Wikipedia

Sa mạc Aralkum

Sa mạc Aralkum là một sa mạc mới xuất hiện từ năm 1960 trên khu vực đáy biển từng được phủ kín bởi biển Aral.[1] Nó nằm ở phía nam và phía đông của những gì còn lại của Biển Aral ở Uzbekistan và Kazakhstan.

Aralkum
Sa mạc
Aralkum với các khu vực còn lại của Biển Aral vào năm 2014
Các quốc gia Uzbekistan, Kazakhstan
bản đồ hoạt hình của sự thu hẹp lại của Biển Aral và phát triển sa mạc Aralkum

Lịch sử sửa

Trong khi mức độ của biển Aral đã có biến động qua sự tồn tại của nó, sự sụt giảm mức độ gần đây nhất kể từ năm 1960[2] được gây ra bởi Liên Xô (cũ) khi xây dựng các dự án thủy lợi lớn trong khu vực. Các dòng chảy suy giảm nghiêm trọng sau đó khiến mực nước ở Biển Aral giảm xuống. Trong khi Bắc Biển Aral đang dâng nước do đê, lượng nước Biển Aral vẫn tiếp tục giảm, dẫn đến việc mở rộng kích thước của sa mạc đến năm 2010, khi Biển Aral ổn định. Mực nước biển Nam Aral sau đó bắt đầu giảm trở lại, tuy nhiên lần này nghiêm trọng hơn.

Chất gây ô nhiễm không khí sửa

 
Các khu vực của Biển Aral ở Uzbekistan trong năm 2004

Cát và bụi của Aralkum có nguồn gốc chứa chất gây ô nhiễm.[3] Vị trí của sa mạc gần một luồng khí mạnh mẽ theo hướng Đông-Tây đã dẫn đến thuốc trừ sâu trong bụi được tìm thấy trong máu của chim cánh cụt ở Nam Cực.[4] Bụi Aral cũng đã được tìm thấy trong các khu vực khác của Nga, các khu rừng của Na Uy, và trong các sông băng của Greenland.[5]

Hệ động thực vật sửa

Sau sa mạc hóa, đa dạng sinh học của khu vực giảm xuống còn 200 loài thực vật và động vật[6]. Hệ thực vật hiện đang gồm các loài phát triển trên khu vực khô của biển bắt đầu phát triển từ năm 1960. Nó có 34 họ thực vật, 134 chi và 300 giống. Các đại diện phổ biến nhất là: Salicornia europaea, Suaeda crassifolia, Tripolium vulgare trong đất mùn và Suaeda acuminata et l'Atriplex fominii trong đất cát[7].

Xem thêm sửa

Tham khảo sửa

  1. ^ Aral Sea State of Environment of the Aral Sea Basin. Regional report of the Central Asian States. (2000) Lưu trữ 2008-04-24 tại Wayback Machine
  2. ^ “Aral Sea Tours from 450 USD: your Travel to the Aral Sea will be unforgettable with Peopletravel!”.
  3. ^ Pandey, Anish Chandra; Jha, Niraj K (2007). “CENTRAL ASIA: DEMOCRATIC DEFICIT AND CHALLENGES OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT”. Journal of Environmental Research And Development. Jerad Publcation. 1 (4): 403–411. Bản gốc lưu trữ ngày 17 tháng 12 năm 2017. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2016. Salt, sand, and dust from exposed Aral Sea mud beds blow across the region, harming people and crops. The excessive use of pesticides and fertilizers from farms has poisoned food and drinking water. The human cost of the crisis has been high in the Aral Sea area. For instance, infant mortality rates have consistently been the highest in the former Soviet Union
  4. ^ Nurushev, A (tháng 4 năm 1999). “CRISIS OF THE ARAL SEA”. Himalayan and Central Asian Studies. Himalayan Research and Cultural Foundation. 3 (2): 50–58. Truy cập ngày 11 tháng 2 năm 2016. ... The effect of pollution is aggravated by the fact that the Aral Sea is situated on the "highway" where strong currents of air are blowing from the west to the east.... That is why pesticides from the Aral region are found in the blood of penguins living in the Antarctic continent....
  5. ^ “Archived copy”. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 2 năm 2016. Truy cập ngày 24 tháng 5 năm 2016.Quản lý CS1: bản lưu trữ là tiêu đề (liên kết) "...typical Aral dust has been found on Greenland's glaciers, in Norway's forests, and Byelorussia's fields, all situated thousands of kilometers away from Central Asia."
  6. ^ (tiếng Anh)E. Oteniyazov Ecologic Situation of the Aral Sea Region // Radiation Safety Problems In The Caspian Region : Сб. 
  7. ^ (tiếng Anh) Walter Wucherer, Primary succession on the dry sea floor of the Aral Sea Lưu trữ 2009-02-25 tại Wayback Machine, University of Bielefeld, Department of Ecology

Liên kết ngoài sửa



Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Sa_mạc_Aralkum&oldid=71016276”