Presa canario (Perro de Presa Canario) gọi tắt là presa hay canario là giống chó lớn mới đầu được nuôi để chăn thả súc vật. Tên của giống chó này xuất phát từ tiếng Tây Ban Nha, có nghĩa là "Chó Canarian", và thường được rút gọn thành "Presa Canario" hoặc đơn giản chỉ là "Presa". Giống đôi khi còn được gọi là Dogo Canario, có nghĩa là "Canoss Molosser". Đây là ''biểu tượng'' của hòn đảo Gran Canaria.[2] tổ tiên của presa canario là giống chó hoang sinh sống trên đảo canary thuộc bắc phi. vào khoảng thế kỷ 16-17 được người tây ban nha phát hiện và đưa về thuần dưỡng, lai tạo, và bắt đầu phát triển mạnh tại Tây Ban Nha, sau đó lan đi khắp thế giới.

Presa Canario

Perro de Presa Canario
Tên khác Canary Mastiff
Canary Catch Dog
Canarian Molosser
Presa Canario
Dogo Canario
Biệt hiệu Presa
Nguồn gốc đảo Canary (Tây Ban Nha)
Đặc điểm
Ghi chú
Loài này được công nhận bởi FCI trên cơ sở dứt khoát và đủ điều kiện cho CACIB từ ngày 6 tháng 7 năm 2011.[1]

Xuất hiện sửa

Lần đầu tiên giống chó này được giới thiệu với thế giới bên ngoài của Tây Ban Nha quần đảo Canary bởi các nhà nhân chủng học Mỹ, Tiến sĩ Carl Semencic trong một bài báo cho Dog World Magazine và trong cuốn sách của ông về vấn đề hiếm hoi của giống chó presa trên thế giới lúc này, Presa Canario hay "Canary Dog" là loài con chó có thân hình thân hình cơ bắp, da cổ rất dày, khuôn mặt hình vuông. Đầu có hình vuông,to,cứng. một con chó có một cái đầu không to quá và không nhỏ quá và biểu hiện tốt là một phần của tiêu chuẩn tốt của giống này và được thể hiện trong các mẫu giống tốt nhất. Tai thường được cắt xén ngắn để tạo ra một 1 vẻ bề ngoài hung dữ hơn và để giúp nó tránh gây chảy máu khi đánh nhau với những con sói để bảo vệ đàn gia súc[3] Ở những quốc gia mà cấm cắt tai chó gần với đầu, họ sẽ hối lộ để được cắt tai cho con chó của họ.[4]

presa canario là kết quả của giao phối giữa majorero, một con chó bản địa với các hòn đảo này, và chó molossoids khi nó được được giới thiệu đến Quần đảo Canaria. Có những tài liệu tham khảo cho rằng loại chó này đã có từ những năm 1500.

Tính cách sửa

nếu được nhân cách hóa giống chó này ta có thể ví Presa Canario là một gã giang hồ, với bề ngoài bặm trợn, hầm hố, đôi mắt ranh mãnh, hắn chẳng bao giờ chú tâm vào việc chơi một môn thể thao nào, nhưng nếu phải đánh đấm, thì hắn là số 1.

Canario tính tình rất hiếu chiến và nó không phải là loại sống chung với loài chó khác. Loài chó này rất trung thành với chủ nhân, tuy nhiên người chủ phải nuôi dưỡng nó từ nhỏ. Người ta nuôi và thuần dưỡng loài chó này để bảo vệ hàng hóa, tuy nhiên sau đó chúng được sử dụng để mua vui cho con người trong những cuộc đấu đẫm máu, hay còn gọi là chọi chó. nếu so với chó ngao ý cane corso italino thì cane được thuần dưỡng sớm hơn nhiều so với Presa, vì vậy tính cách của Cane được đánh giá là thuần và dễ huấn luyện hơn presa. Với nguồn gốc gần với chó hoang dã của mình, Presa luôn mang trong mình tính cách mạnh mẽ, gan lỳ, khôn ngoan. Với người chưa có kinh nghiệm huấn luyện, thì đây là một giống chó khó bảo. Tuy nhiên với đối với chủ Presa rất trung thành và tình cảm.Thoạt nhìn Presa canario có thể nói là vừa xấu, vừa bẩn, mặt lại vừa gian, nhưng với những ai đã từng một lần tiếp xúc với chúng, thì Presa canario có một vẻ hấp dẫn đến khó tả.Presa đòi hỏi phải có sự đào tạo đầu tiên và xã hội hóa.Trong một số trường hợp, Presa có thể gây hấn với những con chó khác và nghi ngờ người lạ.Loài presa canario cần một người chủ có kinh nghiệm mà kiểm soát được nó. Nó có thể hung hãn đối với người và chó lạ nếu nó không được tiếp xúc với xã hội hoặc nếu nó cảm nhận thấy người chủ trên không có kinh nghiệm kiểm soát được nó.

Nguồn gốc sửa

  • Nhà sử học Agustín Millares Torres, trong "Lịch sử chung của quần đảo Canary", Theo các nghiên cứu của ông cho biết nguồn gốc của những giống chó ở những hòn đảo này 
  • từ loài chó hoang trên đảo canary thuộc Bắc Phi có hình dáng khá giống với presa canario hiện đại (xuất phát điểm có nét tương đồng với chó trên đảo Phú Quốc ở Việt Nam, 
  • các loài chó hoang thường có màu lông vằn vện) vì vậy presa canario còn có tên gọi khác là Canary dogs. thế kỷ XVI được người Tây Ban nha phát hiện và đưa về thuần dưỡng, bắt đầu phát triển mạnh từ Tây Ban Nha, và chúng có tên tiếng Tây Ban Nha là "perro de presa". Được người Tây Ban Nha dùng nhiều trong các thú tiêu khiển như: chọi chó, chó đấu bò tót, chăn gia súc, săn bắt....,
  • Đối với người bản xứ những con chó này tham gia vào các câu chuyện thần thoại, phong tục tang lễ và thậm chí cả việc nấu ăn của người bản xứ (Guanches) của các hòn đảo,chúng xuất hiện với những người dân sống ở các đảo này như là những con chó mập lông to, được gọi là "Tibicenas" ở Gran Canaria và "Irnene" trên đảo La Palma.
  • Trong những giáo phái tang lễ, những chú chó xuất hiện ướp xác bên cạnh chủ nhân dẫn đường cho cuộc sống sau đời. Những con chó cũng được tiêu thụ với số lượng nhỏ, như đã được chứng minh trong khám phá khảo cổ học. Do hậu quả của các cuộc chinh phục, sự hiện diện của những con chó có hình thái,tổ tiên với dòng chó ngao cổ đại molosser trên các hòn đảo này được ghi chép cụ thể,đặc biệt là trong các hội thảo của hội đồng Fuerteventura và Tenerife.Trích dẫn đầu tiên sau khi chinh phục được bắt đầu từ năm 1501,cho phép puerqueros (người chăn nuôi lợn) có "một trong những người bán buôn".Trong nhiều thời kỳ, những con chó này đã được sử dụng để tiêu diệt những con chó hoang tấn công đàn gia súc. Trong thời kỳ khác, rất nhiều trong số những con chó này đã bị buộc phải giết vì những thiệt hại mà chúng đã làm cho các loài gia súc. 
  • Tại một thời điểm, người dân được trao cơ hội để tiêu diệt chó hoang mà không bị trừng phạt. trong những dịp khác, những con chó này buộc phải bị bắt. Và những lúc khác,do những thiệt hại gây ra bởi những con chó này, sở hữu của họ đã bị cấm đối với bất cứ ai không phải là nông dân hay thợ săn.Ngoài vai trò chăn dắt gia súc, Presa canario được sử dụng để chọi chó.
  • Cho đến những  năm 1950, nó vẫn phổ biến ở trên các hòn đảo.Có rất nhiều lời khai từ những người hâm mộ trò chọi chó cũ. Các chủ sở hữu những con chó được đem đi chọi đồng ý nếu chứng kiến cuộc chiến đấu trong im lặng hoặc có thể kích động động vật. Không có khán giả có thể chạm vào hoặc làm phiền các con chó trong chiến đấu. phương pháp phổ biến rộng rãi nhất là đặt các con vật vào vòng tròn được đánh dấu trên mặt đất, mặt đối mặt. Cuộc chiến bắt đầu khi các dây dắt bị bỏ xuống. Đây không phải là các sự kiện công cộng được tổ chức. Thay vào đó, họ lén lút tổ chức các cuộc chọi chó trái phép nổi lên không thường xuyên với thách thức của chủ sở hữu. Tuy nhiên, thực tế toàn bộ khu phố tham gia chương trình một khi nó đã trở thành nhận thức của một cuộc chiến. Các cuộc chọi chó đã bị cấm vào giữa những năm 1940,  nhưng kéo dài trong một thập kỉ khác. 
  • Từ thời điểm này, do sự thắt chặt của các nhà triết học Francoist, để tiêu diệt chó hoang, Presa Canario suýt bị tuyệt chủng,nhưng may mắn thay,các nhà tạo giống đã giữ  được nguồn gen của giống này để ngăn chặn sự biến mất hoàn toàn của chúng.

Cơ sở đặt tên và tiêu chuẩn  sửa

  • Presa Canario có cơ sở lập pháp ở Tây Ban Nha dưới hình thức công nhận bởi Nghị định Real Decreto của Ministro de Agricultura, Pesca y Alimentación được Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp đánh bắt và Dinh dưỡng ban hành trong Công báo của Tây Ban Nha Chính phủ ([BOE - Boletin Oficial del Estado]). Bản gốc [Real Decreto 558/2001] có thể được đọc trên trang của Công báo của Chính phủ Tây Ban Nha. Trong nghị định, giống được gọi là "Presa Canario". Một tiêu chuẩn giống được quy định trong Nghị định Hoàng gia và bao gồm việc có một bộ lông đen và chỉ định trọng lượng tối đa.
  • Bất kỳ tên hoặc tiêu chuẩn khác không được pháp luật Tây Ban Nha công nhận.
  • Ở Tây Ban Nha, có hai tổ chức chính được Bộ Nông nghiệp, Chó và Dinh dưỡng thừa nhận hợp pháp (theo yêu cầu của [Real Decreto 558/2001]): [RSCE] và [FCE]. Thuật ngữ "công nhận hợp pháp" có nghĩa là các tổ chức này có quyền ghi các lít vào Sách chính thức của Tây Ban Nha (LOE - Libro de Orígenes Español).
  • FCE công nhận giống này theo luật của Tây Ban Nha, và sử dụng tên và tiêu chuẩn Presa Canario, được xác định bởi [Real Decreto 558/2001].
  • [Văn kiện chính thức] của Chính phủ Tây Ban Nha đã được ban hành và gửi cho RSCE để cảnh báo và mời nó sửa đổi các quy định của nó.
  • Một nguồn pháp lý gần đây khác để xác định giống này là [Real Decreto 1557/2005]. Nghị định này cũng nêu rõ tên giống như "Presa Canario" và cho quyền lập pháp của việc công nhận liên kết chính thức với chính quyền địa phương.

Màu lông sửa

 
Vện verdino

Chó Presa Canario không đổi màu lông từ lúc sinh cho đến lúc chết. Lớp lông ngắn và không có lớp lót và nên hơi thô. Vằn vện là màu sắc có khả năng ngụy trang và thích nghi tốt bậc nhất trong môi trường hoang dã khắc nghiệt. Màu lông của các giống chó hoang thường theo xu hướng tiến hóa này. Đây cũng là niềm cảm hứng cho màu áo của gần như tất cả các "lính đặc công" trên thế giới, đó là "dằn di". Việc chấp nhận bộ lông màu đen là một điểm gây tranh cãi giữa các nhà nuôi chó, vì nó được cho phép bởi các tiêu chuẩn AKC-FSS, UKC và UPPCC, nhưng không phải do FCI tiêu chuẩn hoặc FCI. Màu trắng được cho phép lên đến 20% và thường gặp nhất ở ngực và bàn chân, và thỉnh thoảng có màu ngọn lửa trên mõm. Tiêu chuẩn giống chó đòi hỏi phải có sắc tố màu đen và chó nên có mặt nạ đen không bao hàm trên mắt. Loài này được biết đến cho sự rụng lông tối thiểu của nó.

Sức khỏe sửa

 
nâu vàng

Là một giống lớn, Presa Canario có thể dễ bị chứng loạn sản hông. Các báo cáo vấn đề sức khỏe bao gồm các vấn đề giãn Cardiomyopathy, tim và khối u mast cell, ung thư bánh chè sự sai khớp xương và bánh chè evulsions, u nang da, động kinh, osteochondrodysplasias, ghẻ lở do ve và cryptorchidism và leishmaniasis. Các điều kiện sau được mô tả theo kinh nghiệm như rất có khả năng ảnh hưởng đến con chó ở các khu vực của Tây Ban Nha và được mô tả về mặt khoa học như đã tăng lên hơn 22 năm trước năm 2006, với nguy cơ cao nhất đối với những con chó lớn hơn. Tuổi thọ trung bình của Presa Canario là từ 8 đến 12 năm.

Tham khảo sửa

  1. ^ “THÔNG BÁO 57/2011” (PDF). FCI Đại hội đồng, Paris. 1 tháng 8 năm 2011. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 24 tháng 3 năm 2014. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2012. Chú thích có tham số trống không rõ: |đầu tiên= (trợ giúp)
  2. ^ Ley 7/1991, de 30 de abril, de símbolos de la naturaleza para las Islas Canarias
  3. ^ “FCI-St. N°346 / 12.08.2011” (PDF). Fédération Cynologique Internationale. Truy cập ngày 25 tháng 9 năm 2014.
  4. ^ Santana, Clemente Reyes. “El Perro de Presa Canario”. ElPresa.com. Truy cập ngày 16 tháng 11 năm 2008.