว)
Huy chương
sửa- Đại Hiệp sĩ (Hạng nhất) của Huy chương Chín viên ngọc
- Bắc Đẩu Bội tinh - B.E. 2406 (TCN 1863–64)
Tổ tiên
sửaTổ tiên của Rama IV | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Tham khảo
sửa- ^ Accordingly, the Hollywood depiction of the bare-chested Kralahome (prime minister) in Anna and the King of Siam (1946) and Yul Brynner’s shirtless King Mongkut in The King and I (1956) are not only historically inaccurate, but considered by Thais to be offensive to the memory of the reformist monarch.