Wikipedia

Nhà Medici

Nhà Medici (tiếng Anh: /ˈmɛdɪtʃi/ MED-i-chee,[4] tiếng Ý: [ˈmɛːditʃi]) là một gia tộc ngân hàng và triều đại chính trị người Ý, lần đầu tiên củng cố quyền lực tại Cộng hòa Florence dưới thời Cosimo de' Medici, trong suốt nửa đầu thế kỷ XV. Gia đình có nguồn gốc từ vùng Mugello của Toscana, và dần dần thịnh vượng cho đến khi có thể lập ra Ngân hàng Medici, đây là ngân hàng lớn nhất ở châu Âu trong thế kỷ XV và tạo điều kiện thuận lợi cho người nhà Medici vươn lên nắm quyền chính trị ở Florence, mặc dù họ chính thức vẫn là công dân chứ không phải quân chủ cho đến thế kỷ XVI.

Medici
Gia đình quý tộc
Huy hiệu của Nhà Medici
Blazon: Or, five balls in orle gules, in chief a larger one of the arms of France (viz. Azure, three fleurs-de-lis or) was granted by Louis XI in 1465.[1]
Quốc giaBản mẫu:Country data Republic of Florence
Đại công quốc Toscana
 Lãnh địa Giáo hoàng
Công quốc Urbino
Từ nguyênBy Medico, Castellan of Potrone, considered the first ancestor of the house
Nguồn gốcMugello, Tuscia (ngày nay là Tuscany)
Thời gian thành lập1230; 793 năm trước (1230)
Người sáng lậpGiambuono de' Medici[2]
Người cầm quyền cuối cùngGian Gastone de' Medici
Người đứng đầu cuối cùngAnna Maria Luisa de' Medici
Danh hiệu
Thành viên
Gia tộc liên quan
Phân biệtHuân chương Thánh Stephen
Truyền thốngCông giáo
Châm ngôn
("Hurry slowly")
Đồ gia truyền
Di sản
Giải thể1743 (1743) (Original line)
Nhánh gia đình14 cadet branches; still alive only 2:

Nhà Medici đã sản sinh ra 4 vị Giáo hoàng cho Giáo hội Công giáo La Mã và Lãnh địa Giáo hoàng, gồm có: Giáo hoàng Leo X (1513–1521), Giáo hoàng Clêmentê VII (1523–1534), Giáo hoàng Pius IV (1559–1565)[5] và Giáo hoàng Leo XI (1605), ngoài ra còn có 2 Vương hậu của Pháp, gồm có: Catherine de' Medici (1547–1559) và Marie de' Medici (1600–1610).[6] Năm 1532, gia tộc Medici có được tước hiệu cha truyền con nối là Công tước xứ Florence. Năm 1569, công quốc được nâng lên thành Đại công quốc Toscana sau khi mở rộng lãnh thổ. Medici cai trị Đại công quốc này từ khi thành lập cho đến năm 1737, với cái chết của vị Đại công tước cuối cùng là Gian Gastone de' Medici. Đại công quốc đã chứng kiến ​​mức độ tăng trưởng kinh tế dưới thời các Đại công tước đầu tiên, nhưng đã bị phá sản vào thời Cosimo III de' Medici (r. 1670–1723).

Sự giàu có và ảnh hưởng của người Nhà Medici ban đầu bắt nguồn từ việc buôn bán hàng dệt may ở Florence. Giống như các gia đình khác cai trị ở Signorie của Ý, Medici trở thành lãnh đạo của thành phố mà họ sinh sống, có thể đưa Florence nằm dưới quyền lực chi phối của gia đình họ và tạo ra một môi trường trong đó nghệ thuật và chủ nghĩa nhân văn phát triển. Họ và các gia đình khác của Ý đã truyền cảm hứng cho thời Phục hưng Ý, chẳng hạn như Visconti và Sforza ở Milan, Este ở Ferrara, Borgia ở Rome và Gonzaga ở Mantua.

Ngân hàng Medici, từ khi được thành lập vào năm 1397 cho đến khi sụp đổ vào năm 1494, là một trong những tổ chức thịnh vượng và được kính trọng nhất ở châu Âu, và gia đình Medici được coi là giàu có nhất ở châu Âu trong một thời gian dài. Từ cơ sở này, ban đầu họ giành được quyền lực chính trị ở Florence và sau đó là ở Bán đảo Ý và châu Âu rộng lớn hơn. Họ là một trong những doanh nghiệp sớm nhất sử dụng hệ thống sổ cái kế toán thông qua việc phát triển Hệ thống ghi sổ kép để theo dõi các khoản tín dụng và ghi nợ.

Gia đình Medici đã tuyên bố tài trợ cho việc phát minh ra piano và opera,[7][8] đã tài trợ cho việc xây dựng Vương cung thánh đường Thánh Phêrô và Nhà thờ chính tòa Firenze, đồng thời là người bảo trợ của Filippo Brunelleschi, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Raphael, Niccolò Machiavelli, Galileo Galilei và Francesco Redi cùng nhiều cá nhân khác trong nghệ thuật và khoa học. Họ cũng là những nhân vật chính của Phong trào Phản Cải cách, từ khi bắt đầu cuộc Cải cách Kháng nghị thông qua Công đồng Trentô và các cuộc Chiến tranh tôn giáo Pháp.

Lịch sửSửa đổi

Gia tộc Medici đến từ vùng nông nghiệp Mugello[9] phía bắc Florence, và họ lần đầu tiên được nhắc đến trong một tài liệu năm 1230.[10] Nguồn gốc của tên gia tộc là không chắc chắn. Medici là số nhiều của medico, có nghĩa là "bác sĩ y khoa".[11] Triều đại bắt đầu với việc thành lập Ngân hàng Medici ở Cộng hòa Florence vào năm 1397.

Nắm quyềnSửa đổi

Thế kỷ XVSửa đổi

Thế kỷ XVISửa đổi

Các Giáo hoàng của Nhà MediciSửa đổi

Các Công tước của Nhà MediciSửa đổi

Thế kỷ XVIISửa đổi

Thế kỷ 18: sự sụp đổ của vương triềuSửa đổi

Di sảnSửa đổi

Bảng gia phả chínhSửa đổi

Tước hiệuSửa đổi

Huy hiệuSửa đổi

Cây gia tộcSửa đổi

Bảng bên dưới thể hiện nguồn gốc gia tộc Medici:

Cây gia tộc Medici: Nguồn gốc
Medico di Potrone
*1046 ? †1102
Bono
*1069 ? †1123
Bernardo
*1099 ? †1147
Giambuono de' Medici
*1131 ? †1192
Chiarissimo
*1167 ? †1210		Bonagiunta
*? †1226
Filippo
*? †?		Ugo
*? †?		Galgano
*? †?
Chiarissimo
fl. 1253		Ranieri
*? †?		Averardo I
fl. 1280		Scolaio
fl. 1269		Galgano
fl. 1269
Filippo[12]
*? †1290		Ugolino
*? †1301		Giambuono
*1260 †?		Averardo II[13]
*1270 †1319		Arrigo
*? †?		Bonagiunta
fl. 1278
Arrigo[14]
*? †1348		Bonino
fl. 1312		Cambio[15]
*? †~1356		Alamanno
*? †1355		Bernardo
fl. 1322		Lippo[16]
fl. 1306		Giovenco
*? †1320		Conte
fl. 1330		Salvestro
*? †1346		Guccio
*1298 †1315		Ardingo[17]
fl. 1343
Bonino
di Filippo
 		Vieri
*1323 †1395		Salvestro[18]
*1331 ? †1388		Bernardo
di Giambuono
 		Francesco
*? †?		Giuliano I[19]
*? †1377		Conte di Averardo
  		Salvestro di Averardo
 		Francesco
*? †?
Vieri di Cambio
 		Salvestro di Alemanno
 		Francesco di Giovenco
 		Antonio
*? †?		Giuliano II[20]
*? †?		?
Giovenco
*? †1447		Bernardetto
*1393 †1465?		Giuliano
*? †?		Pietro
*? †?		Giovanni
*? †1475?		Castellina Tornaquinci
 		Fantino
fl. 1426
Pierangelo
*? †1464		Giovenco
*? †1464?		Antonio
fl. 1493		Domenico
*? †?		Averardo
fl. 1513		Francesco
*? †?		Lorenzo
fl. 1490		Giovenco
*? †?
Francesco
*? †?		Bernardo
*? †?		Giovanni
*? †?		Raffaele
*? †?		Bernardetto[21]
*? †?		Galeotto
*? †1528		Francesco
*? †?		Ottaviano
*1482 †1546
Averardo
*1518 †1601		Giulio
*? †?		Nicolò[22]
* †1562		Lorenzo
* †1568		Francesco
*1519 †1584		Ottajano
 
Ottaviano
*1555 †1625		Giulio
*? †?		Leone
* †1596		Galeotto
*? †?		Cosimo
*? †?
Giulio
*? †1626		Raffaele
*? †1624		Nicolò
*? †?		Francesco
*1585 †1664
Leone
*? †1650		Averardo
*? †1685		Giulio
*? †1614
Filippo
*? †1749		Francesco
*? †1722		Pierpaolo
fl. 1737		Francesco
*? †1766		Nicolò Giuseppe
*? †?
Leone
fl. 1759		Averardo
*? †1808		Filippo
fl. 1775
Filippo
*? †1821		Nicola
*? †?		Anna Maria Luisa
*1756 †1797		Bindo Simone Peruzzi
*1729 †1794		Pierpaolo
*? †?
Peruzzi de' Medici
 

Tước hiệuSửa đổi

Danh sách những người đứng đầu gia tộc MediciSửa đổi

Signore (Đức ông) ở Cộng hòa FlorenceSửa đổi

Chân dung Tên Từ Đến Quan hệ trong gia tộc
  Cosimo de' Medici

(Pater Patriae)

1434 1 tháng 8, 1464 Con trai của Giovanni di Bicci de' Medici - người không tham gia nổi bật vào chính trị Florence, mà chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực tài chính.
  Piero I de' Medici

(Piero Bệnh Gút)

1 tháng 8, 1464 2 tháng 12, 1469 Con cả của Cosimo de' Medici.
  Lorenzo I de' Medici(Lorenzo Phi thường) 2 tháng 12, 1469 9 tháng 4, 1492 Con cả của Piero I de' Medici.
  Piero II de' Medici(Piero Không may) 9 tháng 4, 1492 8 tháng 11, 1494 Con trai cả của Lorenzo Phi thường. Bị lật đổ khi Charles VIII của Pháp xâm lược và một nền cộng hòa hoàn chỉnh được khôi phục, đầu tiên là dưới chế độ thần quyền của Girolamo Savonarola và sau đó là chính khách Piero Soderini.
  Hồng y Giovanni de' Medici 31 tháng 8, 1512 9 tháng 3, 1513 Brother of Piero the Unfortunate, second son of Lorenzo the Magnificent. Elected to the Papacy, becoming Pope Leo X.
  Giuliano de' Medici, Công tước Nemours 9 tháng 3, 1513 17 tháng 3, 1516 Brother of Cardinal Giovanni de' Medici, third son of Lorenzo the Magnificent.
  Lorenzo II de' Medici, Công tước Urbino 17 tháng 3, 1516 4 tháng 5, 1519 Nephew of Giuliano de' Medici, Duke of Nemours, son of Piero the Unfortunate. Father of Caterina de' Medici, Queen consort of France.
  Hồng y Giulio de' Medici 4 tháng 5, 1519 19 tháng 11, 1523 Cousin of Lorenzo II de' Medici, Duke of Urbino, son of Giuliano de' Medici who was the brother of Lorenzo the Magnificent. Elected to the Papacy, becoming Pope Clement VII.
  Hồng y Ippolito de' Medici 19 tháng 11, 1523 24 tháng 10, 1529 Cousin of Cardinal Giulio de' Medici, illegitimate son of Giuliano de' Medici, Duke of Nemours.

Công tước FlorenceSửa đổi

Chân dung Tên Từ Đến Quan hệ trong gia tộc
  Alessandro il Moro 24 tháng 10, 1529 6 tháng 1, 1537 Cousin of Cardinal Ippolito de' Medici, illegitimate son of Lorenzo II de' Medici, Duke of Urbino or Pope Clement VII. Acting signore during imperial Siege of Florence, made Duke in 1531.
  Cosimo I 6 tháng 1, 1537 21 tháng 4, 1574 Distant cousin of Alessandro de' Medici, Son of Giovanni dalle Bande Nere. dei Popolani line descended from Lorenzo the Elder, Brother of Cosimo de' Medici; also great-grandson of Lorenzo the Magnificent through his mother, Maria Salviati, and his grandmother, Lucrezia de' Medici. 1569, he was made Grand Duke of Tuscany.

Đại công tước ToscanaSửa đổi

Chân dung Tên Từ Đến Quan hệ trong gia tộc
  Cosimo I 6 tháng 1, 1569 21 tháng 4, 1574
  Francesco I 21 tháng 4, 1574 17 tháng 10, 1587 Con cả của Cosimo I de' Medici, Đại công tước xứ Toscana.
  Ferdinando I 17 tháng 10, 1587 17 tháng 2, 1609 Em trai của Francesco I de' Medici, Đại công tước xứ Toscana; con trai của Cosimo I de' Medici, Đại công tước xứ Toscana.
  Cosimo II 17 tháng 2, 1609 28 tháng 2, 1621 Con cả của Ferdinando I de' Medici, Đại công tước xứ Toscana.
  Ferdinando II 28 tháng 2, 1621 23 tháng 5, 1670 Con cả của Cosimo II de' Medici, Đại công tước xứ Toscana.
  Cosimo III 23 tháng 5, 1670 31 tháng 10, 1723 Con cả của Ferdinando II de' Medici, Đại công tước xứ Toscana.
  Gian Gastone 31 tháng 10, 1723 9 tháng 7, 1737 Con trai thứ hai của Cosimo III de' Medici, Đại công tước xứ Toscana.

Chú thíchSửa đổi

  1. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Woodward162
  2. ^ Litta, Pompeo (1827). Famiglie celebri italiane. Medici di Firenze.
  3. ^ Luisa Greco (22 tháng 5 năm 2015). “Cosimo de Medici e l'amore per le tartarughe con la vela”. Toctoc.
  4. ^ Bản mẫu:Cite Collins Dictionary
  5. ^ The family of Pius IV, the Medici of Milan, considered itself a branch of the House of Medici and was recognized as such by the Florentine Pope Clement VII and by Cosimo I 'de Medici in the early 16th century. Historians have found no proof of an actual connection between the Medici of Milan and the Medici of Florence, but this belief was widespread during the life of Pius IV and the Medici of Florence allowed the Medici of Milan to use their coat of arms.
  6. ^ “Medici Family – – Encyclopædia Britannica”. Encyclopædia Britannica. Truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2009.
  7. ^ POLLENS, STEWART (2013). “Bartolomeo Cristofori in Florence”. The Galpin Society Journal. 66: 7–245. ISSN 0072-0127. JSTOR 44083109.
  8. ^ “Music and the Medici – The Medici Archive Project” (bằng tiếng Ý). Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2022.
  9. ^ Malaguzzi, Silvia (2004). Botticelli. Ediz. Inglese. Giunti Editore. ISBN 9788809036772 – qua Google Books.
  10. ^ The Medieval World – Europe 1100–1350 by Friedrich Heer, 1998 Germany
  11. ^ The name in Italian is pronounced with the stress on the first syllable /ˈmɛ .di.tʃi/ and not on the second vowel.How to say: Medici Lưu trữ 2020-06-25 tại Wayback Machine, BBC News Magazine Monitor—MED-uh-chee in American English.
  12. ^ Two more sons: Arrigo (?-?), Giovanni (?-?)
  13. ^ Three more sons: Talento (?-?), he had a son, Mario died in 1369, Mario had few unremarkable later generations; Jacopo (?-1340) who had a son, Averardo (fl. 1363); Francesco (?-?), who had a son, Malatesta died in 1367.
  14. ^ Four sons: Guccio (from which descended a line extinct in 1670 with Ottaviano), Filippo (?-?), Betto (fl. 1348), Ardinghello (fl. 1345).
  15. ^ One more son: Giovanni (fl. 1383). Giovanni had a son, Antonio (?-1396) and a nephew, Felice (?-?).
  16. ^ One son, Coppo, (?-?). Cfr. Mecatti, Giuseppe Maria; Muratori, Lodovico Antonio (1755). Storia cronologica della città di Firenze (bằng tiếng Ý). Parte prima. Naples: Stamperia Simoniana. tr. 157. Truy cập ngày 28 tháng 3 năm 2016.
  17. ^ Two more brothers unknown.
  18. ^ Two more brothers: Andrea (*? †?), Bartolomeo (*? †?).
  19. ^ One more brother: Pietro (*? †?), line extinct.
  20. ^ One more brother: Giovanni (*? †?)
  21. ^ One more son: Francesco (†1552?)
  22. ^ One more son Bernardo (†1592?)

Tham khảoSửa đổi

  • Hibbert, Christopher (1975). The House of Medici: Its Rise and Fall. Morrow. ISBN 0-688-00339-7. a highly readable, non-scholarly general history of the family
  • Miles J. Unger, Magnifico: The Brilliant Life and Violent Times of Lorenzo de Medici, (Simon and Schuster 2008) is a vividly colorful biography of this true "renaissance man", the uncrowned ruler of Florence during its golden age
  • Ferdinand Schevill, History of Florence: From the Founding of the City Through the Renaissance (Frederick Ungar, 1936) is the standard overall history of Florence
  • Cecily Booth, Cosimo I, Duke of Florence, 1921, University Press
  • Harold Acton, The Last Medici, Macmillan, London, 1980 [1932], ISBN 0-333-29315-0
  • Paul Strathern, The Medici: Godfathers of the Renaissance (Pimlico, 2005) is an informative and lively account of the Medici family, their finesse and foibles—extremely readable, though with a few factual and typographical errors.
  • Lauro Martines, April Blood: Florence and the Plot Against the Medici (Oxford University Press 2003) a detailed account of the Pazzi Conspiracy, the players, the politics of the day, and the fallout of the assassination plot . Though accurate in historic details, Martines writes with an anti-Medici tone.
  • Accounting in Italy Lưu trữ 2006-06-20 tại Wayback Machine
  • Herbert Millingchamp Vaughan, The Medici Popes. New York: G. P. Putnam's Sons, 1908.
  • Jonathan Zophy, A Short History of Renaissance and Reformation Europe, Dances over Fire and Water. 1996. 3rd ed. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall, 2003.

Xem thêmSửa đổi

  • Danny Chaplin, "The Medici: Rise of a Parvenu Dynasty, 1360–1537."

Liên kết ngoàiSửa đổi

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhà_Medici&oldid=69729574”