Quế Sơn
Quế Sơn là một huyện thuộc tỉnh Quảng Nam, Việt Nam.
Quế Sơn
|
|||
---|---|---|---|
Huyện | |||
Huyện Quế Sơn | |||
![]() Đền tưởng niệm liệt sĩ Quế Sơn | |||
Hành chính | |||
Quốc gia | ![]() | ||
Vùng | Duyên hải Nam Trung Bộ | ||
Tỉnh | Quảng Nam | ||
Huyện lỵ | Thị trấn Đông Phú | ||
Trụ sở UBND | 2 Tôn Đức Thắng, TDP Lãnh Thượng 2, thị trấn Đông Phú | ||
Phân chia hành chính | 2 thị trấn, 11 xã | ||
Tổ chức lãnh đạo | |||
Chủ tịch UBND | Nguyễn Phước Sơn | ||
Chủ tịch HĐND | Đinh Nguyên Vũ | ||
Bí thư Huyện ủy | Đinh Nguyên Vũ | ||
Địa lý | |||
Tọa độ: 15°41′7″B 108°13′3″Đ / 15,68528°B 108,2175°Đ | |||
| |||
Diện tích | 257,46 km² | ||
Dân số (1/4/2019) | |||
Tổng cộng | 80.821 người[1] | ||
Thành thị | 14.596 người (18%) | ||
Nông thôn | 66.225 người (82%) | ||
Mật độ | 330 người/km² | ||
Khác | |||
Mã hành chính | 509[2] | ||
Mã bưu chính | 563000-563169 563200-563209 563250-563259 563270-563279 | ||
Biển số xe | 92-G1 | ||
Số điện thoại | 0235.3.505.104 | ||
Số fax | 0235.3.885.860 | ||
Website | queson | ||
Địa lý Sửa đổi
Huyện Quế Sơn cách thành phố Đà Nẵng 40 km về phía tây nam và cách thành phố Tam Kỳ 30 km về phía tây bắc, có vị trí địa lý:
- Phía đông giáp huyện Thăng Bình
- Phía tây giáp huyện Nông Sơn
- Phía nam giáp huyện Hiệp Đức
- Phía bắc giáp huyện Duy Xuyên.
Huyện Quế Sơn có diện tích 257,46 km², dân số là 80.821 người, trong đó dân số thành thị là 14.596 người chiếm 18% và dân số nông thôn là 66.225 người chiếm 82%, mật độ dân số đạt 330 người/km².[1]
Hành chính Sửa đổi
Huyện Quế Sơn có 13 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, bao gồm 2 thị trấn: Đông Phú (huyện lỵ), Hương An và 11 xã: Quế An, Quế Châu, Quế Hiệp, Quế Long, Quế Minh, Quế Mỹ, Quế Phong, Quế Phú, Quế Thuận, Quế Xuân 1, Quế Xuân 2.
Lịch sử Sửa đổi
Sau năm 1975, huyện Quế Sơn thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, bao gồm 11 xã: Quế An, Quế Châu, Quế Hiệp, Quế Lộc, Quế Mỹ, Quế Phong, Quế Phú, Quế Phước, Quế Tân, Quế Thọ và Quế Xuân.
Ngày 23 tháng 9 năm 1981, Hội đồng Bộ trưởng ban hành quyết định số 79-HĐBT[3]. Theo đó:
- Chia xã Quế Phong thành 2 xã: Quế Phong và Quế Long
- Chia xã Quế Lộc thành 2 xã: Quế Lộc và Quế Trung
- Chia xã Quế Phước thành 3 xã: Quế Ninh, Quế Phước và Quế Lâm
- Chia xã Quế Tân thành 3 xã: Quế Bình, Quế Lưu và Quế Tân.
Ngày 1 tháng 12 năm 1983, Hội đồng Bộ trưởng ban hành quyết định số 141-HĐBT[4]. Theo đó:
- Chia xã Quế An thành 2 xã: Quế An và Quế Minh
- Chia xã Quế Mỹ thành 2 xã: Quế Mỹ và Quế Cường
- Chia xã Quế Hiệp thành 2 xã: Quế Hiệp và Quế Thuận.
Cuối năm 1984, huyện Quế Sơn bao gồm 20 xã: Quế An, Quế Bình, Quế Châu, Quế Cường, Quế Hiệp, Quế Lâm, Nông Sơn, Quế Lộc, Quế Long, Quế Lưu, Quế Minh, Quế Mỹ, Quế Ninh, Quế Phong, Quế Phú, Quế Phước, Quế Tân, Quế Thọ, Quế Thuận, Quế Trung và Quế Xuân.
Ngày 31 tháng 12 năm 1985, tách 4 xã: Quế Thọ, Quế Bình, Quế Lưu và Quế Tân để thành lập huyện Hiệp Đức.[5]
Huyện Quế Sơn còn lại 16 xã: Quế An, Quế Châu, Quế Cường, Quế Hiệp, Quế Lâm, Nông Sơn, Quế Lộc, Quế Long, Quế Minh, Quế Mỹ, Quế Ninh, Quế Phong, Quế Phú, Quế Phước, Quế Thuận, Quế Trung và Quế Xuân.
Ngày 11 tháng 1 năm 1986, thành lập thị trấn Đông Phú (thị trấn huyện lỵ huyện Quế Sơn) trên cơ sở 884,29 ha diện tích tự nhiên với 5.281 nhân khẩu của xã Quế Châu và 243,1 ha diện tích tự nhiên với 1.084 nhân khẩu của xã Quế Long.[6]
Ngày 16 tháng 4 năm 1988, đổi tên xã Quế Mỹ thành xã Phú Thọ và thành lập xã Quế Hội tại khu kinh tế mới Nà Lau.[7]
Ngày 29 tháng 8 năm 1994, sáp nhập xã Quế Hội vào xã Quế Lâm.[8]
Ngày 6 tháng 11 năm 1996, huyện Quế Sơn thuộc tỉnh Quảng Nam vừa tái lập.[9]
Ngày 12 tháng 1 năm 2004, chia xã Quế Xuân thành 2 xã: Quế Xuân 1 và Quế Xuân 2.[10]
Đến cuối năm 2007, huyện Quế Sơn bao gồm thị trấn Đông Phú và 17 xã: Quế An, Quế Châu, Quế Cường, Quế Hiệp, Quế Lâm, Quế Lộc, Quế Long, Quế Minh, Phú Thọ, Quế Ninh, Quế Phong, Quế Phú, Quế Phước, Quế Thuận, Quế Trung, Quế Xuân 1, Quế Xuân 2.
Ngày 8 tháng 4 năm 2008, Chính phủ ban hành Nghị định số 42/2008/NĐ-CP[11]. Theo đó:
- Thành lập xã Hương An trên cơ sở điều chỉnh:
- 855 ha diện tích tự nhiên và 5.491 nhân khẩu của xã Quế Phú
- 180 ha diện tích tự nhiên và 959 nhân khẩu của xã Quế Cường
- Thành lập xã Sơn Viên trên cơ sở điều chỉnh 2.517 ha diện tích tự nhiên và 3.215 nhân khẩu của xã Quế Lộc
- Thành lập xã Phước Ninh trên cơ sở điều chỉnh:
- 8.298 ha diện tích tự nhiên và 2.130 nhân khẩu của xã Quế Phước
- 3.930 ha diện tích tự nhiên và 1.456 nhân khẩu của xã Quế Ninh
- Tách 7 xã: Quế Lộc, Quế Trung, Quế Ninh, Quế Phước, Quế Lâm, Sơn Viên và Phước Ninh để thành lập huyện Nông Sơn
Huyện Quế Sơn còn lại thị trấn Đông Phú và 13 xã: Hương An, Phú Thọ, Quế An, Quế Châu, Quế Cường, Quế Hiệp, Quế Long, Quế Minh, Quế Phong, Quế Phú, Quế Thuận, Quế Xuân 1, Quế Xuân 2.
Ngày 10 tháng 1 năm 2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 863/NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Quảng Nam (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 2 năm 2020)[12]. Theo đó:
- Sáp nhập xã Phú Thọ và xã Quế Cường thành xã Quế Mỹ
- Thành lập thị trấn Hương An trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của xã Hương An.
Huyện Quế Sơn có 2 thị trấn và 11 xã như hiện nay.
Giáo dục Sửa đổi
Huyện hiện có:
- 13 trường tiểu học
- 13 trường trung học cơ sở
- 3 trường trung học phổ thông:
- Trung học phổ thông Quế Sơn
- Trung học phổ thông Trần Đại Nghĩa
- Phổ thông trung học Nguyễn Văn Cừ.
Văn hóa - du lịch Sửa đổi
Quế Sơn trong âm nhạc Sửa đổi
Bài hát tiêu biểu viết về Quế Sơn: Quế Sơn đất mẹ ân tình của nhạc sĩ Nguyễn Đình Thậm, Quế Sơn quê tôi của Lê Trần Thành, viết cho quê hương.
Các làng quê vẫn còn giữ được nhiều phong tục tập quán xưa của Việt Nam.
Đặc sản Sửa đổi
Ngoài món ăn nổi tiếng của toàn Quảng Nam là Mỳ Quảng, Quế Sơn còn nổi tiếng với các món ăn như
- Phở sắn Quế Sơn
- Gà tre đèo Le
Du lịch Sửa đổi
Huyện Quế Sơn có tiềm năng du lịch với các khu du lịch như: suối Tiên (Quế Hiệp), suối Nước Mát, đèo Le (Quế Long), hồ An Long (Quế Phong). Những địa điểm này có tiềm năng du lịch nhưng chưa được khai thác, cần có các nhà đầu tư để phát triển khu vục này.
Giao thông Sửa đổi
Đường bộ Sửa đổi
Quế Sơn có các trục đường lộ chính sau:
- Quốc lộ 1 đi qua huyện, có các cầu như: cầu Bà Rén (bắt qua sông Bà Rén), cầu Phú Phong (thường gọi Cống Ba), cầu Hương An (bắc qua sông Ly Ly)
- Đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đi song song với quốc lộ 1
- Quốc lộ 14E cũ từ thị trấn Hà Lam đến chợ Đàng đi theo Tỉnh lộ 611 và Tỉnh lộ 611A đi thị trấn Tân Bình, Hiệp Đức và Khâm Đức, Phước Sơn
- Tỉnh lộ 611 bắt đầu từ Quốc lộ 1 tại ngã ba Hương An nối với Tỉnh lộ 610 tại ngã ba Trung Phước, đi qua hầu hết các xã của huyện đến thị trấn Đông Phú đến giáp huyện Nông Sơn tại đèo Le
- Tỉnh lộ 611A nối Tỉnh lộ 611 (tại ngã ba Quế Sơn) với Quốc lộ 14E (tại ngã ba Phú Bình)
- Hệ thống các đường huyện.
Đường sắt Sửa đổi
Đường sắt Bắc Nam đi song song với Quốc lộ 1 đi ngang huyện tại 2 xã Quế Xuân 2, xã Quế Mỹ.
Danh nhân Sửa đổi
- Phạm Nhữ Dực: Tướng thời Trần, có công khai phá vùng Quế Sơn
- Phạm Nhữ Tăng
- Nguyễn Ngọc Thanh (tướng nhà Nguyễn): Chánh đô đốc nhà Nguyễn
- Phan Văn Thuật: Nhà Nho
- Phan Quang: Tiến sĩ Nho học, một trong Ngũ Phụng Tề Phi
- Nguyễn Mậu Hoán: Phó bảng khoa thi 1901
- Phan Khoang: Nhà sử học, nhà giáo, nhà báo
- Phan Du
- Nguyễn Huy Chương: Trung tướng
- Hoàng Châu Ký: Nhà nghiên cứu nghệ thuật, chính khách
- Ý Nhi: Nhà thơ
- Hoàng Hương Việt: Nhà thơ
- Nguyễn Xuân Phúc: Thủ tướng, Chủ tịch nước
- Lê Chiêm: Trung tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ quốc phòng
- Đỗ Quang: Vị quan nhà Nguyễn.
Tham khảo Sửa đổi
- ^ a b Ban chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở trung ương. “Dân số đến 01 tháng 4 năm 2019 - Tỉnh Quảng Nam” (PDF). Truy cập ngày 4 tháng 5 năm 2020.
- ^ Tổng cục Thống kê
- ^ “Quyết định 79-HĐBT năm 1981 về việc phân vạch địa giới một số xã và thị trấn thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng”.
- ^ “Quyết định số 141-HĐBT năm 1983 về việc phân vạch địa giới một số xã thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng”.
- ^ “Quyết định 289-HĐBT năm 1985 về việc thành lập huyện Hiệp Đức thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng”.
- ^ “Quyết định số 05/HĐBT năm 1986 về việc điều chỉnh địa giới hành chính một số xã, thị trấn của các huyện Hiệp Đức, Quế Sơn và Hòa Vang thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng”.
- ^ “Quyết định số 63-HĐBT năm 1988 về việc phân vạch địa giới hành chính một số xã của các huyện Trà My và Quế Sơn thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng”.
- ^ Nghị định số 102-CP năm 1994 của Chính phủ.
- ^ “Nghị quyết về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh do Quốc hội ban hành”.
- ^ “Nghị định số 20/2004/NĐ-CP về việc thành lập phường, xã thuộc thị xã Hội An và các huyện Đại Lộc, Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam”.
- ^ “Nghị định số 42/2008/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính xã, thành lập xã thuộc huyện Quế Sơn, huyện Phước Sơn; điều chỉnh địa giới hành chính huyện Quế Sơn để thành lập huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam”.
- ^ “Nghị quyết số 863/NQ-UBTVQH14 năm 2020 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã thuộc tỉnh Quảng Nam”.
Liên kết ngoài Sửa đổi
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Quế Sơn. |