Thư viện Załuski (tiếng Ba Lan: Biblioteka Załuskich, tiếng Latinh: Bibliotheca Zalusciana) là một trong những thư viện lớn nhất thế giới vào thế kỷ 18, một trong những thư viện đầu tiên ở Châu Âu (và đầu tiên ở Ba Lan).

Thư viện Załuski
Map
Thông tin chung
Phong cáchRococo
Quốc giaBa Lan

Lịch sử sửa

Thư viện được cặp đôi anh em Giám mục Józef Andrzej và Andrzej Stanisław Załuski sáng lập vào ngày 2 tháng 1 năm 1732 tại Warsaw.[1]

Sau Trận chiến Kościuszko (1794), Catherine Đại đế đã ra lệnh cho quân đội Nga chiếm giữ và chuyển tài sản trong thư viện này đến bộ sưu tập cá nhân tại Saint Petersburg, nơi này sau đó trở thành cơ sở thành lập cho Thư viện Công cộng Hoàng gia (Saint Petersburg).[2]

Sau năm 1920, nhờ Hiệp ước Riga, chính quyền Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Liên bang Nga đã trả lại một phần số tài sản của thư viện Załuski cho Đệ nhị Cộng hòa Ba Lan. Không may rằng những tài sản này sau đó bị quân đội Đức Quốc Xã phá huỷ vào tháng 10 năm 1944, sau sự thất bại của cuộc Khởi nghĩa Warsaw.[2][3]

Thư viện Załuski bị quân Đức phá hủy trong Thế chiến thứ hai. Sau khi chiến tranh kết thúc, nó được xây lại dưới thời Cộng hòa Nhân dân Ba Lan.[4] Hiện nay, Thư viện Quốc gia Ba Lan với tên gọi Biblioteka Narodowa, được xem là hậu duệ của Thư viện Załuski.[2]

Tham khảo sửa

  1. ^ Józef Załuski: Programma literarium ad biblio-philos, typothetas et bibliopegos tum et quosvis liberalium artium amatores. Warszawa: Drukarnia Pijarów, 1732.
  2. ^ a b c Maria Witt (September–October 2005). "The Zaluski Collection in Warsaw". Lưu trữ 2021-03-01 tại Wayback Machine The Strange Life of One of the Greatest European Libraries of the Eighteenth Century. FYI France.
  3. ^ Rebecca Knuth (2006). Burning books and leveling libraries: extremist violence and cultural destruction. Greenwood Publishing Group. p. 166. ISBN 0-275-99007-9.
  4. ^ "Dom pod Królami". Warszawa1939.pl

Thư mục sửa

  • Bracia Załuscy. Ich epoka i dzieło, Zbiór studiów pod red. Doroty Dukwicz, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2011
  • Jan Kozłowski, Szkice o dziejach Biblioteki Załuskich, Wr. i in. 1986
  • Heinz Lemke, Die Brüder Zaluski und ihre Beziehungen zu Gelehren in Deutschland und Danzig, Berlin 1958
  • Marian Łodyński, Z dziejów „Biblioteki Rzeczypospolitej Załuskich zwanej” w l. 1785-94, Warszawa 1935
  • Jan Kozłowski, Biblioteka Załuskich w dwunastu odsłonach, „Roczniki Biblioteki Narodowej” 33:2001
  • Jan Kozłowski, Źródła do rekonstrukcji Biblioteki Załuskich, Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi, 15(1993)
  • Stanisław Roszak, Środowisko intelektualne i artystyczne Warszawy w połowie XVIII w. Między kulturą Sarmatyzmu a Oświecenia, Toruń 1997
  • Tadeusz Zarzębski, Biblioteka Rzeczypospolitej Załuskich zwana (Fakty z dziejów), „Rocznik Bibl. Nar.” 27/28:1991/92
  • Pamiątki dziejów Biblioteki Załuskich, opr. Joanna Płaza i Bożena Sajna, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1997
  • Piotr Bańkowski, Ze studiów nad rękopisami byłej cesarskiej biblioteki publicznej w Petersburgu Nakładem „Przeglądu Bibliotecznego”, Kraków 1937
  • Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 4 Oświecenie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1966, s. 99-102