Công Bá Liễu
Công Bá Liễu (tiếng Trung: 公伯繚; bính âm: Gongbo Liao; Wade–Giles: Kung-po Liao)[1], họ Công Bá, tên Liễu, hay Liêu (寮), tự Tử Chu (tiếng Trung: 子周; bính âm: Zizhou; Wade–Giles: Tzu-chou), người nước Lỗ thời Xuân thu, là một trong thất thập nhị hiền của Nho giáo.
Cuộc đời sửa
Theo Luận ngữ, Công Bá Liễu từng ở trước mặt Quý Hoàn tử gièm pha Tử Lộ. Đại phu Tử Phục Hà đem việc này nói cho Khổng Tử. Khổng Tử bèn đáp lại: Đạo được thi hành là do mệnh. Đạo bị bỏ đi là do mệnh. Công Bá Liễu sao sánh bằng mệnh.[2]
Sách Khổng Tử gia ngữ của Vương Túc không có ghi chép về Công Bá Liễu, xem như loại bỏ Công Bá Liễu ra khỏi hàng đệ tử của Khổng Tử.[3] Tiều Chu thời Quý Hán từng nhận xét: Ngờ rằng Công Bá Liễu là kẻ nói gièm, Khổng Tử không trách mà nói sao sánh bằng mệnh, không phải hàng đệ tử vậy.[4][5] Cả hai đều cho rằng Tư Mã Thiên đã có nhầm lẫn.
Tham khảo sửa
Chú thích sửa
- ^ Tư Mã Thiên, Sử ký, Trọng Ni đệ tử liệt truyện.
- ^ Luận ngữ, Hiến vấn: Đạo chi tương hành dã dữ, mệnh dã; Đạo chi tương phế dã dữ, mệnh dã. Công Bá Liêu kỳ như mệnh hà! (道之將行也與，命也；道之將廢也與，命也。公伯繚其如命何！)
- ^ Vương Túc, Khổng Tử gia ngữ, quyển 9.
- ^ Tiều Chu, Cổ sử khảo.
- ^ Nguyên văn: Nghi Công Bá Liễu thị sàm tố chi nhân, Khổng Tử bất trách, nhi vân ‘kỳ như mệnh hà’, phi đệ tử chi lưu dã. (疑公伯繚是讒愬之人，孔子不責，而雲‘其如命何’，非弟子之流也)