Azərbaycan marşı

Azərbaycan Marşı (Hành khúc Azerbaijan) là quốc ca nước Cộng hoà Azerbaijan. Phần nhạc được sáng tác bởi Uzeyir Hajibeyov, với lời bài hát của nhà thơ Ahmad Javad. Chính phủ Cộng hòa Azerbaijan đã chính thức thông qua bài quốc ca vào năm 1920 với việc thông qua sắc lệnh, "Bài thánh ca của nhà nước Cộng hòa Azerbaijan." Năm 1992, sau khi Liên Xô tan rã, chính phủ của Azerbaijan đã chính thức khôi phục "Azərbaycan Marşı" làm quốc ca.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni
Quốc ca Cộng hòa Azerbaijan

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni
Quốc ca của Azerbaijan
Lời	Ahmad Javad
Nhạc	Uzeyir Hajibeyov
Được chấp nhận	1920 1992 (hiện tại)
Cho đến	1922
Mẫu âm thanh
"Azərbaycan Marşı" tập tin trợ giúp

Chính phủ Azerbaijan cũng đã chính thức tuyên bố quốc ca là "biểu tượng thiêng liêng của nhà nước Azerbaijan, sự độc lập và thống nhất của Azerbaijan."

Kể từ năm 2006, một đoạn lời bài hát từ quốc ca được viết trên tờ tiền mặt sau của tờ 5 manat Azerbaijan. Vào năm 2011, để kỷ niệm 20 năm độc lập của Azerbaijan từ Liên Xô, chính phủ đã phát hành một con tem kỷ niệm quốc ca. Nó có giá 1 manat và với số lượng phát hành là 5.000.

Lịch sử

Thời kì dân chủ cộng hòa và Xô viết

Xem thêm: Quốc ca Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan

Nhà soạn nhạc Uzeyir Hajibeyov (trái) và nhà viết ca từ Ahmad Javad (phải) của bài "Hành khúc Azerbaijan"

Vào năm 1919, nước Cộng hòa Dân chủ Azerbaijan được sáng lập, chính quyền mới tuyên bố tổ chức cuộc thi sáng tác quốc ca, quốc huy và con dấu nhà nước. Giải thưởng trị giá 15.000 rúp sẽ được trao cho người chiến thắng trong phần thi sáng tác quốc ca.

Trong hoàn cảnh đó, nhà soạn nhạc người Azerbaijan Uzeyir Hajibeyov đã cho ra đời hai bài hành khúc. Năm 1919, tác phẩm này nhận được giải thưởng đầu tiên do chính phủ Cộng hòa Dân chủ Azerbaijan công bố. Bài khúc quân hành còn lại là "Hành khúc Azerbaijan" (Azərbaycan marşı). Nhà âm nhạc học người Thổ Etem Üngör từng nhận xét: "Vào những năm đó, khi Azerbaijan chưa đánh mất nền độc lập của chính mình, bản hành khúc vẫn thường được cất lên tại các trường quân đội trước giờ học".

Năm 1922, chính phủ của nền Cộng hoà Xô viết mới thành lập đã thay thế "Azərbaycan marşı" thành bài "Quốc tế ca" – quốc ca Liên Xô lúc bấy giờ. Năm 1944, trong cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai, "Quốc tế ca" được thay thế bằng quốc ca mới của Liên bang Xô viết, đồng thời một bài quốc ca của Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan cũng được áp dụng một năm sau đó. Bài tụng ca được sáng tác bởi Uzeyir Hajibeyov, đồng tác giả bài Azərbaycan marşı. Lời bài hát được thay đổi năm 1978 khi Suleyman Rustam, Samad Vurgun và Huseyn Arif loại bỏ phần lời liên quan đến Joseph Stalin.

Năm 1989, sau nhiều năm thay đổi do chính sách perestroika (cải tổ) mang lại, nhà soạn nhạc Aydin Azimov đã thu xếp một bản thu âm hiện đại của bài quốc ca, được cử hành bởi một dàn giao hưởng và hợp xướng. Mùa thu năm đó, "Azərbaycan marşı" được phát sóng trên truyền hình và radio ở Azerbaijan, 70 năm sau khi nó được giới thiệu.

Thời kì hậu Xô viết

Với sự sụp đổ của Khối Đông và Liên Xô, vào mùa xuân năm 1992, các nhà lãnh đạo của chính phủ Azerbaijan độc lập đã đề xuất rằng bài quốc ca gốc từ thời tiền cộng sản nên được khôi phục làm quốc ca của một nước Azerbaijan mới. Milli Mejlis (Quốc hội) đã ký nó thành luật vào ngày 27 tháng 5 năm 1992.

Luật nước Cộng hòa Azerbaijan về Quốc ca nước Cộng hòa Azerbaijan

Milli Mejlis nước Cộng hoà Azerbaijan quyết định:

• Phê chuẩn Quy định về Quốc ca nước Cộng hòa Azerbaijan:
  
• Phê chuẩn bài "Hành khúc Azerbaijan" do Uzeyir Hajibeyov soạn nhạc và Ahmed Javad viết lời là Quốc ca nước Cộng hòa Azerbaijan
  

Luật nước Cộng hòa Azerbaijan: Về việc phê chuẩn Quy định về Quốc ca nước Cộng hòa Azerbaijan

Milli Mejlis nước Cộng hòa Azerbaijan quyết định:

1. Phê chuẩn Quy định về Quốc ca nước Cộng hòa Azerbaijan (đính kèm).
   
2. Quy định về Quốc ca nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan được phê chuẩn theo Sắc lệnh của Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan ngày 12 tháng 9 năm 1984 (Điều 152, Mục 17, Thông tin về Xô viết tối cao Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan, 1984) sẽ được coi là không hợp lệ.
   
3. Luật này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Milli Mejlis, ngày 2 tháng 3 năm 1993

Vào tháng 11 năm 2018, nghị sĩ Tahir Karimli từng kiến nghị giảm thời lượng của bài quốc ca và loại bỏ những nốt trầm buồn. Tuy nhiên, bản kiến nghị không được xã hội đồng tình hoan nghênh.

Lời bài hát

Một đoạn lời quốc ca được in trên mặt sau của tờ 5 manat Azerbaijan

Lời tiếng Azerbaijan

Tiếng Azerbaijan	IPA	Tiếng Việt
Azərbaycan! Azərbaycan! Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni! Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız! Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadiriz! Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa! Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa! Minlərlə can qurban oldu, Sinən hərbə meydan oldu! Hüququndan keçən əsgər, Hərə bir qəhrəman oldu! Sən olasan gülüstan, Sənə hər an can qurban! Sənə min bir məhəbbət Sinəmdə tutmuş məkan! Namusunu hifz etməyə, Bayrağını yüksəltməyə Namusunu hifz etməyə, Cümlə gənclər müştaqdır! Şanlı Vətən! Şanlı Vətən! Azərbaycan! Azərbaycan! Azərbaycan! Azərbaycan!	[ɑ̝z̪æ̞ɾbɑ̝jˈd͡ʒɑ̝n ǀ ɑ̝z̪æ̞ɾbɑ̝jˈd͡ʒɑ̝n ‖] [e̞j gæ̞hɾæ̞ˈmɑ̝n ø̞yɫɑ̝ˈd̪ɯ̞n ʃɑ̝ŋˈɫɯ̞ væ̞t̪æ̞ˈni ‖] [s̪æ̞nˈd̪æ̞n ø̞t̪ˈɾy d͡ʒɑ̝n ve̞ɾmæ̞ˈjæ̞ d͡ʒymˈlæ̞ hɑ̝z̪ɯ̞ˈɾɯ̞z̪ ‖] [s̪æ̞nˈd̪æ̞n ø̞t̪ˈɾy gɑ̝n t̪ø̞cmæ̞ˈjæ̞ d͡ʒymˈlæ̞ gɑ̝d̪ɯ̞ˈɾɯ̞z̪ ‖] [yt͡ʃɾæ̞ɲɟˈli bɑ̝jɾɑ̝ɣɯ̞ŋˈɫɑ̝ mæ̞ˈs̪ud̪ jɑ̝ˈʃɑ̝ ‖] [yt͡ʃɾæ̞ɲɟˈli bɑ̝jɾɑ̝ɣɯ̞ŋˈɫɑ̝ mæ̞ˈs̪ud̪ jɑ̝ˈʃɑ̝ ‖] [minlæ̞ɾˈlæ̞ d͡ʒɑ̝ŋ guɾˈbɑ̝n o̞ɫˈd̪u ǀ] [s̪iˈnæ̞n hæ̞ɾˈbæ̞ me̞jˈd̪ɑ̝n o̞ɫˈd̪u ‖] [hygugunˈd̪ɑ̝ɲ ce̞ˈt͡ʃæ̞n æ̞s̪ˈɟæ̞ɾ ǀ] [hæ̞ˈɾæ̞ biɾ gæ̞hɾæ̞ˈmɑ̝n o̞ɫˈd̪u ‖] [s̪æ̞n o̞ɫɑ̝ˈs̪ɑ̝ɲ ɟylyˈs̪t̪ɑ̝n ǀ] [s̪æ̞ˈnæ̞ hæ̞ɾɑ̝n d͡ʒɑ̝ŋ guɾˈbɑ̝n ‖] [s̪æ̞ˈnæ̞ mimbiɾ mæ̞hæ̞bˈbæ̞t̪] [s̪inæ̞mˈd̪æ̞ t̪ut̪ˈmuʃ mæ̞ˈcɑ̝n ‖] [nɑ̝mus̪uˈnu hifz̪ e̞t̪mæ̞ˈjæ̞ ǀ] [bɑ̝jɾɑ̝ɣɯ̞ˈnɯ̞ jyçs̪æ̞lt̪mæ̞ˈjæ̞] [nɑ̝mus̪uˈnu hifz̪ e̞t̪mæ̞ˈjæ̞ ǀ] [d͡ʒymˈlæ̞ ɟæ̞nd͡ʒˈlæ̞ɾ myʃt̪ɑ̝gˈd̪ɯ̞ɾ ‖] [ʃɑ̝ŋˈɫɯ̞ væ̞ˈt̪æ̞n ǀ ʃɑ̝ŋˈɫɯ̞ væ̞ˈt̪æ̞n ‖] [ɑ̝z̪æ̞ɾbɑ̝jˈd͡ʒɑ̝n ǀ ɑ̝z̪æ̞ɾbɑ̝jˈd͡ʒɑ̝n ‖] [ɑ̝z̪æ̞ɾbɑ̝jˈd͡ʒɑ̝n ǀ ɑ̝z̪æ̞ɾbɑ̝jˈd͡ʒɑ̝n ‖]	Azerbaijan! Azerbaijan! Hỡi Tổ quốc ơi, vinh quang và đầy những anh hùng! Toàn dân ơi hãy chiến đấu vì độc lập, tự do! Và xin dâng cả máu cho đất nước này, cho đồng bào ta! Quốc kỳ chúng ta tung bay là cuộc sống tươi đẹp! Quốc kỳ chúng ta tung bay là cuộc sống tươi đẹp! Hàng trăm năm qua, đã bao hy sinh, Mảnh đất quê ta - mảnh đất ướm máu! Kìa bao công dân đã phải ra đi Đổi lấy chiến thắng cho cả đất nước Hãy trở về với vườn hoa đất Mẹ, Vĩnh viễn luôn toả ngát hương thơm! Chúng con thề sẽ sống chết vì Người, Vì trái tim này nguyện mãi thủy chung! Dũng cảm đương đầu, bảo vệ đất nước, Để lá quốc kỳ hiên ngang đẹp tươi, Để dân tộc này sẽ được hạnh phúc, Tuổi trẻ chúng ta xung phong tiền tuyến! Quê hương của ta! Quê hương của ta! Azerbaijan! Azerbaijan! Azerbaijan! Azerbaijan!

Trong các bảng chữ cái khác

Ký tự Latinh (phiên bản 1992)	Ký tự Kirin (1956-1992)	Ký tự Ả Rập
Azärbaycan! Azärbaycan! Ey qähräman övladın şanlı Vätäni! Sändän ötrü can vermäyä cümlä hazırız! Sändän ötrü qan tökmäyä cümlä qadiriz! Üçrängli bayrağınla mäsud yaşa! Üçrängli bayrağınla mäsud yaşa! Minlärlä can qurban oldu, Sinän härbä meydan oldu! Hüququndan keçän äsgär, Härä bir qähräman oldu! Sän olasan gülüstan, Sänä här an can qurban! Sänä min bir mähäbbät Sinämdä tutmuş mäkan! Namusunu hifz etmäyä, Bayrağını yüksältmäyä Namusunu hifz etmäyä, Cümlä gänclär müştaqdır! Şanlı Vätän! Şanlı Vätän! Azärbaycan! Azärbaycan! Azärbaycan! Azärbaycan!	Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! Еј гәһрәман өвладын шанлы Вәтәни! Сәндән өтрү ҹан вермәјә ҹүмлә һазырыз! Сәндән өтрү ган төкмәјә ҹүмлә гадириз! Үчрәнҝли бајрағынла мәсʼуд јаша! Үчрәнҝли бајрағынла мәсʼуд јаша! Минләрлә ҹан гурбан олду, Синән һәрбә мејдан олду! Һүгугундан кечән әсҝәр, Һәрә бир гәһрәман олду! Сән оласан ҝүлүстан, Сәнә һәр ан ҹан гурбан! Сәнә мин бир мәһәббәт Синәмдә тутмуш мәкан! Намусуну һифз етмәјә, Бајрағыны јүксәлтмәјә Намусуну һифз етмәјә, Ҹүмлә ҝәнҹләр мүштагдыр! Шанлы Вәтән! Шанлы Вәтән! Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! Азәрбајҹан! Азәрбајҹан!	آذربایجان! آذربایجان! ای قهرمان اولادین شانلی وطنی! سندن اوترو جان ورمه‌یه جومله حاضریز! سندن اوتروقان توکمه‌یه جومله قادیریز! اوچرنگلی بایراقین‌لا مسعود یاشا! اوچرنگلی بایراقین‌لا مسعود یاشا! مینلرله جان قوربان اولدو، سینن حربه میدان اولدو! حقوقوندان کچن عسکر، هره بیر قهرمان اولدو! سن اولاسان گولوستان، سنه هرآن جان قوربان! سنه مین بیر محبت سینه‌مده توتموش مکان! ناموسونو حیفظ اتمه‌یه، بایراقینی یوکسلتمه‌یه ناموسونو حیفظ اتمه‌یه، جومله گنجلر موشتاقدیر! شانلی وطن! شانلی وطن! آذربایجان! آذربایجان! آذربایجان! آذربایجان!

Tem bưu chính Azerbaijan năm 2011 có lời quốc ca

Chuyển thể âm nhạc

Nhạc cổ điển

Vào năm 2012, Philip Sheppard cùng Dàn nhạc Giao hưởng Luân Đôn đã thu âm bài hát cho Thế vận hội Mùa hè 2012 và Thế vận hội Paralympics Mùa hè 2012.

Xem thêm

• Uzeyir Hajibeyov
• Quốc ca Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Azerbaijan

Liên kết ngoài

• Tải xuống bài Azerbaijan Marsi (có lời)
• Azerbaijan Marsi (không lời) trên website của Cơ quan Bản quyền Cộng hòa Azerbaijan
• Biểu tượng quốc gia Azerbaijan trên website của Tổng thống Azerbaijan