Xung đột biên giới Thái Lan-Campuchia 2009

Xung đột biên giới Thái Lan-Campuchia năm 2009 diễn ra trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ giữa Thái Lan và Campuchia.

Xung đột biên giới Thái Lan-Campuchia 2009
Thời gian 2009 Địa điểm Biên giới Thái Lan-Campuchia Tình trạng dtr
Tham chiến
Campuchia	Thái Lan
Thương vong và tổn thất
	2 chết

Bối cảnh

Bài chi tiết: Xung đột biên giới Campuchia – Thái Lan

Căng thẳng đối với lãnh thổ tranh chấp giữa Campuchia và Thái Lan đã bùng phát từ tháng 7 năm 2008 sau khi ngôi đền cổ Preah Vihear có từ thế kỷ thứ XI được Liên Hợp Quốc công nhận là di sản thế giới. Cả Campuchia và Thái Lan đều khẳng định ngôi đền thuộc về họ. Tòa án Quốc tế giao đền Preah Vihear cho Campuchia năm 1962 song chủ quyền lãnh thổ khu vực quanh đó không được phân xử rõ ràng. Binh sĩ hai bên đã xung đột với nhau khiến khoảng 20 người bị chết vào tháng 10 năm 2008. Cả hai nước đều duy trì các đơn vị quân đội tại đây kể từ khi xảy ra đụng độ quân sự.

Biên giới trên bộ giữa hai nước Campuchai và Thái Lan chưa được phân giới một cách đầy đủ. Một phần do còn nhiều loại mìn còn sót lại rải rác sau chiến tranh kéo dài hàng chục năm tại Campuchia. Trong vòng vài tháng đầu năm 2009, khu vực biên giới giữa hai nước tương đối yên tĩnh do hai nước đang tiến hành phân giới chung tại các khu vực mà trước đó đã có các binh sĩ Thái Lan và Campuchia tử nạn trong các cuộc giao tranh năm 2008.

Campuchia cáo buộc binh sĩ Thái Lan xâm nhập lãnh thổ

Vào Thứ Tư, 25 tháng 3 năm 2009, theo các quan chức Campuchia, khoảng 100 binh sĩ Thái Lan có vũ trang đã xâm nhập vào sâu bên trong lãnh thổ Campuchia khoảng 1 km, cách ngôi đền tranh chấp cổ Preah Vihear khoảng 2 km. Binh sĩ Thái Lan đã rút khỏi khu vực trên sau khi có cuộc nói chuyện giữa các chỉ huy Campuchia và Thái Lan. Chỉ huy quân đội Campuchia, ông Yim Pim nói: "Binh sĩ Thái Lan sau đó đã rút khỏi khu vực này. Không có đụng độ quân sự trong thời gian đối đầu".

Trong diễn biến ngắn ngủi này, một binh sĩ Campuchia nói tình hình rất "nóng". Tất cả lực lượng quân đội Campuchia tại khu vực này đã ở trong tình trạng báo động và sẵn sàng chiến đấu. Tuy nhiên, quân đội Thái Lan đã phủ nhận cáo buộc này. Phía Thái Lan cho rằng họ chỉ duy trì một số ít binh sĩ tại một khu vực tranh chấp nơi mà binh sĩ hai bên đã cắm chốt kể từ xảy ra đụng độ hồi tháng 10 năm 2008. Các cuộc thương lượng sau đó không đưa ra được thỏa thuận nào mang tính đột phá. Hai bên đồng ý thành lập các nhóm tuần tra chung để tránh gây phức tạp thêm tình hình. Tư lệnh quân đội Thái Lan phụ trách khu vực đông bắc, Thiếu tướng Wiboonsak Neeparn nói: "Quân đội cả hai bên đang có mặt trong khu vực tranh chấp và chúng tôi đã không vượt biên giới sang lãnh thổ Campuchia".

Campuchia cảnh cáo Thái Lan

Vào Thứ Ba, 31 tháng 3 năm 2009, Thủ tướng Campuchia Hun Sen cảnh báo rằng giao tranh sẽ nổ ra nếu binh sĩ Thái Lan vượt biên giới sang. "Tôi nói trước với các vị, nếu các vị thâm nhập lãnh thổ Campuchia một lần nữa, chúng tôi sẽ đánh. Binh sĩ ở biên giới đã nhận được lệnh đó rồi. Tôi là nhà lãnh đạo Campuchia, được dân bầu chứ không phải lên nắm quyền bằng việc cướp quyền", Hun Sen nói và ngụ ý về tình hình bất ổn chính trị tại Thái Lan.

Giao tranh tại biên giới

Vào sớm Thứ Sáu, 3 tháng 4 năm 2009 các binh sĩ Thái Lan và Campuchia nã đạn bằng súng đại liên và phóng lựu vào nhau dọc theo khu vực biên giới, và làm tăng sự căng thẳng ở nơi lâu nay vẫn có sự tranh cãi về chủ quyền đền Preah Vihear. Một ngày trước đó, một binh sĩ Thái Lan đã mất một chân vì đạp phải mìn trong khu vực này. Tuy nhiên các giới chức quân sự Thái Lan và Campuchia đã không đồng ý với nhau là người lính này đạp mìn ở phía nào của biên giới.

Trong cuộc nổ súng thứ nhất, phía Campuchia đã bắn vào một toán quân Thái khoảng 60 người khi họ tiến vào lãnh thổ Thái Lan, gây ra một trận đánh kéo dài khoảng 10 phút, theo Yim Kheang, một cấp chỉ huy Campuchina ở biên giới, không có tổn thất nào trong lần này. Trong vụ chạm súng thứ nhì, theo phía Cam Bốt, lính Thái đã bắn súng phóng lựu vào lãnh thổ của họ. Phía Thái Lan bác bỏ lời tố cáo này. Một khu chợ Cam Bốt nằm gần biên giới đã bị cháy vì đạn của Thái Lan nhưng chợ không mở lúc đó nên không có ai bị thương, theo các binh sĩ Cam Bốt. "Phía Cam Bốt đã bắn súng phóng lựu và súng cá nhân về phía chúng tôi," theo lời ông Tharit. "Điều này đã gây ra một số tổn thất cho phía Thái Lan."

Thương vong

Phát ngôn viên chính phủ Campuchia, ông Khieu Kanharith, nói có bốn lính Thái thiệt mạng và 10 người khác bị bắt trong hai cuộc chạm súng. Theo Bộ Ngoại giao Thái Lan, chỉ có một người lính của họ thiệt mạng, bảy người khác bị thương và không ai bị bắt, trong khi đó hai sĩ quan Thái Lan, từ chối không cho biết tên, nói có hai binh sĩ thiệt mạng và 10 bị thương. Các cuộc đụng độ diễn ra cách nhau vài giờ gần như cùng một nơi. "Hai bên đã ngưng bắn. Cấp chỉ huy hai phía nói chuyện với nhau," theo lời Thiếu tá Nou Sarath, một sĩ quan Cam Bốt tại mặt trận.

Bình luận

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Thái Lan, Tharit Charungvat, nói cuộc nổ súng xảy ra khi binh sĩ Thái đến điều tra việc một đồng đội của họ bị thương ở chân khi đạp phải mìn. Khi họ tiến gần đến khu này, phía Cam Bốt khai hỏa. Tại thủ đô Bangkok, Thiếu tướng Thái Lan Kanok NetraKaveysana xác nhận một vụ giao tranh xảy ra. ông cho rằng đây là một vụ hiểu lầm và đã được giải quyết.

Thương thảo

Vào Chủ Nhật ngày 5 tháng 4, phía Campuchia và Thái Lan sẽ mở ra các cuộc thương thảo cấp cao trong nỗ lực giảm thiểu tình trạng căng thẳng dọc theo biên giới sau vụ nổ súng. "Chúng tôi họp với nhau để đưa tình hình nơi đây trở lại bình thường và để bảo đảm rằng sẽ không có nổ súng. Chúng tôi đồng ý là mỗi bên ở trong phần đất của mình," theo lời Thiếu tướng Campuchia Srey Doek sau khi có các cuộc họp với phía Thái Lan.

Trong khi các cấp chỉ huy ngồi ăn trưa với nhau và có các cuộc nói chuyện hòa nhã, Thiếu tướng Thái Lan Kanok Netrak Tayesanak nói giới chức từ quốc gia ông đến gặp thủ tướng Campuchia Hun Sen ở Nam Vang ngày 5/4. Theo phát ngôn viên nội các Campuchia, Phay Siphan, cuộc họp sẽ chú trọng vào các vụ nổ súng. Thái Lan cũng sẽ đặt vấn đề khi nhà lãnh đạo hai nước gặp nhau. Vụ nổ súng xảy ra chỉ ít ngày trước khi có cuộc họp thượng đỉnh của tổ chức Hiệp Hội Các Quốc gia Đông Nam Á và các quốc gia khác trong khu vực tại thành phố nghỉ mát Pattaya từ ngày 10 đến ngày 12 tháng 4.