Tiên nữ
Tiên nữ hay nàng tiên, cô tiên, bà tiên, Tiên cô là sinh vật trong thần thoại hoặc trong truyền thuyết là con gái, được hình thành từ linh hồn, thường được miêu tả như siêu hình, siêu nhiên, siêu linh hoặc siêu nhân.
 Hình của Sophie Anderson | |
| Sinh vật | |
|---|---|
| Nhóm | loài vật thần thoại |
| Tài liệu | |
| Xuất hiện lần đầu | Trong tác phẩm dân gian |
| Vùng | Châu Âu, Châu Á |
| Môi trường sống | Rừng, Vườn, Trời |
Tiên nữ thường bị nhầm lẫn với những loài vật thần thoại khác, tuy nhiên tác phẩm văn học dân gian đã sử dụng từ tiên nữ. Một số khi tiên nữ được nhắc tới như là những loài vật có phép thuật, bao gồm yêu tinh hoặc thần lùn, chữ tiên nữ chỉ riêng về những loài vật có sức mạnh phi thường.[1] Tiên nữ Phương Tây khác với tiên nữ Phương Đông ở nhiều điểm về ngoại hình, tính cách, tâm hồn.
Khái niệm tiên nữ không chỉ nói ở Phương Tây mà còn được nhắc tới ở Phương Đông. Người ta chia ra làm hai loại tiên nữ đó là tiên nữ Phương Tây và tiên nữ Phương Đông.
Đặc trưng tiên nữ Phương TâySửa đổi
Tiên nữ Phương Tây nói chung diễn tả về loài người với sức mạnh phi thường như phép thuật. Nguồn gốc của họ không được rõ ràng trong Văn học dân gian, tuổi thọ khác nhau, hoặc có khi là được phân loại vô Quỷ, hoặc là loài vật phụ thuộc hoàn toàn vào loài người hoặc thiên thần.[2] Một số nhà văn học dân gian đã từng nêu ý kiến về sự thật nguồn gốc của họ là bộ tộc bị đánh bại và phải sống một cuộc sống ẩn nấp,[3] hoặc trong tín ngưỡng Tôn giáo, thần tiên phải đi trốn khi Công giáo ra đời.[4] những lời giải thích này không nhất thiết phải phù hợp, và nó có thể theo dõi qua nhiều nguồn khác nhau.
Nhiều văn học dân gian nói sự phòng vệ tiên khỏi những điều ác của họ, bởi Sắt lạnh (giống như là thuốc độc để chống Tiên nữ, và họ sẽ không dám lại gần) hoặc dùng Bùa từ Thanh lương trà và Rau thơm, tiên phải tránh tổn hại bằng cách chạy trốn đến chỗ họ biết là sẽ an toàn.[5] Đặc biệt, văn học dân gian miêu tả cách để phòng chống tiên bắt cóc em bé và đánh tráo vào changeling để thay thế, và bắt cóc luôn cả người già.[6] Nhiều chuyện dân gian nói về tiên, và họ xuất hiện như một nhân vật trong truyện hiệp sĩ từ Thời trung cổ, đến truyện thần tiên của Văn học Victorian và cho tới ngày hôm này của văn học hiện đại.
Tuy nhiên trong nền văn hóa hiện đại chân dung của tiên thường là người trẻ, đôi khi có cánh, có đặc tính và vóc dáng của loài người, nếu so sánh nguồn gốc hình dáng của họ rất khác: cao, sáng chói, giống thiên thần(tốt bụng) hoặc lùn, hay giống troll đó là những hình ảnh thường được nhắc tới. Vóc dáng bé nhỏ của tiên đã được nhắc tới nhiều thế kỷ, nhưng tiên xuất hiện trong các tác phẩm giống với vóc dáng loài người; nói chung vóc dáng của tiên có thể từ bé cho tới kích cỡ của người.[7] Dù với những tiên nhỏ, kích cỡ của họ không ảnh hưởng tới khả năng sử dụng phép thuật.[8]
Cánh là bộ phận của tiên được miêu tả đến rất thông thường trong Victorian và về cả những tác phẩm nghệ thuật của tiên, nhưng cánh lại rất hiếm xuất hiện trong văn học dân gian; Đôi khi, trên những cành cúc dại hay theo sau những cánh chim, nàng tiên nhỏ còn biết bay rất điệu nghệ.[9] Ngày nay, tiên thường thường miêu tả với như những Côn trùng có cánh hoặc Bươm bướm.
Nhiều loại động vật khác của được diễn tả giống tiên. Có khi là kết quả của sự lột xác trên người của tiên và đã nhầm lẫn với Chó biển (vừa người, vừa chó); hoặc nhầm với Kỳ lân (nước) và chó quỷ, xuất hiện để giữ thêm sự không thay đổi về hình dạng.[10]
Trong Cổ tích, Truyền Thuyết hay nhắc tới hai nhân vật tiên là: tiên hắc ám và bà tiên.
Bà tiênSửa đổi
Bà tiên xuất hiện trong Truyện Cổ Tích là nhân vật có phép thuật hiền hậu và hay giúp đỡ người tốt, người bất hạnh. Bà có mái tóc bạc, gương mặt phúc hậu hiền từ và mặc trang phục sáng màu.
Tiên hắc ámSửa đổi
Tiên hắc ám xuất hiện trong Truyện Cổ Tích là nhân vật có phép thuật độc ác hay hại người với mái tóc dài, gương mặt độc ác và luôn mặc trang phục tối màu.
Đặc trưng tiên nữ Phương ĐôngSửa đổi
Xem thêm: Tây Du Ký; Thất Tiên Nữ
Khác với tiên nữ Phương Tây thì tiên nữ Phương Đông được miêu tả có ngoại hình và vẻ đẹp thanh cao không dính bụi trần, toả hương thơm dễ chịu. Họ được cho là người bất tử và trẻ mãi không già, có tâm hồn thanh cao trong sáng. Trang phục của các vị tiên nữ Phương Đông được mô tả trong tranh thường mặc trang phục màu sáng. Các tiên nữ thường sống ở trên trời (tiên cung, tiên giới, tiên cảnh) cách biệt với phàm trần và hiếm khi họ hạ phàm. Chỉ khi cứu nhân độ thế thì họ sẽ hạ phàm. Họ có phép thuật nên có thể biến hóa được dễ dàng và linh hoạt. Công việc chính của họ trên thiên đình gồm múa, đàn, hát nhằm phục vụ giải trí cho ngọc hoàng đại đế và các vị tiên trên trời. Ngoài ra họ còn phụ giúp công việc cho các vị tiên khác.
Trong Cổ tích, Truyền Thuyết nhắc tới chuyện tình yêu của Tiên nữ Hằng Nga và Hậu Nghệ.
Âm nhạcSửa đổi
- Dáng tiên nữ
- Hai cô tiên
- Hibiki No Shirabe (Bài ca tiên nữ)
- Nàng tiên nữ về đâu
- Tiên nữ Jamaica
- Tiên nữ mê trai
Xem thêmSửa đổi
Chú thíchSửa đổi
- ^ Briggs (1976) p. xi.
- ^ Lewis, C. S. (1994 (reprint)) The Discarded Image: An Introduction to Medieval and Renaissance Literature. Cambridge, Cambridge University Press. p. 122 ISBN 0-521-47735-2.
- ^ Silver, Carole B. (1999) Strange and Secret Peoples: Fairies and Victorian Consciousness. Oxford University Press. p. 47 ISBN 0-19-512199-6.
- ^ Yeats, W. B. (1988) "Fairy and Folk Tales of the Irish Peasantry", in A Treasury of Irish Myth, Legend, and Folklore. Gramercy. p.1 ISBN 0-517-489904-X.
- ^ Briggs (1976) pp. 335–6.
- ^ Briggs (1976) p. 25.
- ^ Briggs (1976) p. 98.
- ^ Yeats (1988) p. 2.
- ^ Briggs (1976) p. 148.
- ^ Briggs, K.M. (1967) The Fairies in English Tradition and Literature. Chicago, University of Chicago Press. p. 71.
Liên kết ngoàiSửa đổi
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Tiên nữ. |