Susan Sarandon (tên khai sinh Susan Abigail Tomalin; sinh ngày 4 tháng 10 năm 1946) là một nữ diễn viên người Mỹ. Bà hoạt động trong ngành điện ảnh và truyền hình từ năm 1970, và đã đoạt giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho vai diễn trong phim Dead Man Walking năm 1995. Bà cũng nổi tiếng về hoạt động chính trị, xã hội vì sự nghiệp tự do hiện đại ở Hoa Kỳ.

Susan Sarandon
Susan Sarandon năm 2016
Tên khai sinhSusan Abigail Tomalin
Sinh4 tháng 10, 1946 (78 tuổi)
Thành phố New York, New York, Hoa Kỳ.
Năm hoạt động1970–nay
Hôn nhânChris Sarandon (1967–1979)
Bạn đờiTim Robbins (1988–nay)

Thời niên thiếu

sửa

Sarandon là chị cả của 9 chị em, có tên khai sinh là Susan Abigail Tomalin, sinh tại thành phố New York, là con gái của Lenora Marie (nhũ danh Criscione) và Phillip Leslie Tomalin, người phụ trách quảng cáo, chủ nhiệm phim kịch truyền hình kiêm ca sĩhộp đêm trong thời ban nhạc big band.[1][2] Tổ tiên bên nội của Sarandon có nguồn gốc từ Anh, Ireland và xứ Wales, còn mẹ có gốc gác từ Sicilia, Ý[1][3]. Gia đình bà theo đạo Bàng giáo. Năm 2006, Sarandon cùng 10 người họ hàng thân thuộc (trong đó có người tình sống chung Tim Robbins và cậu con trai Miles) đã về Wales để lập cây phả hệ. Chuyến đi của họ đã được đài BBC Wales làm một chương trình tài liệu mang tên Coming Home: Susan Sarandon.[3]

Sarandon tốt nghiệp trường Edison High School, ở Edison, tiểu bang New Jersey năm 1964. Sau đó bà theo học trường Đại học Bàng giáo Hoa Kỳ từ năm 1964 tới năm 1968, đậu bằng cử nhân môn kịch nghệ và làm việc với nhà giáo bậc thầy nổi tiếng về kịch nghệ là linh mục Gilbert Hartke.

Sự nghiệp

sửa

Năm 1969, Sarandon đóng phim Joe với người sau này trở thành chồng là Chris Sarandon. Bà đóng vai chính là một thanh thiếu nữ chống đối, biến đi trong giới người cặn bã xã hội khốn khổ (phim được bàng chiếu năm 1970). 5 năm sau, bà xuất hiện trên phim tạo thành nhóm người hâm mộ (cult) The Rocky Horror Picture Show. Cùng năm, bà đóng vai nữ chính trong phim The Great Waldo Pepper, đối diện với Robert Redford. Vai diễn gây tranh cãi nhiều nhất của bà là trong phim The Hunger năm 1983, một chuyện ma cà rồng hiện đại, trở thành một sự thất bại cả về thu nhập vé lẫn bình luận, nhưng phim đã có được một nhóm người hâm mộ cho cảnh làm tình khá sinh động của 2 người nữ đồng tính luyến ái giữa Sarandon và ngôi sao đồng diễn Catherine Deneuve. Đây là phim dòng chính đầu tiên của Mỹ có cảnh như vậy giữa 2 ngôi sao nữ. Tuy nhiên, Sarandon đã không trở thành một người nổi tiếng, cho tới khi bà đột phá trong phim Bull Durham, một phim thành công lớn cả về thương mại lẫn bình luận.

Sarandon nhận được 5 đề cử cho Giải Oscar cho nữ diễn viên xuất sắc nhất cho các vai diễn trong các phim Atlantic City (1981), Thelma & Louise (1991), Lorenzo's Oil (1992), The Client (1994), và cuối cùng bà đoạt được giải này năm 1995 cho vai diễn trong phim Dead Man Walking. Các phim khác của bà là Stepmom (1998), Anywhere but Here (1999), Cradle Will Rock (1999), The Banger Sisters (2002), Shall We Dance (2004), Alfie (2004), Romance & Cigarettes (2005) và Elizabethtown (2005).

Sarandon đã xuất hiện trong 2 tập của chương trình truyền hình hài kịch tình huống The Simpsons, một tập là vai chính mình ("Bart Has Two Mommies"), và tập khác là vai giáo viên dạy múa ballet, "Homer vs. Patty and Selma". Bà cũng đã xuất hiện trong các shows Friends, Malcolm in the Middle, Mad TV, Saturday Night Live, Chappelle's ShowRescue Me.

Sarandon cũng đã đóng góp vào việc tường thuật của khoảng 2 tá phim tài liệu, trong đó nhiều phim nói về các vấn đề chính trị và xã hội. Ngoài ra,bà còn là người dẫn chương trình trong nhiều phần của loạt phim tài liệu của PBS, Independent Lens. Năm 2007 bà làm người dẫn chương trình và giới thiệu phim Mythos, một loạt phim nhiều tập về các bài giảng giáo trình của vị giáo sư người Mỹ sau này trở thành huyền thoại Joseph Campbell.[4]

Sarandon diễn xuất trong phim từ kịch bản chuyển thể của tiểu thuyết The Lovely Bones, đối diện với Rachel Weisz, và cùng xuất hiện với con gái, Eva Amurri, trong phim Middle of Nowhere. Cả hai phim này đều quay trong năm 2007.[5][6]

Gần đây nhất, Sarandon diễn vai chính trong "Peacock", đối diện với Ellen Page, Cillian Murphy, Bill PullmanJosh Lucas. Việc quay phim sẽ diễn ra ở Des Moines, Iowa.

Bà cũng góp phần diễn trong phiên bản Mỹ của loạt phim truyền hình ăn khách của Anh Who Do You Think You Are? cho đài NBC, trong đó các nhân vật nổi tiếng vạch ra các cây phả hệ của họ. Chủ nhiệm là Lisa Kudrow cũng sẽ đóng vai Lisa, với Sarah Jessica Parker và các người khác. Ngày khởi đầu loạt phim nhiều tập này đã được ấn định là ngày 20.4.2009.[7]

Đời tư

sửa

Khi học đại học, bà gặp và kết hôn với bạn trai cùng trường là Chris Sarandon năm 1967. Họ ly dị năm 1979 nhưng bà vẫn giữ tên họ chồng như nghệ danh của mình.[8]

Năm 1981, các độc giả của tạp chí Playboy bầu chọn bộ ngực của bà là "bộ ngực nổi tiếng nhất" mùa hè năm 1981. Đáp lại, bà nói: "Đối với vô số người thì dường như tôi luôn luôn khỏa thân hoặc làm tình trong các phim của tôi. Tôi nghĩ xuất hiện trong một cảnh là khó khăn và không được (đạo diễn) chỉ đạo cho khuất bởi các núm vú của các người".[9]

Giữa thập niên 1980, Sarandon cặp bồ với đạo diễn Franco Amurri, năm 1985 họ có một con gái, nữ diễn viên Eva Amurri.[8] Từ năm 1988, Sarandon có quan hệ tình ái với nam diễn viên Tim Robbins, người mà bà gặp khi quay phim Bull Durham. Họ có hai con trai: Jack Henry (sinh 1989) và Miles Guthrie (sinh 1992).[8] Sarandon và Robbins thường tham gia vào các hoạt động chính trị và xã hội như nhau. Họ sống ở thành phố New York.[10]

Hoạt động chính trị

sửa

Sarandon nổi tiếng về các hoạt động ủng hộ "phong trào tiến bộ ở Hoa Kỳ" (Progressivism_in_the_United_States) và sự nghiệp chính trị tự do xã hội (phái tả), từ việc tặng dữ cho các tổ chức như EMILY's List[11] tới việc tham gia đoàn đại biểu tới Nicaragua năm 1983, do tổ chức MADRE bảo trợ, một tổ chức xúc tiến sự "bàng bằng kinh tế, xã hội và môi trường"."[12] Sarandon cũng bày tỏ sự ủng hộ các hoạt động đấu tranh cho nhân quyền và sự khoan dung, tương tự như các tư tưởng triết học xã hội Kitô giáo (Kitô giáo phái tả).[13]

Năm 1995 Sarandon là một trong nhiều diễn viên, đạo diễn, người viết kịch bản ở Hollywood được phỏng vấn trong phim tài liệu The Celluloid Closet, xem cách diễn tả tình trạngđồng tính luyến ái trong các phim như thế nào.

Năm 1999, Sarandon được bổ nhiệm làm Đại sứ thiện chí của UNICEF và trong cương vị đó bà đã tích cực hoạt động ủng hộ sự nghiệp toàn cầu của tổ chức này, cũng như việc làm của Ủy ban UNICEF Canada.

 
Susan Sarandon tháng 4 năm 2007

Trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2000, Sarandon củng hộ ứng cử viên Ralph Nader, làm đồng chủ tịch Ban chỉ đạo vận động tranh cử của Nader 2000.[14] Tuy nhiên, trong chiến dịch tranh cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2004, bà đã từ chối ủng hộ Nader, và cùng nhiều người từng ủng hộ Nader năm 2000, ký tên trong một thỉnh nguyện thư yêu cầu các cử tri bỏ phiếu cho ứng cử viên đảng Dân chủ John Kerry.[15]

Cả Sarandon và Robbins đều có lập trường chống Cuộc tấn bàng Iraq 2003 từ đầu, Sarandon nói là bà cương quyết chống ý niệm cho chiến tranh là việc chặn trước cuộc tấn bàng của đối phương.[16] Trước cuộc phản đối (chiến tranh) năm 2003 do Liên minh vì Hòa bình và Bàng lý bảo trợ, bà đã nói rằng nhiều người Mỹ "không muốn con cái họ hoặc các con cái người Iraq có nguy cơ mất mạng"."[17] Sarandon là một trong các người đầu tiên xuất hiện trong loạt phim quảng cáo chính trị do tổ chức TrueMajority bảo trợ, một tổ chức do doanh nhân Ben Cohen, người sáng lập hãng kem Ben & Jerry's Ice Cream lập ra.[18][19] Cũng trong năm 2003, Sarandon xuất hiện trong phim thương mại "Love is Love is Love", thúc đẩy sự chấp nhận các người nam đồng tính luyến ái, nữ đồng tính luyến ái, người ái nam ái nữngười chuyển phái tính (transgender).

Năm 2004, bà có chân trong Ban cố vấn của tổ chức 2004 Racism Watch.[20] Bà làm người dẫn chương trình cho một phần của buổi hòa tấu đàn dây Live 8Edinburgh, Scotland, năm 2005.

Cùng với nhà hoạt động chống chiến tranh Cindy Sheehan, năm 2006 Sarandon tham dự và cuộc phản đối nhân Ngày hiền mẫu 2006, do tổ chức Code Pink bảo trợ[21]; Bà tỏ ý muốn đóng vai Cindy Sheehan trong một phim.[22] Tháng giêng năm 2007, bà xuất hiện với Robbins và Jane Fonda tại một cuộc biểu tình chống chiến tranh ở Washington, D.C. để ủng hộ biện pháp của Quốc hội nhằm rút lực lượng Hoa Kỳ khỏi Iraq.[23]

Năm 2006 bà là một trong 8 phụ nữ được tuyển chọn để cầm cờ Olympic tại buổi lễ khai mạc Thế vận hội Mùa đông 2006Torino, Ý

Ngày 29.5.2008 Sarandon loan báo bà sẽ chuyển chỗ ở tới Canada hoặc Ý nếu thượng nghị sĩ John McCain trúng cử chức tổng thống Hoa Kỳ.[24][25]

Các đóng góp trong sự nghiệp

sửa
Năm Phim Vai diễn Ghi chú
1970 Joe Melissa Compton
1971 Lady Liberty Sally
The Apprentice Elizabeth Hawkins
1974 Lovin' Molly Sarah
The Rimers of Eldritch Patsy Johnson
The Front Page Peggy Grant
1975 The Great Waldo Pepper Mary Beth
The Rocky Horror Picture Show Janet Weiss
1976 Dragonfly Chloe Tên khác: "One Summer Love" (tên lần tái bản ở Hoa Kỳ)
1977 Checkered Flag or Crash C.C. Wainwright
The Other Side of Midnight Catherine Alexander Douglas
The Last of the Cowboys Ginny
1978 Pretty Baby Hattie
King of the Gypsies Rose
1979 Something Short of Paradise Madeline Ross
1980 Atlantic City Sally Matthews Đề cử - Giải Oscar cho nữ diễn viên xuất sắc nhất
Loving Couples Stephanie
1982 Tempest Aretha Tomalin
1983 The Hunger Dr. Sarah Roberts
Who Am I This Time? Helene Shaw
1984 The Buddy System Emily
1985 Compromising Positions Judith Singer
1986 Women of Valor Col. Margaret Ann Jessup
1987 The Witches of Eastwick Jane Spofford
1988 Bull Durham Annie Savoy Đề cử - Giải Quả cầu vàng
Sweet Hearts Dance Sandra Boon
1989 The January Man Christine Starkey
A Dry White Season Melanie Bruwer
1990 White Palace Nora Baker Đề cử - Giải Quả cầu vàng
1991 Thelma & Louise Louise Elizabeth Sawyer Đề cử - Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất;
Đề cử - Giải BAFTA; Đề cử- Giải Quả cầu vàng
1992 The Player vai chính mình
Light Sleeper Ann
Bob Roberts Tawna Titan
Lorenzo's Oil Michaela Odone Đề cử - Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất; Đề cử - Giải Quả cầu vàng
1994 The Client Regina 'Reggie' Love Giải BAFTA; Đề cử - Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất
Little Women Abigail 'Marmee' March
Safe Passage Margaret 'Mag' Singer
1995 Dead Man Walking Sister Helen Prejean Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất; Đề cử - Giải Quả cầu vàng
1996 James and the Giant Peach Miss Spider Lồng tiếng
1998 Twilight Catherina Ames
Illuminata Calimene
Stepmom Jackie Harrison Đề cử - Giải Quả cầu vàng
1999 Our Friend, Martin Mrs. Clark giọng nói (trực tiếp cho video)
Cradle Will Rock Margherita Sarfatti
Anywhere but Here Adele August
2000 Joe Gould's Secret Alice Neel
Rugrats in Paris: The Movie Coco LaBouche Lồng tiếng
2001 Cats & Dogs Ivy Lồng tiếng
Goodnight Moon Narrator Lồng tiếng (phim ngắn)
2002 Igby Goes Down Mimi Slocumb Đề cử - Giải Quả cầu vàng
The Banger Sisters Lavinia Kingsley
Moonlight Mile Jojo Floss
Little Miss Spider Narrator Phim ngắn
2003 Ice Bound Dr. Jerri Nielsen
2004 Noel Rose Collins
Jiminy Glick in Lalawood vai chính mình vai nhỏ xuất sắc
Shall We Dance Beverly Clark
Alfie Liz
2005 Elizabethtown Hollie Baylor
Romance & Cigarettes Kitty
2006 Irresistible Sophie
2007 Mr. Woodcock Beverly Farley
In the Valley of Elah Joan Deerfield
Enchanted Queen Narissa
Emotional Arithmetic Melanie Lansing Winters
Bernard and Doris Doris Duke Đề cử - Giải Quả cầu vàng cho nữ diễn viên chính xuất sắc - Phim truyền hình hoặc Miniseries
2008 Speed Racer Mom Racer
Middle of Nowhere Rhonda Berry
2009 The Greatest Grace Brewer
The Lovely Bones Grandma Lynn Hậu kỳ
Peacock TBA Hậu kỳ
Leaves of Grass TBA Hậu kỳ
Solitary Man TBA Hậu kỳ

Truyền hình

sửa
Năm Phim Vai diễn Ghi chú
1970-1971 A World Apart Patrice Kahlman
1971 Owen Marshall: Counselor at Law Joyce 1 tập
1972 Search for Tomorrow Sarah Fairbanks Số tập không biết
1973 Wide World Mystery Tập The Haunting of Rosalind
1974 F. Scott Fitzgerald and 'The Last of the Belles' Ailie Calhoun
The Satan Murders Kate Phim truyền hình
June Moon Eileen Phim truyền hình
The Rimers of Eldritch Pasty Johnson Phim truyền hình
1982 Who Am I This Time? Helene Shaw Phim truyền hình
1984 Oxbridge Blues Natalie TV mini-series
Faerie Tale Theatre Beauty 1 tập
1985 A.D Livilla TV mini-series
Mussolini and I Edda Mussolini Ciano Phim truyền hình
1986 Women of Valor Col. Margaret Ann Jessup Phim truyền hình
1994 All Star 25th Birthday: Stars and Street Forever! Bitsy
1995 The Simpsons giọng của giáo viên dạy múa Ballet 1 tập
1999 Earthly Possessions Charlotte Emory Phim truyền hình
2001 Friends Jessica Lockhart Đề cử Giải Emmy, Nữ diễn viên khách xuất sắc
Cool Women In History The Host đợt 1
2002 Malcolm in the Middle Meg Đề cử Giải Emmy, Nữ diễn viên khách xuất sắc
2003 Frank Herbert's Children of Dune Princess Wensicia Corrino TV mini-series
2004 Chappelle's Show vai chính mình đợt 2
Troy: The Passion of Helen The Host
2005 The Exonerated Sunny Jacobs TV movie
Mad TV 2 tập
2006 - 2007 Rescue Me Alicia
2009 ER Nora 1 tập

Phim tài liệu

sửa
Năm Phim Vai
1983 When the Mountains Tremble
1990 Through the Wire Người tường thuật
1993 Wildnerness: The Last Stand Người tường thuật
1994 School of the Americas Assassins Người tường thuật
1995 The Celluloid Closet
1996 Tell the Truth and Run: George Seldes and the American Press Người tường thuật
1997 The Need to Know Người tường thuật
Father Roy: Inside the School of Assassins Người tường thuật
187: Documented Người tường thuật
1999 For Love of Julian Người tường thuật
2000 Light Keeps Me Company
Iditarod: A Far Distant Place Người tường thuật
This Is What Democracy Looks Like Người tường thuật
Dying to be Thin Người tường thuật
2001 Uphill All the Way Người tường thuật
900 Women Người tường thuật
The Shaman's Apprentice Người tường thuật
Rudyland Người tường thuật
Ghosts of Attica Người tường thuật
Last Party 2000
2002 The Next Industrial Revolution Người tường thuật
Tibet: Cry of the Snow Lion Người tường thuật
2003 XXI Century
The Nazi Officer's Wife Người tường thuật
Burma: Anatomy of Terror Người tường thuật
Journey of the Heart: The Life of Henri Nouwen Người tường thuật
2004 Fragile Hopes from the Killing Fields Người tường thuật
2005 A Whale in Montana Người tường thuật
On the Line: Dissent in an Age of Terrorism
2006 Secrets of the Code Người tường thuật
Christa McAuliffe: Reach for the Stars Người tường thuật
2007 This Child of Mine Người tường thuật
World Beyond Wiseguys: Italian Americans & the Movies
Giải thưởng và thành tích
Tiền nhiệm:
Holly Hunter
phim The Piano
Giải BAFTA cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất
1995
phim The Client
Kế nhiệm:
Emma Thompson
phim Sense and Sensibility
Tiền nhiệm:
Jessica Lange
phim Blue Sky
Giải Oscar cho nữ diễn viên chính xuất sắc nhất
1995
phim Dead Man Walking
Kế nhiệm:
Frances McDormand
phim Fargo
Tiền nhiệm:
Robert Mitchum
Giải Donostia, Liên hoan phim quốc tế San Sebastián
1995
Kế nhiệm:
Lana Turner
Anthony Quinn
Tiền nhiệm:
Jodie Foster
phim Nell
Giải của Nghiệp đoàn diễn viên màn ảnh cho nữ diễn viên đóng vai chính xuất sắc
1995
phim Dead Man Walking
Kế nhiệm:
Frances McDormand
phim Fargo

Tham khảo

sửa
  1. ^ a b A fine romancer. The Guardian. ngày 18 tháng 3 năm 2006.
  2. ^ Susan Sarandon biography. Film Reference.com.
  3. ^ a b Sarandon learns about Welsh roots News.bbc.co.uk. ngày 28 tháng 11 năm 2006
  4. ^ “Joseph Campbell Foundation”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 2 năm 2008. Truy cập 26 tháng 9 năm 2015.
  5. ^ "Susan Sarandon set to star in 'The Lovely Bones' " Lưu trữ 2007-09-27 tại Wayback Machine. DailyIndia.com. ngày 27 tháng 7 năm 2007.
  6. ^ Chupnick, Steven. "Susan Sarandon on Speed Racer" Lưu trữ 2008-12-22 tại Wayback Machine. Superhero Hype.com. ngày 25 tháng 8 năm 2007.
  7. ^ [1]
  8. ^ a b c Susan Sarandon. Hollywood.com.
  9. ^ “Susan Sarandon Biography”. Bản gốc lưu trữ ngày 9 tháng 3 năm 2009. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2009.
  10. ^ “Even at Fancy French Store Openings, Michael Bloomberg's Power Play Is the Talk of the Town”. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2009. Chú thích có tham số trống không rõ: |3= (trợ giúp) The New York Observer
  11. ^ “Susan Sarandon's Federal Campaign Contribution Report”. Newsmeat.com. Bản gốc lưu trữ ngày 21 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2008.
  12. ^ “Mission and History”. Madre.org. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 10 tháng 1 năm 2008.
  13. ^ Sheahen, Laura. 'The Power of One': Interview with Susan Sarandon”. BeliefNet. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.
  14. ^ “Becker Complaint: Becker, et al. vs. Federal Election Commission”. NVRI.org. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.
  15. ^ “Nader 2000 Leaders United to Defeat Bush”. Truthout.org press release, ngày 14 tháng 9 năm 2004. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 10 năm 2007. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.
  16. ^ Iraq: Antiwar Voices. Washington Post, ngày 13 tháng 2 năm 2003.
  17. ^ "Sarandon To Bush: Get Real On War", CBS News, ngày 14 tháng 2 năm 2003.
  18. ^ Brennan, Charlie (ngày 8 tháng 2 năm 2003). “Cry for peace heard on web: Activists using Internet to spread word against war”. Rocky Mountain News. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2008.
  19. ^ “Anti-Iraq Ad Features Leader of Bush's Church”. Fox News. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.
  20. ^ “2004 Racism Watch Calls On Bush-Cheney Campaign to Change or Pull Offensive Ad”. Common Dreams. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 9 năm 2012. Truy cập ngày 4 tháng 10 năm 2008.
  21. ^ “Susan Sarandon Joins Cindy Sheehan to Protest Iraq War”. Fox News, ngày 15 tháng 5 năm 2006. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.
  22. ^ Asthana, Anushka. Sarandon tells of Iraq death threat. The Observer. ngày 30 tháng 4 năm 2006.
  23. ^ Hunt, Kasie. Anti-War Actress Bored by Iraq Pitch. CBS News. ngày 24 tháng 1 năm 2007.
  24. ^ “AdaEveningNews.com - Ada, Oklahoma - Sarandon vows to "quit" America”. Bản gốc lưu trữ ngày 7 tháng 12 năm 2008. Truy cập ngày 1 tháng 4 năm 2009.
  25. ^ by Liz Smith Lưu trữ 2009-03-15 tại Wayback Machine, New York Post, 5/29/08

Liên kết ngoài

sửa