Wikipedia

Moon Jae-in

Tổng thống thứ 12 của Hàn Quốc (2017-2022)
Đây là một tên người Triều Tiên, họ là Moon.

Moon Jae-in (Tiếng Hàn: 문재인; Hanja: 文在寅; Hán-Việt: Văn Tại Dần, phát âm tiếng Hàn: [mun.dʑɛ̝.in], sinh ngày 24 tháng 1 năm 1953) là cựu tổng thống thứ 12 của Hàn Quốc.[2]

Moon Jae-in
문재인
文在寅
Moon năm 2017
Tổng thống thứ 12 của Hàn Quốc
Nhiệm kỳ
10 tháng 5 năm 2017 – 10 tháng 5 năm 2022
5 năm, 0 ngày
Thủ tướngHwang Kyo-ahn
Yoo Il-ho (Quyền)
Lee Nak-yeon
Chung Sye-kyun
Hong Nam-ki (Quyền)
Kim Boo-kyum
Tiền nhiệmPark Geun-hye
Hwang Kyo-ahn
(Quyền)
Kế nhiệmYoon Suk-yeol
Lãnh đạo Đảng Dân chủ Hàn Quốc
Nhiệm kỳ
9 tháng 2 năm 2015 – 27 tháng 1 năm 2016
352 ngày
Tiền nhiệmAhn Cheol-soo
Kim Han-gil
Kế nhiệmKim Chong-in
Nghị sĩ Quốc hội
Nhiệm kỳ
30 tháng 5 năm 2012 – 29 tháng 5 năm 2016
3 năm, 365 ngày
Khu bầu cửSasang (Busan)
Tiền nhiệmChang Je-won
Kế nhiệmChang Je-won
Thư ký trưởng Tổng thống
Nhiệm kỳ
12 tháng 3 năm 2007 – 24 tháng 2 năm 2008
349 ngày
Tổng thốngRoh Moo-hyun
Tiền nhiệmLee Byung-wan
Kế nhiệmYu Woo-ik
Thông tin cá nhân
Sinh24 tháng 1 năm 1953 (70 tuổi)
Geoje, Gyeongsang Nam, Hàn Quốc
Quốc tịch Hàn Quốc
Đảng chính trịĐảng Dân chủ Hàn Quốc
Phối ngẫuKim Jung-sook
(cưới 1981)
Con cái2
Cư trúNhà Xanh
Alma materĐại học Kyung Hee
Nghề nghiệpChính trị gia
Luật sư
Quân nhân
Tôn giáoCông giáo Roma
(tên thánh: Timothy)
Chữ ký
Websitewww.moonjaein.com
Phục vụ trong quân đội
Thuộc Lục quân Đại Hàn Dân Quốc
Phục vụ Quốc quân Đại Hàn Dân Quốc
Năm tại ngũ1975-1978
Cấp bậc Trung sĩ (Byeongjang)
Đơn vịBộ Tư lệnh Tác chiến Đặc biệt Lục quân
Tham chiếnChiến dịch Paul Bunyan[1]
Moon Jae-in
Tên Moon Jae-in Hangul (phía trên) và Hanja (phía dưới)
Hangul
Hanja
Romaja quốc ngữMun Jaein
McCune–ReischauerMun Chaein
Hán-ViệtVăn Tại Dần
IPAmun dʑɛ̝.in

Ông xuất thân là một cựu luật sư chuyên hoạt động về nhân quyền đồng thời là cựu Chánh Văn phòng Phủ Tổng thống dưới thời kỳ cầm quyền của cố tổng thống Roh Moo-hyun. Moon Jae-in được bầu làm chủ tịch lãnh đạo đảng đối lập là Đảng Dân chủ Hàn Quốc trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến 2016, ông là nghị sĩ Quốc hội Hàn Quốc khoá 19. Trước đó, vào ngày 16 tháng 9 năm 2012, ông được đề cử làm ứng viên đại diện của Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc năm 2012 khi giành được đa số phiếu trong quá trình bầu cử sơ bộ trong nội bộ của đảng này nhưng sau đó thất bại sít sao trước ứng cử viên của Đảng bảo thủ là bà Park Geun-hye. Trong cuộc bầu cử tổng thống Hàn Quốc năm 2017, ông chính thức được bầu làm tổng thống thứ 12 của nước này sau khi bỏ cách khá xa số phiếu của hai ứng cử viên đối thủ.[3]

Ngoài sự nghiệp chính trị, ông còn là một quân nhân phục vụ trong lực lượng đặc biệt của quân đội Hàn Quốc. Moon Jae-in được tạp chí Time vinh danh trong danh sách 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới năm 2018.[4][5][6]

Tiểu sử, giáo dục và binh nghiệp Sửa đổi

Moon Jae-in sinh ở Geoje, Hàn Quốc và là con trai cả trong một gia đình có cha là một người tị nạn từ Bắc Triều Tiên.[7] Cha ông rời bỏ thành phố quê hương Hamhung trong cuộc rút lui Hamhung rồi sau đó định cư tại Geoje và bắt đầu làm công việc của một người lao động tại trại tù binh Geoje. Moon theo học tại trường trung học Kyungnam - được coi là một trong những ngôi trường danh tiếng bậc nhất bên ngoài khu vực thủ đô Seoul thời đó. Sau khi tốt nghiệp, ông thi đỗ và tiếp tục nhập học tại Đại học Kyung hee, theo học chuyên ngành luật.[8] Tuy nhiên, ông bị cảnh sát bắt giam và bị đuổi học khi tham gia tổ chức một cuộc biểu tình lớn của sinh viên chống lại Hiến pháp Yushin. Sau đó, ông buộc phải nhập ngũ và được phân công vào lực lượng đặc biệt, ông có mặt trong sự kiện "Vụ giết người bằng rìu của lính Bắc Triều Tiên" tại Khu phi quân sự liên Triều. Sau khi giải ngũ, ông đỗ các kỳ thi của hội luật sư và được nhận vào Viện Đào tạo và Nghiên cứu tư pháp. Ông xếp thứ hai trong lớp tốt nghiệp của mình và mặc dù có một hồ sơ học tập tốt, ông vẫn không được chấp thuận để trở thành một thẩm phán do quá khứ đã từng tham gia tổ chức và lãnh đạo biểu tình lúc còn là sinh viên. Cuối cùng, ông đành chấp nhận lựa chọn trở thành luật sư.[9]

Sự nghiệp ban đầu Sửa đổi

Luật sư nhân quyền Sửa đổi

Sau khi trở thành luật sư, ông hợp tác và làm việc với tổng thống tương lai Roh Moo-hyun.[10] Họ được xem là hai người bạn cùng tiến, một cặp bài trùng của nhau cho đến khi Roh tự sát vì các cáo buộc tham nhũng vào năm 2009. Trong thời gian làm việc chung cùng với Roh, ông đã giải quyết rất nhiều các vụ án liên quan đến vấn đề nhân quyền và quyền công dân. Ông là một thành viên của Minbyun (tổ chức xã hội của các luật sư tiến bộ Hàn Quốc) và chủ tịch của một tổ chức ủng hộ và đấu tranh cho nhân quyền tại thành phố Busan.

Hankyoreh Sửa đổi

Ông là một thành viên sáng lập của tờ báo mang tên "Hàn Quốc tiến bộ" (Hankyoreh), xuất bản lần đầu tiên vào năm 1988.[11][12]

Thành viên của nội các Roh Moo-hyun Sửa đổi

Do yêu cầu quyết liệt của Roh, Moon đã trở thành người phụ trách chiến dịch tranh cử của Roh.[13] Sau khi Roh giành chiến thắng, Moon trở thành chánh văn phòng trong nội các của Roh và là một trợ lý thân cận. Vai trò của ông trong chính quyền của Roh bao gồm:

  • 2003 - tháng 2 năm 2004: Thư ký cao cấp của Tổng thống về các vấn đề dân sự
  • Tháng 5 năm 2004 - tháng 1 năm 2005: Thư ký cao cấp của Tổng thống về xã hội dân sự
  • Tháng 1 năm 2005 - tháng 5 năm 2006: Thư ký cao cấp của Tổng thống về các vấn đề dân sự
  • Tháng 3 năm 2007 - tháng 2 năm 2008: Thư ký trưởng của Tổng thống
  • Tháng 8 năm 2007: Chủ tịch phụ trách quá trình xúc tiến cho Hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ 2

Khi các công tố viên bắt đầu điều tra những cáo buộc tham nhũng của Roh, Moon khi ấy đang là cố vấn pháp lý cho Roh. Sau khi Roh tự tử, Moon phụ trách tổ chức tang lễ và giải quyết các vấn đề đời tư. Sự tiếp xúc của Moon với công chúng sau đó khiến cho mọi người nhìn nhận ông như là một phụ tá luôn sẵn sàng cống hiến và đáng tin cậy, từ đó, Moon đã thành công trong việc gây ấn tượng với tất cả mọi người và với nhiều người theo chủ nghĩa tự do ở Hàn Quốc, họ bắt đầu tin rằng Moon là một ứng cử viên hấp dẫn đối lập với ứng cử viên Đảng Hàn Quốc Tự do là Park Geun-hye.[14]

Sự nghiệp chính trị thời kỳ đầu (2012-2017) Sửa đổi

Tiến vào giới chính trị và quốc hội Sửa đổi

Bất chấp việc từng thờ ơ trước chính trị, ông bắt đầu tham gia vào giới chính khách. Ông đã xuất bản một cuốn hồi ký có tên là "Moon Jae-in: The Destiny" (Moon Jae-in: Định mệnh), cuốn sách đó trở thành một trong những tác phẩm bán rất chạy trong một thời gian dài.[15] Sự nổi tiếng của ông đã gia tăng một cách vững chắc so với đối thủ có khả năng trong cuộc đua tranh cử tổng thống cùng Park Geun-hye. Kết quả, trong cuộc thăm dò ý kiến ​​dư luận vào tháng 2 năm 2012, Moon có cùng mức độ nổi tiếng ngang với Park.[16]

Moon đã cố gắng tận dụng sự suy yếu của phe bảo thủ trong các vụ scandal tham nhũng, theo một chuyên gia: "Moon đã cố gắng miêu tả mình như một nhà lãnh đạo ôn hoà và có chừng mực, có được sự hậu thuẫn của thế hệ trẻ".[17]

Vào năm 2012, Moon đã tham gia tranh cử một ghế thành viên của quốc hội trong cuộc bầu cử lập pháp lần thứ 19. Moon đã giành được một ghế của quận Sasang ở Busan vào ngày 11 tháng 4 năm 2012 như một thành viên của Đảng Thống nhất Dân chủ với 55% số phiếu.[8]

Chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2012 Sửa đổi

Vào ngày 16 tháng 9 năm 2012, Moon được bổ nhiệm làm chủ tịch Đảng Thống nhất Dân chủ.

Ông đã tham gia chạy đua trong cuộc tranh cử tổng thống năm 2012 với vai trò ứng viên của Đảng Thống nhất Dân chủ trong một cuộc chạy đua ba người cùng Park Geun-hye, ứng viên của đảng cầm quyền đương nhiệm và là con gái của cố tổng thống Park Chung-hee,[18] cũng như chính trị gia kiêm doanh nhân Ahn Cheol-soo. Ahn rút khỏi cuộc đua và xác nhận không thể chạy đua với Moon sau khi kết quả kiểm phiếu sơ bộ cho thấy một thất bại rõ ràng của Ahn trước hai ứng viên còn lại, tuy nhiên sau đó, Moon cũng thất bại trong cuộc tranh cử.

Lãnh đạo phe đối lập Sửa đổi

Moon được bầu làm lãnh đạo của Tân Liên minh chính trị Dân chủ vào ngày 2 tháng 2 năm 2015. Sau khi cựu lãnh đạo đảng và ứng cử viên tổng thống đối đầu Ahn Cheol-soo rút lui, Moon tìm kiếm một số nhân vật chính trị nổi bật bao gồm cựu cảnh sát trưởng Pyo Chang-won, nhà phê bình chính trị Lee Choon-hee và đặc biệt là thư ký của cố tổng thống Park Chung-hee Cho Ung-chun để chuẩn bị cho cuộc bầu cử lập pháp Hàn Quốc năm 2016. Sau khi đã chính thức được chọn, Moon từ chức vị trí hiện tại của ông và nhường lại cho một cố vấn khác là Kim Chong-in.[19]

Tranh cử tổng thống năm 2017 Sửa đổi

Moon được coi là người tiền phong để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 19 của Hàn Quốc vào tháng 5 năm 2017, sau khi tổng thống Park Geun-hye bị luận tội.

Vào ngày 9 tháng 5 năm 2017, Moon kết thúc chiến dịch của mình bằng việc giành được 41% phiếu bầu để giành được đa số để trở thành vị tổng thống kế tiếp của Hàn Quốc.[3][20]

Tổng thống thứ 12 Sửa đổi

Moon đã tuyên thệ nhậm chức ngay sau khi các phiếu bầu chính thức được kiểm vào ngày 10 tháng 5, thay thế cho Quyền Tổng thống và Thủ tướng Hwang Kyo-ahn. Không có giai đoạn chuyển tiếp giữa cuộc bầu cử và lễ nhậm chức cũng như quá trình nhậm chức này không giống như các cuộc bầu cử Tổng thống khác do bản chất của cuộc bầu cử được diễn ra sau khi tổng thống bị quốc hội luận tội.[21] Ông phục vụ phần còn lại của nhiệm kỳ gốc của bà Park Geun-hye, ​​kết thúc vào tháng 2 năm 2018, trước khi bắt đầu nhiệm kỳ 5 năm chính thức của mình.[22]

Chính sách đối nội Sửa đổi

Cải cách Chaebol Sửa đổi

Vì tăng trưởng kinh tế của Hàn Quốc phụ thuộc lớn vào Chaebol. Moon bổ nhiệm "Tay bắn tỉa Chaebol" Kim Sang-jo - một nhà hoạt động cổ đông nổi tiếng, vào vai trò ủy viên thương mại công bằng nhằm cải cách các tập đoàn gia đình lớn.[23]

Chính sách đối ngoại Sửa đổi

Quan hệ quốc tế Sửa đổi

Moon đến thăm Hoa Kỳ để gặp tổng thống Donald Trump vào tháng 6 năm 2017 đồng thời thảo luận về quan hệ thương mại Hoa Kỳ–Hàn Quốc cũng như chương trình tên lửa của Bắc Triều Tiên.[24] Moon tiết lộ trong một cuộc họp báo chung rằng Trump sau đó đã nhận lời mời tới thăm Hàn Quốc.[25]

Quan điểm chính trị Sửa đổi

An ninh quốc gia Sửa đổi

Moon ủng hộ việc bãi bỏ luật an ninh quốc gia của Hàn Quốc, điều mà các nhà chính khách theo chủ nghĩa tự do cáo buộc là một công cụ kiến tạo của phe cánh hữu trong lịch sử để hạn chế cũng như đàn áp tiếng nói của phe cánh tả trên chính trường. Ông đồng thời hứa hẹn sẽ bãi bỏ những vây cánh trong nước của NIS để duy trì sự trung lập về chính trị, đồng thời chuyển giao các công việc nội bộ và quan trọng cho lực lượng cảnh sát.

Chính sách đối ngoại Sửa đổi

Moon đã ủng hộ việc thống nhất đất nước một cách hòa bình giữa hai miền Triều Tiên. Ông bị chỉ trích nhưng cũng được ca ngợi rất nhiều vì những bình luận của ông nêu rõ chuyến thăm đầu tiên nếu bản thân được bầu làm tổng thống là sẽ tới thăm Bắc Triều Tiên và chuyến thăm đó sẽ không khác gì chuyến thăm của ông Roh Moo-hyun tới đất nước này trong năm 2007. Tương tự như vậy, chính sách đối ngoại của Moon đối với Bắc Triều Tiên được xem là gần gũi với chính sách Ánh Dương của các cố tổng thống phe tự do là Kim Dae-jung và Roh Moo-hyun.[12] Trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2017, Moon tuyên bố ủng hộ việc mở cửa lại Khu công nghiệp chung Kaesong.

Ông cũng tuyên bố rằng bản thân ông coi mình là một "người bạn thân thiết của nước Mỹ", vì vai trò của Hoa Kỳ trong việc giúp đỡ Hàn Quốc tránh khỏi chủ nghĩa cộng sản đồng thời giúp đỡ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đất nước.[26] Chính sách đối ngoại tự do hơn của ông được phản ánh trong một cuốn sách: "Tôi là một người thân Mỹ, nhưng giờ Hàn Quốc nên thông qua ngoại giao, trong đó có thể thảo luận về yêu cầu của Mỹ và học cách nói không với người Mỹ".[27] Moon cũng phản đối việc tái cân bằng liên minh an ninh quốc phòng với Hoa Kỳ, đồng thời tuyên bố ông muốn Hàn Quốc hoàn toàn có thể đi đầu và chủ động hơn nữa trong các vấn đề chính trị nóng, nhạy cảm, phức tạp trong khu vực Đông Á cũng như trên bán đảo Triều Tiên.[12]

Chính sách kinh tế Sửa đổi

Trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình, Moon cam kết rằng vào năm 2017, chính phủ của ông lãnh đạo nếu trúng cử sẽ đưa ra các gói kích thích tài chính với tổng trị giá hơn 10 nghìn tỷ Won (khoảng hơn 10 tỷ đô la Mỹ) để hỗ trợ tạo việc làm, khởi nghiệp và bảo vệ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Mục tiêu mà ông đã tuyên bố là tạo ra 810.000 việc làm trong khu vực công thông qua việc tăng thuế tài sản và đồng thời cũng sẽ cho tiến hành cải cách toàn bộ nền kinh tế.[28]

Chính sách của Moon đối với vấn nạn tham nhũng và lạm quyền của doanh nghiệp lớn, đặc biệt là đối với các tập đoàn kinh tế Hàn Quốc trong các Chaebol; là cung cấp cho các cổ đông thiểu số quyền lực hơn trong việc bầu thành viên trong hội đồng quản trị của các công ty đó.[28]

Sự minh bạch Sửa đổi

Moon cũng hứa hẹn sự minh bạch trong nhiệm kỳ của ông, trước hết ở việc chuyển nơi ở và làm việc của tổng thống từ khu vực nhà Xanh đến một khu phức hợp của chính phủ ở trung tâm thành phố Seoul.[29]

Các giá trị xã hội Sửa đổi

Trong một cuộc tranh luận trên truyền hình, Moon cho biết ông cũng phản đối tình dục đồng giới - đáp lại lời nhận xét của ứng viên tổng thống Hong Joon-pyo rằng những người lính đồng tính là nguồn gốc gây nên sự yếu kém trong quân đội. Nhận xét của Moon, mặc dù nó có thể được hiểu là sự phản đối các hành vi tình dục đồng giới một cách đặc biệt trong số những người lính, ngay lập tức dẫn đến những lời chỉ trích trong cuộc tranh luận từ Sim Sang-jung, ứng cử viên tổng thống duy nhất ủng hộ quyền của LGBT và là thành viên của Đảng Chính nghĩa cánh tả.[30] Lời nhận xét này cũng gợi lên sự tức giận của các nhà hoạt động vì quyền lợi của người đồng tính, xem xét việc đại diện của Moon như ứng viên tự do dẫn đầu và cựu luật sư về quyền con người. Một số người ủng hộ của Moon bác bỏ ý kiến này ​​như là một điều cần thiết để giành chiến thắng, khi mà Hàn Quốc có xu hướng nghiêng về phía bảo thủ trong các vấn đề xã hội.[31] Moon sau đó đã làm sáng tỏ ý kiến ​​của ông, rằng ông vẫn tin là không nên có sự phân biệt đối xử dựa trên khuynh hướng tình dục của một người.[32]

Đời tư & tôn giáo Sửa đổi

Moon kết hôn với một ca sĩ nhạc cổ điển, bạn học cùng đại học với ông là bà Kim Jung-sook, họ có hai người con, một trai và một gái. Ông là vị tổng thống Hàn Quốc thứ hai theo đạo Công giáo, sau cựu tổng thống Kim Dae-jung.[33] Tên rửa tội của ông Moon là "Timothy" (Thánh Timôthê).[34] Ông cũng được gọi là "Minh vương" (冥王, Myeong-wang hoặc Myung-wang) bởi vì ông trông khá giống với Silvers Rayleigh - nhân vật trong truyện tranh One Piece nổi tiếng của Nhật Bản.[35]

Tranh cãi & chỉ trích Sửa đổi

  • Ngày 6 tháng 6 năm 2017, nhân ngày tưởng niệm những người lính Hàn Quốc đã hy sinh cuộc sống của họ vì lợi ích quê hương, Moon Jae-in đã có bài phát biểu gây tranh cãi tại nghĩa trang tưởng niệm quốc gia ở Seoul rằng nền kinh tế Hàn Quốc đã tồn tại được là nhờ vào "sự cống hiến to lớn và hy sinh vĩ đại của những người lính tham chiến tại Việt Nam".[36] Ngày 9/6, đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam đã giao thiệp nghiêm khắc với đại diện Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam. Quân đội Hàn Quốc trong thời gian tham chiến tại Nam Việt Nam đã làm thiệt mạng hàng chục ngàn người dân vô tội trong các cuộc thảm sát.[37] Ước tính có hàng trăm nghìn binh sĩ Hàn Quốc đã cùng với các lực lượng quân sự Hoa Kỳ tham chiến ở chiến trường miền Nam Việt Nam.[38]
  • Tháng 1 năm 2019, thống đốc tỉnh Nam Gyeongsang khi đó là Kim Kyung-soo, một đồng minh thân cận của Moon đã bị Tòa án Tối cao Hàn Quốc kết án 2 năm tù vì tội danh gian lận, theo cáo trạng của các công tố viên, người này đã thông đồng với một blogger quyền lực trên mạng xã hội có tên Kim Dong-won (biệt danh "Druking"), nhằm tăng số lượt "thích" trên các diễn đàn Internet và phương tiện truyền thông, để qua đó tăng sự ủng hộ của người dân cho Moon. Kết quả là ngoài ông thống đốc thì blogger Kim cũng bị kết án 3 năm rưỡi tù giam.[39]
  • Tháng 3 năm 2019, trong chuyến công du tới các nước trong khu vực Đông Nam Á, Moon Jae-in đã liên tiếp mắc phải nhiều lỗi ngoại giao cơ bản khi gặp gỡ Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad.[40]
  • Tháng 6 năm 2021, chính quyền Moon Jae-in khi tổ chức Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu và đối tác vì sự tăng trưởng xanh (P4G) do Hàn Quốc làm nước chủ nhà đã chiếu nhầm cảnh quan thành phố Bình Nhưỡng (thủ đô của Bắc Triều Tiên) thay vì Seoul, dẫn đến làn sóng chỉ trích gay gắt từ phía dư luận trong nước, trở thành đề tài chế nhạo trên mạng xã hội, trong khi Đảng Nhân dân đối lập chỉ trích chính quyền tổng thống Moon đã gây ra "thảm họa ngoại giao".[41]

Tham khảo Sửa đổi

  1. ^ Campbell, Charlie (ngày 4 tháng 5 năm 2017), “The Negotiator: Moon Jae-in”, Time Magazine (xuất bản ngày 15 tháng 5 năm 2017): 43, truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2017
  2. ^ K.J. Kwon, Pamela Boykoff & James Griffiths (10 tháng 5 năm 2017). “South Korea election: Moon Jae-in declared winner”. edition.cnn.com.
  3. ^ a b Trọng Giáp. “Moon Jae-in tuyên bố thắng cử tổng thống Hàn Quốc”. Báo điện tử VnExpress.
  4. ^ Mark Lippert & Adam Ferguson (20 tháng 4 năm 2018). “Moon Jae-in Is on the 2018 TIME 100 List”. time.com.
  5. ^ KBS WORLD (20 tháng 4 năm 2018). “Moon Jae-in Makes Time 100 List of Most Influential People”. world.kbs.co.kr.
  6. ^ Gi-Jae Han (21 tháng 4 năm 2018). “President Moon to make the Time 100 list”. www.donga.com.
  7. ^ An Hồng. “Tân tổng thống Hàn Quốc - con của gia đình tị nạn Triều Tiên”. Báo điện tử VnExpress.
  8. ^ a b “문재인: 네이버 통합검색”. search.naver.com (bằng tiếng Hàn). Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2017.
  9. ^ “대선주자 인물탐구 민주통합당 문재인”. 경남신문. 13 tháng 8 năm 2012.
  10. ^ http://www.tvreport.co.kr/?c=news&m=newsview&idx=188020"Tv report"
  11. ^ Naver Profile on Moon Jae-in
  12. ^ a b c “South Korea's likely next president warns the U.S. not to meddle in its democracy”. Washington Post. Truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2017.
  13. ^ UnMyeong (destiny). Seoul: Moon Jae In. 2011. tr. 196~205. ISBN 978-89-7777-188-8.
  14. ^ An Hồng (ngày 10 tháng 5 năm 2017). “Moon Jae-in, người bước ra từ cái bóng của cố tổng thống Roh”. Báo điện tử VnExpress.
  15. ^ Evan Ramstad Wall Street Journal, Moon Jae-in Steps Back Into the Spotlight, ngày 21 tháng 7 năm 2011
  16. ^ “Presidential poll: Moon Jae-in neck-and-neck with Park Geun-hye Andy Jackson Feb 18, 2012”. Bản gốc lưu trữ ngày 14 tháng 10 năm 2012. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2017.
  17. ^ “Moon rises in open South Korea presidential race Reuters”. Bản gốc lưu trữ ngày 29 tháng 9 năm 2015. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2017.
  18. ^ Associated Press (ngày 19 tháng 12 năm 2012). “Dictator's daughter elected South Korea's first female president”. National Post. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2012.
  19. ^ [1]
  20. ^ Sang-hun, Choe (ngày 9 tháng 5 năm 2017). “South Korea Elects Moon Jae-in, Who Backs Talks With North, as President”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2017.
  21. ^ “Liberal Moon Jae-in is winner in South Korea's presidential election”. Los Angeles Times (bằng tiếng Anh). ngày 9 tháng 5 năm 2017. ISSN 0458-3035. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2017.
  22. ^ “S. Korea's Moon begins term as president after landslide election win confirmed - France 24”. France 24 (bằng tiếng Anh). ngày 10 tháng 5 năm 2017. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2017.
  23. ^ “South Korea's antitrust tsar has a good shot at taming the chaebol”. The Economist (bằng tiếng Anh). 6 tháng 1 năm 2018. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2018.
  24. ^ Wang, Jacob Pramuk, Christine (30 tháng 6 năm 2017). “Trump, South Korea's Moon speak about North Korea”. CNBC. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2017.
  25. ^ “President Moon says President Trump accepted his invitation to visit South Korea”. Washington Post. Truy cập ngày 28 tháng 7 năm 2017.
  26. ^ Sang-hun, Choe (ngày 10 tháng 3 năm 2017). “Ouster of South Korean President Could Return Liberals to Power”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2017.
  27. ^ Shimbun, The Yomiuri. “Who is Moon Jae In? / Moon's reunification dream raises alarm”. The Japan News (bằng tiếng Anh). Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 4 năm 2017. Truy cập ngày 18 tháng 4 năm 2017.
  28. ^ a b Mullany, Gerry (ngày 8 tháng 5 năm 2017). “South Korea's Presidential Election: A Look at the Pivotal Issues”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2017.
  29. ^ “문재인 "검찰·국정원·청와대 대개혁해야"”. KBS. Naver. Truy cập ngày 30 tháng 3 năm 2017.
  30. ^ “[JTBC 대선토론] 문재인 "동성애 합법화 반대"…심상정 "유감스럽다"”. Naver. Hankyung. Truy cập ngày 7 tháng 5 năm 2017.
  31. ^ News, ABC. “S.Korea presidential hopeful criticized for anti-gay comment”. ABC News (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2017.
  32. ^ “What Moon Jae-in's victory means for South Korea”. South China Morning Post. South China Morning Post.
  33. ^ “South Koreans vote for a new president”. Mail Online. Truy cập ngày 9 tháng 5 năm 2017.
  34. ^ South Korea: Msgr. Lazzaro You: Moon Jae-in, a beacon of peace for the Country and for the world
  35. ^ “문재인 "내가 대세 맞더라…통합 대통령될 것" 강한 자신감”.
  36. ^ “'Dư luận Việt Nam quan tâm đến phát ngôn của Tổng thống Hàn Quốc'”. Báo Tuổi Trẻ.
  37. ^ “Việt Nam phản ứng về phát biểu của Tổng thống Hàn Quốc”. Báo Vnexpress.
  38. ^ “Hàn Quốc tìm cách hạ nhiệt căng thẳng với Việt Nam”. VOA.
  39. ^ “Đồng minh Tổng thống Moon Jae-in bị tù vì 'can thiệp bầu cử”. BBC.
  40. ^ “Tổng thống Hàn Quốc chào nhầm tiếng Indonesia khi thăm Malaysia”. VNexpress.
  41. ^ Ngọc Ánh (theo AFP) (1 tháng 6 năm 2021). “Hội nghị Seoul bị chế giễu vì chiếu nhầm cảnh Bình Nhưỡng”. Báo điện tử VnExpress.
Chức vụ chính trị
Tiền nhiệm
Hwang Kyo-ahn
Quyền 		Tổng thống Hàn Quốc Kế nhiệm
Yoon Suk-yeol

Liên kết ngoài Sửa đổi

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Moon_Jae-in&oldid=70341778”