Tâm lý vị kỷ

Tâm lý vị kỷ cho rằng con người luôn được thúc đẩy bởi những tư lợi và ích kỷ cá nhân, ngay cả trong những hành động dường như là của lòng vị tha. Như khi một người chọn cách giúp đỡ người khác, cuối cùng họ làm như vậy là vì lợi ích cá nhân mà chính bản thân họ mong đợi có được, trực tiếp hay gián tiếp, từ việc làm đó. Đây là quan điểm mô tả chứ không phải là quan điểm có tính quy phạm, vì nó chỉ đưa ra những tuyên bố về cách mọi thứ diễn ra thế nào, chứ không phải sao chúng trở thành như vậy. Tuy nhiên, nó liên quan đến một số hình thức chuẩn mực khác của chủ nghĩa vị kỷ, như chủ nghĩa vị kỷ đạo đức và chủ nghĩa vị kỷ hợp lý.

Một hình thức cụ thể của tâm lý vị kỷ là chủ nghĩa khoái lạc tâm lý, quan điểm cho rằng động lực sau cùng trong mọi hành động tự nguyện của con người là mong muốn khao khát trải nghiệm niềm vui lạc thú hoặc tránh đi đau đớn. Nhiều cuộc thảo luận về tâm lý vị kỷ đã tập trung vào loại hình này, nhưng cả hai không giống nhau: các nhà lý thuyết đã giải thích hành vi thúc đẩy bởi lợi ích cá nhân mà không sử dụng niềm vui và nỗi đau là nguyên nhân cuối cùng của hành vi. Chủ nghĩa khoái lạc tâm lý cho rằng hành động được gây ra bởi cả nhu cầu tìm đến niềm vui ngay lập tức và trong tương lai. Tuy nhiên, sự hài lòng thỏa mãn ngay lập tức có thể được hy sinh để có được cơ hội lớn hơn, đó là niềm vui trong tương lai. Hơn nữa, con người không được thúc đẩy để tránh đau đớn và chỉ theo đuổi niềm vui, nhưng, thay vào đó, con người sẽ chịu đựng nỗi đau để đạt được niềm vui lớn nhất. Như vậy, tất cả các hành động là công cụ để tăng niềm vui hoặc giảm đau đớn, ngay cả những hành động được xác định là của lòng vị tha và những hành động mà không gây ra thay đổi ngay lập tức về mức độ hài lòng.

Tham khảo

• Baier, Kurt (1990). "Egoism" in A Companion to Ethics, Peter Singer (ed.), Blackwell: Oxford.
• Batson, C.D. & L. Shaw (1991). "Evidence for Altruism: Toward a Pluralism of Prosocial Motives," Psychological Inquiry 2: 107-122.
• Bentham, Jeremy (1789). Introduction to the Principles of Morals and Legislation. Oxford: Clarendon Press, 1907. First published in 1789.
• Broad, C. D. (1971). "Egoism as a Theory of Human Motives," in his Broad's Critical Essays in Moral Philosophy, London: George Allen and Unwin.
• Cialdini, Robert B., S. L. Brown, B. P. Lewis, C. Luce, & S. L. Neuberg (1997). "Reinterpreting the Empathy-Altruism Relationship: When One Into One Equals Oneness". Journal of Personality and Social Psychology, 73 (3): 481-494.
• Gallese, V. (2001). "The 'shared manifold' hypothesis". Journal of Consciousness Studies, 8(5-7), 33–50.
• Gert, Bernard (1967). "Hobbes and Psychological Egoism", Journal of the History of Ideas, Vol. 28, No. 4, pp. 503–520.
• Hazlitt, William (1991). Self-Love and Benevolence Selected Writings, edited and with Introduction by Jon Cook, Oxford University Press.
• Hobbes, Thomas (1651). Leviathan, C. B. Macpherson (ed.), Harmondsworth: Penguin.
• Hobbes, Thomas (1654). Of Liberty and Necessity, public domain.
• Feinberg, Joel. "Psychological Egoism." In Reason & Responsibility: Readings in Some Basic Problems of Philosophy, edited by Joel Feinberg and Russ Shafer-Landau, 520-532. California: Thomson Wadsworth, 2008.
• Kaplan, J. T., & Iacoboni, M. (2006). Getting a grip on other minds: Mirror neurons, intention understanding, and cognitive empathy. Social Neuroscience, 1(3/4), 175–183. doi:10.1080/17470910600985605
• Krebs, Dennis (1982). "Psychological Approaches to Altruism: An Evaluation". Ethics, 92, pp. 447–58.
• Lloyd, Sharon A. & Sreedhar, Susanne. (2008). "Hobbes's Moral and Political Philosophy", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.). (link)
• May, Joshua (2011). "Psychological Egoism", The Internet Encyclopedia of Philosophy, J. Fieser & B. Dowden (eds.). (link)
• Mehiel, R. (1997). The consummatory rat: The psychological hedonism of Robert C. Bolles. In M. E. Bouton & M. S. Fanselow (Eds.), Learning, motivation, and cognition: The functional behaviorism of Robert C. Bolles. (Vol. xiii, pp. 271–280). Washington, DC, US: American Psychological Association.
• Moseley, Alexander (2006). "Egoism", The Internet Encyclopedia of Philosophy, J. Fieser & B. Dowden (eds.). (link)
• O'Keefe, T. (2005). Epicurus. Internet Encyclopedia of Philosophy. Truy cập from http://www.iep.utm.edu/epicur/#SH5a
• Shaver, Robert (2002). "Egoism", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter Edition), Edward N. Zalta (ed.). (link)
• Sober, E., & Wilson, D. S. (1999). Unto others: the evolution and psychology of unselfish behavior. Cambridge, Mass.: Harvard University Press.
• Mees, U., & Schmitt, A. (2008). Goals of action and emotional reasons for action. A modern version of the theory of ultimate psychological hedonism. Journal for the Theory of Social Behaviour, 38(2), 157–178. doi:10.1111/j.1468-5914.2008.00364.x
• Sweet, W. (2004). Spencer, Herbert. Internet Encyclopedia of Philosophy. Truy cập from http://www.iep.utm.edu/spencer/
• Wallwork, E. (1991). Psychoanalysis and Ethics. Yale University Press.
• Young, P. T. (1936). Motivation of behavior: The fundamental determinants of human and animal activity. (Vol. xviii). Hoboken, NJ, US: John Wiley & Sons Inc.

Đọc thêm

• Baier, Kurt (1990). "Egoism" in A Companion to Ethics, Peter Singer (ed.), Blackwell: Oxford.
• Batson, C.D. & L. Shaw (1991). "Evidence for Altruism: Toward a Pluralism of Prosocial Motives," Psychological Inquiry 2: 107-122.
• Broad, C. D. (1971). "Egoism as a Theory of Human Motives," in his Broad's Critical Essays in Moral Philosophy, London: George Allen and Unwin.
• Hobbes, Thomas (1651). Leviathan, C. B. Macpherson (ed.), Harmondsworth: Penguin.
• Hobbes, Thomas (1654). Of Liberty and Necessity, public domain.
• Krebs, Dennis (1982). "Psychological Approaches to Altruism: An Evaluation". Ethics, 92, pp. 447–58.
• May, Joshua (2011). "Psychological Egoism", The Internet Encyclopedia of Philosophy, J. Fieser & B. Dowden (eds.). (link)

Liên kết ngoài

• Psychological Egoism in the Internet Encyclopedia of Philosophy
• Egoism in the Internet Encyclopedia of Philosophy
• Egoism in the Stanford Encyclopedia of Philosophy