Thư

Một hình thức trao đổi thông tin gián tiếp bằng chữ viết

Thư, bức thư, lá thư hay thư từ, thành... là một hình thức trao đổi thông tin gián tiếp bằng chữ viết (có thể có thêm hình ảnh, ký tự hoặc vật dụng đính kèm) giữa người viết thư và người nhận thư (đọc, xem thư) thông qua trung gian là người đưa thư (người đưa thư có thể là người làm dịch vụ vận chuyển, bưu điện, thông qua các hình thức như chim bồ câu, chim ưng... hoặc nhờ người khác). Hình thức trao đổi thông tin cổ điển là bằng văn bản giấy được bỏ trong bao thư (hay bì thư), có dán tem và được gửi qua bưu điện. Hiện tại còn có hình thức hiện đại là thư điện tử (email) hoặc tin nhắn điện thoại).

Một bức thư thời cổ
Thiếu nữ chong đèn đọc thư tình

Phân loại sửa

Tùy theo thông tin trong thư mà có thể phân nhiều loại như:

  • Thư mật (mật thư) là những thông tin trao đổi không muốn cho người khác biết
  • Thư tình là những bức thư bày tỏ tình cảm, thường là tình cảm nam nữ.
  • Thư thăm hỏi hay còn gọi là thư từ là những bức thư với nội dung thông tin về tình hình cuộc sống, sức khỏe, công việc, tình cảm, ví dụ như thư của con cái đi làm, đi học hoặc ở phương xa gửi về cho bố mẹ,
  • Chiến thư là những bức thư có nội dung về chiến tranh, khiêu chiến, tuyên chiến, đình chiến.... trong lịch sử thời Tam Quốc, Tào Tháo đã theo kế của Giả Hủ để xóa thư ly gián để đánh bại liên minh Mã Siêu-Hàn Toại
  • Tối hậu thư là những bức thư ra lệnh, ra thời hạn cuối cùng trong một cuộc chiến... ví dụ như bức tối hậu thư mà quân Pháp gửi cho Tôn Thất Thuyết
  • Thư tuyệt mệnh là những bức thư ghi lại tâm trạng, tâm sự, nguyện vọng của một người trước khi chết
  • Thư giã biệt là thư gửi để từ giả từ, tạm biệt ai đó
  • Thư mời là thư có nội dung mời ai để làm hoặc dự một sự kiện gì đó
  • Thư tay là lá thư viết bằng tay và trao đến đích danh cho một người (Không chính xác, nhưng đây có vẻ như là cách hiểu không chính xác của đa số người Việt trẻ hiện nay)
  • Thư tay là lá thư thường viết bằng tay (cũng có thể đánh máy chữ, máy tính rồi in, tuy nhiên kém phổ biến hơn việc viết tay), điều quyết định là thư này không được gửi qua đường bưu điện chính thức mà qua nhờ bạn bè người thân chuyển giúp và trao (tận tay) người nhận.
  • Thư viết tay là lá thư được soạn thảo bằng cách viết tay dùng các loại bút mực, bi, chì... truyền thống trên giấy có kẻ ô hoặc không kẻ ô, để phân biệt với các cách soạn thảo bằng các công cụ hiện đại rồi in ấn bằng máy móc.
  • Thư ngỏ là thư dùng để yêu cầu, đề đạt công khai một nội dung, vấn đến nào đó....
  • Quốc thư là bức thư do nhà nước này gửi cho nhà nước khác để thông tin về vị đại sứ sẽ tới nhận nhiệm vụ (trình quốc thư)
  • Thư cảm ơn hay thư cảm tạ là thư có nội dung ghi nhận, biểu hiện tình cảm trân trọng vì đã nhận được sự giúp đỡ, hỗ trợ
  • Các loại thư từ khác.

Hình thức ngày nay sửa

Ở Anh, Canada và Úc sửa

Ở các nước này thì mẫu thư thông dụng như sau:

Sender's address here
24 Lambert Street
Stoke-on-Trent
ST4 4WE
Date here
Formal: 24 tháng 2, 2024 Informal: tháng 2 ngày 24
Recipient's name and address here
Mr Boris Johnson
25 Lambkin Street
Stoke-on-Trent
ST3 9WR
Main body
Formal: Dear Sir or Madam, Acquaintance: Dear Mr Johnson, Informal: Dear Boris,
Content
Formal: Yours faithfully, Acquaintance: Yours sincerely, Informal: Best wishes,
Sender's Name
Formal: Sender's Occupation and Enclosures Informal: Nothing (optional: P.S. / Post Scriptum = Afterthought)

Ở Mỹ sửa

Hình thức thông dụng như sau: The following is the modified block format for a business letter, common in the United States:

A FORMAL LETTER
Your Address 25 First Street 
Date ngày 1 tháng 3 năm 2009 Mrs. Jane Doe
Anytown, VA 10005
Dear Ms. Doe(Dear sir or Madam), This is an example of a modified block letter. The difference between it and a full block letter style is that the date begins at the center point of the page; therefore, if a letter has a 6 inch line of type, the date begins approximately over 3 inches from the left margin. The closing block also begins half-way across the page. The complimentary close and the keyed signature (first and last name of the writer) begin at the same point as the date - approximately 3 inches from the left margin. Sincerely, <SIGNATURE> John Smith Sales Representative jtp (the typist's initials appear at the left margin)

Tham khảo sửa

  • Carol Poster and Linda C. Mitchell, eds., Letter-Writing Manuals and Instruction from Antiquity to the Present (Columbia, SC: U of South Carolina Press, 2007).
  • Letter writing guides